Oorlogsheld inspireert Amerikaanse jongeren: ‘Het is moeilijk om simpelweg goed te doen omwille van het goede’

“Het is moeilijk om simpelweg goed te doen omwille van het goede, en niet om likes of volgers op social media”, zegt Ailuen Liu in 1Twente Vandaag. Naadloos legt zij de vinger op de moed van Overduin, die verder ging dan verzet tegen onderdrukkers, en de tijdgeest van nu, die ons influistert dat volgers en likes maatgever zijn voor onze maatschappelijke betekenis.

Steun aan Joden en NSB'ers

“Hij maakte zich niet druk om wat anderen van hem vonden. Hij hielp mensen omdat hij vond dat het nodig was. Zonder rekening te houden met de geldende stereotypen.” Liu duidt daarmee niet alleen op de Joodse bevolking, die destijds echt niet alleen door hardline nazi’s werd weggezet en verguist, maar ook op de steun die Overduin na de oorlog bood aan NSB’ers.

Bekendste voorbeeld is de weduwe van Gerrit Lasonder, grootgrondbezitter en notabele in Enschede, en NSB’er. Na de oorlog confisqueerde de overheid het bezig van Lasonder, waaronder diens landgoed, waarop later de huidige Universiteit Twente werd gevestigd. Overduin vond dat onrechtvaardig: Lasonder was weliswaar NSB-lid geweest, maar niet ‘fout’.

De mening van anderen

Die houding van ‘helpen zonder aanzien des persoons’ en zonder rekening te houden met persoonlijke consequenties - vervolging door nazi’s of de minachting van politiek correcte stads- en volksgenoten - typeert Overduin, vinden de Amerikaanse leerlingen. “Hij maakte zich niet druk om wat anderen van hem dachten. Jonge mensen van nu zouden hun overtuigingen ook veel meer gewoon moeten delen, zonder zich te laten afleiden door de mening van anderen,” zegt Rena Cohen, schoolgenoot van Liu.

Meer dan geschiedenis

De Amerikanen maken onderdeel uit van een groep van Nederlandse en Duitse leeftijdsgenoten, die allemaal een essay schreven en reflecteerden op het verhaal waar Leendert Overduin nooit groots over wilde doen. Zijn nalatenschap blijkt voor hen allemaal veel meer te zijn dan een aantal pagina’s uit een geschiedenisboek.

Dat is ook voor Monica Schreiber, begeleider van deze groep en organisator van de essaywedstrijd over Overduin, de waarde van dit bezoek. “Het idee van partnersteden kwam voort uit de Tweede Wereldoorlog. Het idee om banden te smeden en van elkaar te leren, ook als het om de geschiedenis gaat, in de hoop dat wat toen gebeurde niet nog een keer zal gebeuren.”

Wandelen door de straten waar Overduin liep, langs de Stolpersteine op plekken waar mensen werden weggevoerd, maakt die geschiedenis veel reëler, vindt Schreiber. “Een prachtige kans, ook voor deze leerlingen. Dit vind je in Amerika niet.”