Enschede’s noodfonds komt er - met een paar aanpassingen
De Enschedese gemeenteraad heeft maandagavond ingestemd met een lokaal noodfonds. Dat fonds, bedoeld voor inwoners die als gevolg van stijgende energieprijzen in problemen komen, start met ingang van 1 oktober en blijft beschikbaar tot en met maart 2023.
Het was de voltallige oppositie die het aanvankelijke plan voor dat noodfonds op een aantal punten bijstuurde. Die oppositie vertegenwoordigde maandagavond in de raadsvergadering een meerderheid. Een aantal raadsleden van BBE en PvdA ontbrak en kon niet meestemmen.
Geen 1 maar 2 miljoen
Er wordt 2 miljoen euro in het noodfonds gestort. Dat is het dubbele van wat in het eerste voorstel stond. Verschillende raadsfracties vonden 1 miljoen euro te weinig en vrezen dat het fonds snel uitgeput zal zijn en vreest dat het te lang zal duren voordat het fonds is aangevuld. Dat laatste hield verband met de belofte van de wethouder om snel terug te komen bij de gemeenteraad in het geval er extra geld nodig is.
Geen verplichte budgetcoach
Inwoners die een beroep doen op het noodfonds krijgen een vrijblijvend advies van een budgetcoach. Daarmee is de aanvankelijke verplichting om gebruik te gaan maken van een budgetcoach van de baan.
Belangrijkste reden is dat er naar verwachting ook veel mensen gebruik gaan maken van het fonds die normaal gesproken niet aankloppen bij de gemeente. Deze inwoners komen in problemen vanwege stijgende kosten en hebben onder normale omstandigheden geen moeite om hun huishoudboekje rond te krijgen.
Looptijd heel de winter
Het noodfonds blijft open tot en met maart volgend jaar. Aanvankelijk was het de bedoeling om het fonds tot en met het einde van dit jaar open te stellen, mede in afwachting van regelingen waarmee het Rijk zou komen.
Waar het noodfonds in eerste instantie beschikbaar zou zijn tot en met het einde van dit jaar, heeft de gemeenteraad de looptijd zodanig opgerekt dat het de hele winter beschikbaar blijft.
Niet alleen eenmalig, maatwerk
Hulp vanuit het noodfonds wordt niet per definitie eenmalig toegekend. De gemeenteraad stemde voor een aanpassing in het oorspronkelijke plan, waarmee gekeken kan worden naar de persoonlijke situatie van inwoners die een beroep op het fonds doen.
Bijzondere bijstand
De meest felle discussie werd gevoerd over het al dan niet openstellen van bijzondere bijstand om hoge energiekosten te dekken. Verschillende raadsfracties willen die voorziening openhouden, het college wil dat niet.
Iedereen kampt met sterk gestegen energiekosten, zo redeneert het college. Bijzondere bijstand is bedoeld voor individuele bijzondere situaties. Daar komt bij dat de kosten voor het openstellen van die bijzondere bijstand niet meer in de hand te houden zijn. Het Rijk moet met oplossingen komen, vindt het college.
Een aantal fracties in de gemeenteraad stelt dat het onwettig is om de deur naar bijzondere bijstand niet open te zetten voor het betalen van de energierekening. Daarbij heeft het kabinet, stellen zij, de situatie rond energiekosten als bijzonder bestempeld en aangegeven dat de bijzondere bijstand een manier kan zijn om daarin te ondersteunen.
Volgende week praat de raad verder over bijzondere bijstand.
De wethouder zei toe dat de bedoeling van fonds is om maatwerk te leveren; er moet gekeken worden naar wat nodig is.
Uitkering blijft lening
Een uitkering uit het fonds blijft een lening. Een voorstel om dat om te zetten in een gift haalde het niet. Een ruime meerderheid van de gemeenteraad kon zich vinden in wat de wethouder voor ogen staat: wie na een jaar een deel of alles terug kan betalen, moet dat doen. Dat geld kan dan alsnog worden ingezet waar dat hard nodig is. "Het gaat om solidariteit", stelde Kampman.
Wie niet kan aflossen, hoeft dat ook niet. Na drie jaar wordt de lening, of wat daar van over is, kwijtgescholden. Ook een voorstel om het fonds open te stellen voor primaire levensbehoeften (eten, drinken en andere boodschappen) haalde het niet.
Enschede is de eerste gemeente die met een eigen noodfonds komt.
