Oud-directeur van SE Fireworks Rudi Bakker doet aangifte tegen UT-prof René Torenvlied om vuurwerkramprapport

Bakker spreekt over ‘onjuistheden’ in dat rapport en sluit niet uit ‘dat hier sprake is van smaad en laster’. Beide draaien om opzettelijke beschadiging van iemands reputatie door het verspreiden van negatieve informatie. In dit geval gaat dat om bepalingen in de vergunningen die Bakker had en de stelling dat hij de brandweer verkeerd zou hebben geïnformeerd.

Geen wederhoor, wel beschuldigingen

Wat Bakker ook steekt is dat Torenvlied in zijn onderzoek geen wederhoor heeft gepleegd. Torenvlied baseerde zich op schriftelijke informatie en heeft geen navraag bij Bakker gedaan naar wat hij daarin aantrof. Begin februari 2024 diende de oud-directeur een klacht in bij Universiteit Twente waarin hij verzocht om rectificatie. Die klacht werd ongegrond verklaard.

Torenvlied heeft de beschuldigingen aan het adres van Bakker in verschillende presentaties van zijn rapport herhaald, onder meer in de Tweede Kamer en Enschede. Ook dat werpt Bakker hem nu tegen.

Te zwaar vuurwerk in opslag?

Volgens Torenvlied had Bakker geen vergunning om het vuurwerk dat hij mocht afsteken ook op te slaan. Dat gaat met name om de zwaarste klassen. Bakker bestrijdt dat. Volgens hem lag er op 13 mei 2000 alleen vuurwerk van de twee lichtste klassen bij SE Fireworks, maar die gelden alleen voor vuurwerk in transportverpakking. Op het moment dat het daaruit wordt gehaald, valt het onder de zwaarste klasse.

Anders gezegd: bij het zogenaamde ‘bezigen’, gaat het altijd om vuurwerk van de zwaarste klasse. Daarmee zou Torenvlied een loze conclusie hebben getrokken en ten onrechte de suggestie hebben gewekt dat Bakker iets deed wat niet mocht en te zwaar vuurwerk in opslag had.

Brandweer verkeerd geïnformeerd?

Daarnaast concludeert Torenvlied dat Bakker de brandweer tijdens de bestrijding van de brand die leidde tot de ramp verkeerd heeft geïnformeerd: hij zou ten onrechte hebben gezegd dat er alleen lichter vuurwerk in de opslagen lag. Ook dat spreekt Bakker tegen. Met een verwijzing naar de 36 gevaarsaanduidingen die op de deuren van opslagen hingen: een op de punt geplaatst oranje vierkant met in de bovenhoek een exploderende bom.

De betekenis: vatbaar voor explosie, bijkomend gevaar. Bij brand betekende dat: niet blussen maar ontruimen.

‘Brandweer correct geïnformeerd, maar dat werd genegeerd’

Op de rampdag heeft Bakker de brandweerofficier van dienst, Earryt Boetes, op die borden gewezen. Hij waarschuwde daarbij ook voor de risico’s voor de manschappen, die onder andere bovenop opslagplaatsen stonden te blussen. Die moesten daar weg, gaf hij aan. Volgens Bakker kreeg hij daarop te horen dat hij ‘zijn bek moest houden’ en dat hij ‘hier niets meer te vertellen had’.

In Bakker’s optiek heeft hij de brandweer op de rampdag dus juist correct geïnformeerd, maar werd dat genegeerd.

Geen nader onderzoek

Torenvlied is in zijn onderzoek uitgegaan van beschikbare informatie uit eerdere onderzoeken en verzamelde overheidsarchieven. Daarin ontbreekt onder meer de voorraadadministratie van SE Fireworks, die was bijgewerkt tot en met de dag dag voor de ramp. Er is lang gesteld dat er alleen een administratie bestond die tot 30 april was bijgewerkt.

In de officiële onderzoeken naar de hoeveelheid en de zwaarte van het vuurwerk dat bij SE Fireworks in opslag lag, is die administratie van Bakker buiten beschouwing gelaten. De latere conclusie dat er te zwaar en te veel vuurwerk lag, stoelt op rammelende aannames en is flinterdun. Torenvlied heeft de lezing ‘te waar en te veel’ in stand gelaten, zonder nader onderzoek naar de bezwaren daartegen. Hij concludeerde wel dat licht vuurwerk veel gevaarlijker is dan altijd verondersteld.

Behalve tegen Torenvlied deed Bakker ook aangifte tegen mede-onderzoekers Simon Couwenberg, Michiel Heldeweg, en Matthijs Moorkamp (Radboud Universiteit).

Ook nieuwe aangifte tegen Netelenbos en Madlener

Bakker deed woensdag ook opnieuw aangifte tegen Tineke Netelenbos en Barry Madlener. Netelenbos was in 2000 minister van Verkeer en Waterstaat, Madlener bekleedt dat ambt nu. In dit aangifte gaat het om informatie over problemen bij de classificatie van vuurwerk. Het ministerie wist in 1994 al van die problemen, maar maakte na de vuurwerkramp een interne afspraak om die kennis onder de pet te houden. Daarmee werd ontlastend bewijs in de strafzaak tegen Bakker bij de rechter weggehouden.

Er ligt al een aangifte om diezelfde redenen bij het OM in Breda, maar de hoofdofficier van justitie in dat district reageert volgens Bakker niet op brieven en vragen over de status van die aangifte.

Universiteit Twente wilde op dit moment niet reageren op de aangifte. Het parket Zeeland-Brabant, gevestigd in Breda, bevestigt dat daar begin dit jaar een aangifte in behandeling is genomen die betrekking heeft op de vuurwerkramp, maar kan daar verder inhoudelijk niets over zeggen en doet dus ook geen mededelingen over correspondentie met de indiener daarover. De woordvoerder van het parket verwacht deze zomer een terugkoppeling, de uitkomst wordt gecommuniceerd met de indiener.