Zorgpersoneel MST krijgt in zomerperiode tijd om bij te tanken: 'Niet doorwerken in crisissfeer'

De aantallen besmettingen gaan gestaag naar beneden. Er liggen minder coronapatiënten in de ziekenhuizen en de verwachting is dat de druk op de zorg de komende maanden laag zal blijven, als het gaat om corona. Tot opluchting van het zorgpersoneel dat al maanden op het tandvlees loopt. "Het zijn toch de mensen die het moeten doen", aldus bestuursvoorzitter Jan van den Boon tegen RTV Oost.

Verantwoordelijkheid en onzekerheid

Bestuursvoorzitter Jan den Boon zit sinds 2014 in de Raad van Bestuur van het Enschedese ziekenhuis MST. Sinds begin deze maand is hij de topman. Hij volgde Sophia de Rooij op, die er twee jaar lang de scepter zwaaide.

Vanuit de bestuurskamer zag Den Boon wat er allemaal op het personeel afkwam. "De verantwoordelijkheid die ze hebben gevoeld, de onzekerheid die dit nieuwe ziektebeeld met zich meebracht. De onzekerheid ook wat het virus met hen als persoon zou kunnen doen en de invloed daarvan op familie en vrienden."

Want binnen de families en gezinnen moet het niet altijd even gemakkelijk geweest, beseft hij. "Iedere dag weer lieten ze hun moeder, broer of zus naar het ziekenhuis gaan, waar werd gewerkt in relatief moeilijke omstandigheden en in een potentieel gevaarlijke omgeving."

Grote onbekende

In de eerste weken en maanden na de eerste besmetting, als de ziekenhuizen vollopen en het zorgpersoneel als het ware in het diepe wordt gegooid, is het coronavirus een grote onbekende. Artsen en verplegers behandelen patiënten, zonder dat bekend is welke medicijnen werken of welke behandeling aanslaat. Van een vaccin tegen covid-19 heeft dan nog niemand gehoord.

Het was een uiterst uitdagende periode waarin volgens Den Boon altijd goed is gekeken of mensen werk gingen doen wat paste bij hun opleiding, waar ze voor getraind zijn. "We hebben onze mensen echt niet gevraagd om hele gekke dingen te doen. We moesten wel een aantal werknemers trainen om hen te leren hoe ze om moesten gaan met deze specifieke covid-situatie."

Omgaan met calamiteiten en rampen. Daar is in ziekenhuizen veel aandacht voor. "We trainen daar veel op, maar op een situatie zoals deze waren we niet voorbereid. Toch is het ons gelukt. Mede door de trainingen, de ervaring en flexibiliteit van het personeel, het managent en het bestuur wisten we ook deze ramp het hoofd te bieden."

'Tot op het bot'

De eerste coronagolf (van maart tot en met juni 2020, red.) kwam de regio Oost-Nederland redelijk goed door. "De focus lag toen op Brabant. In de tweede golf moesten we echt tot op het bot gaan wat betreft onze mogelijkheden om patiënten te helpen omdat het in onze regio op dat moment enorm heftig was."

Later dat jaar dreigde er zelfs 'Code Zwart', een situatie waarin niet alle patiënten geholpen zouden kunnen worden door een gebrek aan bedden. Dit punt werd op een haar na bereikt.

Toch denkt Den Boon dat de sector ook dan een oplossing had gevonden. "Er is niet een soort zwarte lijn die dan gepasseerd wordt. De flexibiliteit in de zorg is enorm. Dan zouden we toch weer iets bedenken waardoor we onszelf weer iets verder konden oprekken om toch geen mensen in de kou te laten staan."

Oververmoeidheid

De coronacrisis raakte en raakt de ziekenhuizen op meerdere vlakken. Niet alleen nam het aantal zieke patiënten rap toe, het virus hield ook huis onder het zorgpersoneel.

Mensen raakten zelf besmet of moesten in quarantaine vanwege een besmet gezinslid. "Hier hebben we als ziekenhuis nog steeds mee te maken, deze crisis is nog steeds niet voorbij. Het ziekteverzuim is ook nu nog hoog. Dat heeft te maken met de naweeën van corona en de effecten van oververmoeidheid."

Bestuursvoorzitter Den Boon ziet dat zijn mensen niet fysiek, maar juist mentaal oververmoeidheid zijn. "Ze stonden gedurende een lange periode voortdurend klaar, de roosters werden telkens aangepast, ze moesten werken op andere afdelingen. Dat heeft te veel gevraagd."

'Het gaat om mensen'

De les die hij als topbestuurder van een regionaal ziekenhuis heeft geleerd, is dat het in een crisis bijna 100 procent om mensen gaat. "Zij moeten het doen. Ze zijn enorm flexibel gebleken om de zorg te leveren die nodig was, maar zijn tegelijkertijd ook kwetsbaar. Mensen zijn uiteindelijk de beperkende factor als een ramp als deze te lang duurt."

Inmiddels is de rust in het ziekenhuis redelijk teruggekeerd, wat coronazorg betreft. De volgende coronapiek, als die er al komt, zal naar verwachting nooit zo hoog zijn als we nu hebben meegemaakt. De vaccins zijn wat dat betreft de gamechanger.

Den Boon: "We zetten er nu op in om alle medewerkers te laten herstellen. We laten heel bewust iedereen op vakantie gaan. We blijven niet doorwerken in een crisissfeer. We hopen dan dat we na de zomer weer voldoende fit personeel hebben om het normale ziekenhuis te laten terugkeren".