In Depot: het eerste flesje coronavaccin in Twente, alsof het om een goudtransport ging

Het is recente geschiedenis. En geschiedenis met impact. Toch lijkt het bijna vergeten. Corona overspoelde de wereld, niemand wist precies wat dat betekende, regeringen troffen maatregelen, die leidden tot grote maatschappelijke onrust en een verdeeldheid die tot op de dag van vandaag voelbaar is. Begin 2024 ging een parlementaire enquête van start waarin de impact en effectiviteit van die coronamaatregelen tegen het licht worden gehouden. We zitten er nog middenin.

Aanzwellend verzet

Dat is met de kennis van nu. In april 2021, toen de eerste flesjes vaccin en Enschede arriveerden, leefden we middenin die geschiedenis. Op het hoogtepunt, misschien wel. De eerste fase van de pandemie, waarin mensen voor elkaar gingen zorgen en er applaus klonk voor verzorgend personeel, was voorbij.

De waardering voor verpleegkundigen en verzorgenden was er nog steeds, maar het verzet zwol aan. Tegen maatregelen zoals de avondklok, maar ook tegen de aangekondigde vaccinaties. Of, liever gezegd: tegen de druk die mensen voelden om zich te laten vaccineren. Feitelijk was er geen sprake van een verplichting, maar wie niet meedeed kreeg te maken met forse inperkingen van vrijheden.

Logistieke voorbereidingen

De eerste zending vaccins naar de Twentse GGD werd dan ook zorgvuldig voorbereid. Als was het een goudtransport. Niet zozeer vanwege de waarde die die flesjes vertegenwoordigden, als wel om de zorg voor protesten en acties van demonstranten langs de route.

Er was politiebegeleiding geregeld, de boel was afgezet, de facilitaire dienst van de gezondheidsdienst had de poorten opengezet zodat het transport meteen naar binnen kon. En er was een pad vrijgemaakt om de vracht vlot op de juiste plek in de kluis te kunnen zetten.

Dat laatste was een tikje voorbarig. Bij die eerste Twentse zending ging het om een honderdtal flesjes vaccin. Dat was een doosje vol. Het tekent de situatie van destijds: dat coronatijdperk was er toch vooral ook een van onduidelijkheid.

De eerste vaccinatie ging mis

Het flesje waaruit de eerste coronaprik in Twente werd gegeven, is in bezit van De MuseumFabriek. Er zijn vijf vaccins mee gezet, in plaats van zes. De eerste vaccinatie ging verkeerd; het was even wennen, allemaal.

Nadat het museum dat eerste flesje opnam in de collectie, is er ook een schenking aangenomen van een notoire tegenstander van de coronamaatregelen. Dat gaat om spandoeken, stickers, een wit demonstratiepak-met-masker en een protestbord.

Een verhaal waar we nog middenin zitten

Dat flesje en die uitingen van protest vertellen een verhaal waar we nog middenin zitten. Corona - in elk geval de maatregelen die destijds genomen werden - hebben delen van een samenleving waaruit dat ‘samen’ toch al aan het wegebben was, tot op het bot verdeeld.

Die parlementaire enquêtecommissie komt naar verwachting in december volgend jaar met een eindrapport; het onderzoek duurt langer dan de pandemie zelf. En daarna moet de Tweede Kamer er nog wat van vinden. Al met al vertelt dat vaccinflesje een verhaal waarvan het einde nog lang niet geschreven is.