Nieuwe pastoor Zuidoost Twente: ‘Blij verrast door het grote aantal kerkbezoekers, meer dan de helft jongeren’

Kerkvorsers en instanties als het CBS constateren het al een tijdje: de trend waarin kerken steeds leger liepen lijkt te keren. Het zijn met name de jongeren die steeds meer en vaker de kerkdrempel nemen. De Rooms Katholieke kerk mag zich al een par decennia verheugen in groeiende belangstelling onder jongeren, maar dat vertaalde zich tot twee jaar geleden nog niet in kerkbezoek.

Honderdduizenden jongeren

De meest zichtbare exponent van die jongerenbeweging is zonder twijfel de kloostergemeenschap in Taizé, een gehucht van nog geen tweehonderd inwoners in Bourgondië, Frankrijk. ’s Zomers en met Pasen verzamelen zich daar duizenden jongeren van over de hele wereld. Strikt genomen is Taizé geen Rooms Katholieke maar een oecumenische gemeenschap; ongeveer de helft van de honderd monniken die er deel van uitmaken is katholiek.

Er is wel een nauw verband met de wèl Rooms Katholieke Wereldjongerendagen, in 1984 in het leven geroepen door Paus Johannes Paulus II. Die vijfdaagse trekt eens in de drie jaar honderdduizenden tot zelfs een paar miljoen jonge gelovigen en belangstellenden. Taizé-liederen en zogenoemde ‘Taizé-vieringen’ hebben een belangrijke plek in die jongerendagen.

De liturgie en leer van de gemeenschap draait om de zaligsprekingen van Christus, zoals opgetekend in het nieuwtestamentische boek Lucas. Kort gezegd: de roep om vrede en praktische zorg voor naasten.

Onzekere tijden

Waar die nieuwe belangstelling voor kerkelijke spiritualiteit onder jongeren vandaan komt? Kuipers denkt dat het nog wat te vroeg is om dat precies te duiden, “Maar ik denk dat het toch ook te maken heeft met de onzekere tijden waarin wij leven en dat mensen op zoek zijn naar zingeving. Dat mensen dan toch ergens houvast proberen te vinden.” Een voorlopige analyse die door sociologen wordt gedeeld.

Niet zo vreemd, ook. Het is geen nieuw fenomeen. Ook in de jaren 30 van de vorige eeuw stroomden de kerken vol. De beurskrach had honderdduizenden gezinnen in armoede gestort en boven de Westerse wereld pakten zich donkere oorlogswolken samen.

Overigens is die trend - in elk geval in Nederland - vooral een stedelijk fenomeen, constateert ook Kuipers. “Ik zie in de dorpen rondom Enschede dat gemeenschappen het veel moeilijker hebben om het hoofd boven water te houden.”

Astronaut of priester

Kuipers zelf had de kerksmaak ook al vroeg te pakken. Als 12-jarig Enschedees jochie wist hij het al: ik wil priester worden. Hij groeide op in Glanerbrug, was daar misdienaar, zong in het koor. “Daar had ik voor het eerst het gevoel: dit wil ik ook wel.” De alternatieve jongensambitie om astronaut te worden spatte uiteen met de Challenger, de Space Shuttle die in 1983 kort na lancering explodeerde. Voor het oog van de wereld. “Toen kwam iets anders in beeld.”

Die roeping verdiepte zich later, onder meer in een persoonlijke crisis aan het eind van de middelbare school. Kuipers werd in 2000 tot priester gewijd.

Het Glanerbrugse jongetje van toen werd kapelaan, later rector aan het Ariënsinstituut in Utrecht en is nu dus terug op het oude nest. “Dat voelt heel erg goed. Daar ben ik heel blij mee.” De Twentse ironie zit hem in het bloed. Dat zie je aan de twinkeling in zijn ogen bij het tragische Space Shuttle-verhaal dat hem onomkeerbaar op het spoor van het priesterschap zette, je ziet het ook hier.

Kuipers haalt woorden van Jezus aan: een profeet wordt in zijn vaderstad niet geëerd. Een licht grijnsje. “Dat zal moeten blijken. Vooralsnog gaat het wel. Geloof ik. Maar het is mooi om weer terug te zijn.”

Alfons Ariëns

Kuipers wordt op 1 augustus aanstaande zowel pastoraal als bestuurlijk verantwoordelijk voor de Twentse parochies Heilige Franciscus van Assisi (Haaksbergen), Sint Jacobus de Meerdere (Enschede) en Maria Vlucht (Losser). Alle drie de parochies vallen onder het bisdom Utrecht. De viering rond zijn installatie is een maand later, op zaterdag 6 september om 19 uur in de H. Maria Geboortekerk in Losser. Kuipers volgt pastoor Daggenvoorde op.

De nieuwe priester neemt zijn intrek in de pastorie op de Enschedese Oude Markt. Daar woonde ooit zijn illustere voorganger: Alfons Ariëns. De priester naar wie het opleidingsinstituut vernoemd is waaraan Kuipers studeerde en waar hij rector was.