Op verzoek van de gemeenteraad gaat Enschede zich bij de VNG officieel aanmelden als 'Global Goals-gemeente'. Dat houdt in dat het college zich schaart achter de zeventien zogeheten Sustainable Development Goals (of duurzame ontwikkelingsdoelstellingen) en in ieder geval een aantal van die doelen gaat uitdragen via het gemeentelijke beleid.
Al ruim drie jaar geleden, op 11 november 2020 gaf de gemeenteraad via een motie van GroenLinks, de opdracht om Enschede als SDG-gemeente aan te melden. Slechts vijf raadsleden (van de fracties PVV, Democratisch Platform en Burgerbelangen) stemden destijds tegen. Daarna bleef het lang stil.
De Global Goals of SDG-doelen zijn zeventien doelstellingen die door de Verenigde Naties zijn vastgesteld en als blauwdruk moeten dienen om tegen 2030 een betere en duurzamere toekomst voor alle mensen op de wereld te bereiken. Het gaat onder meer om doelen als ‘geen armoede’, ‘geen honger’ en ‘verantwoorde consumptie en productie’.
Op zichzelf breed omschreven en onschuldige stellingnames waar weinig mensen fel tegen zullen zijn. Maar er zijn ook 169 concrete subdoelen aan verbonden. Met name vanuit partijen als Forum voor Democratie, PVV, JA21 en BVNL klinkt er kritiek, omdat SDG’s van bovenaf zijn opgelegd en een globalistische agenda zouden dienen die niet in het belang van burgers is.
Binnen de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben zich ongeveer honderd gemeenten verzameld onder de noemer 'Gemeenten4GlobalGoals', waaronder Hengelo en Oldenzaal. In bijeenkomsten van die club wordt er gesproken over voortgang van de SDG’s en worden er ideeën uitgewisseld over hoe deze in het beleid te implementeren zijn.
Oss heeft de partnerschap met de Chinese zusterstad Taizhou bijvoorbeeld in het teken van de SDG-doelen gezet. In Súdwest-Fryslân vormen de globalistische doelen een handvat bij afwegingen in het kader van de nieuwe Omgevingswet. En in sommige gemeenten zoals Tilburg wordt geëxperimenteerd met specifieke subsidies voor 'mondiale bewustwording'.
De enige zichtbare actie van het college in de afgelopen drie jaar is dat verschillende SDG-doelen in bijpassende paragrafen in de gemeentebegroting worden afgebeeld. Nu komt daar dus de officiële aanmelding 'Global Goals-gemeente' bij. Dat het zo lang heeft geduurd valt mogelijk te verklaren uit stukken die in het bezit zijn van 1Twente.
Al begin 2020 – nog voordat de gemeenteraad zich ermee bemoeide – werd er in het stadhuis al nagedacht over het implementeren van SDG-doelen in het beleid. Een ambtenaar deed toen verslag van de allereerste bijeenkomst van Global Goals-gemeenten. "Ik hoor bij het clubje dat dat nog niet is…", luidde de conclusie.
De betreffende ambtenaar was destijds enthousiast over de SDG-doelen, omdat ze een instrument kunnen zijn 'voor dialoog, samenwerking, visie, beleid, prioritering en sturing'. "De eerste reactie op memo van college was lauw", was echter de conclusie. Kortom: weinig enthousiasme bij de toenmalige bestuurders, waarvan er drie nog altijd in het college zitten.
In veel andere gemeenten zijn de SDG-doelen met ‘veel ambtelijk huiswerk en lobby’ onder aandacht van college en raad gebracht. "Veel global goals gemeenten zijn gestart vanuit het ambtelijk apparaat. Het is een niet politiek beladen kader", staat in het verslag. Voorgesteld wordt op dat moment om de werelddoelen binnen de thema’s economie, duurzaamheid, inkoop en openbare ruimte in te zetten.
Later in 2020 kwam er dus een politieke opdracht. Nu Enschede zich gaat aanmelden als Global Goals-gemeente, zal dat niet direct buiten het stadhuis zichtbaar worden. Voor actieve communicatie over de SDG’s naar buiten toe moet nog ruimte worden vrijgemaakt op de communicatieafdeling. Het (onder)steunen van SDG-initiatieven van partners en organisaties in de stad is een van de richtingen die het college op wil.