De open dag van de brandweer in Hengelo was zaterdag niet zomaar een open dag: het compleet verbouwde, verduurzaamde en gemoderniseerde brandweergebouw werd ook officieel geopend. Het is tien uur 's ochtends als burgemeester Sander Schelberg en commandant Stephan Wevers de handeling verrichten door de grote poort van het terrein van de kazerne te openen, waarna tientallen brandweerlieden én de al vroeg gearriveerde bezoekers het complex betreden.
De open dag van de brandweer is voor veel mensen een dag om naar uit te kijken. Het is een dag vol spektakel en een spannend inkijkje in de keuken van de hulpdienst. Ook in Hengelo is zaterdag aan alles gedacht om de dag tot een ware happening te maken voor jong én oud. Op het terrein staan verschillende voertuigen opgesteld, van moderne blusvoertuigen en ladderwagens tot glimmende vuurrode nostalgische bluswagens van de Stichting Historie Brandweer Hengelo. Vooral voor de kinderen is er van alles te doen van een springkussen tot een educatieve speurtocht.
Publiekstrekker bij de kinderen op deze tropische dag is, hoe kan het ook anders, zelf met een brandweerspuit in de weer. De kleine spuitgasten hebben de grootste lol, terwijl de ouders en opa's en oma's trots toekijken. Of de brandweer vandaag de kans heeft om een toekomstige generatie personeel voor zich te winnen? Een moeder lacht en kijkt naar haar zoontje van een jaar of zes: “Dat zit er dik in. Hij heeft thuis al een brandweerauto met sirene die de hele dag loeit. Ik word er soms knettergek van!”
Lees verder onder de afbeelding.
Hoogtepunt zijn een aantal demonstraties, waaronder die van een in scène gezet ongeluk waarbij twee auto’s tegen elkaar zijn gebotst. De brandweer is snel er plekke om te helpen en de slachtoffers te evacueren, gespeeld door échte acteurs. Die zitten helemaal onder het bloed en zijn in shock door de aanrijding. Eén bestuurder is uitgestapt evenals een bijrijder. Te zien is dat in één van de wagens een zwaargewond persoon bewusteloos met z'n hoofd op het stuur ligt.
Een enorme hydraulische schaar komt er tijdens deze actie niet aan te pas om een slachtoffer uit het autowrak te knippen, maar de brandweer laat zien hoe met zorg en precisie het slachtoffer uit het voertuig wordt gehaald via de achterklep en vervolgens op een brancard wordt gelegd.
“Als het moet dan krijgen we iemand er heel snel uit,” zegt een brandweerman die de werking van het gereedschap even later uitlegt. “Normaal houden we rekening met het slachtoffer en gaan we voorzichtig te werk. Alles gaat in overleg met het medisch team dat ter plekke aanwezig is, maar als er wordt gezegd dat het slachtoffer er meteen uit moet, dan is dat natuurlijk zo geregeld."
De man laat een enorme knipschaar zien die nauwelijks te tillen is; je hebt er bijna twee man voor nodig. In de praktijk is er ook altijd een tweede collega paraat om het over te nemen. Het gereedschap ziet er indrukwekkend uit en dat is het ook. "Als we met dit soort dingen in actie moeten komen, dan is het meestal foute boel."
Lees verder onder de afbeelding.
Er is ook aandacht voor brandpreventie. Wat te doen bij een vlam in de pan? Bezoekers mogen met een vuurbestendige handschoen zelf proberen onder begeleiding hoe je een deksel op een brandende pan neerlegt. "Dit is altijd een publiekstrekker. Mensen lopen langs en komen erbij," zegt Paul. Hij werkt op de afdeling voorlichting en toezicht die zich bezig houdt brandpreventie en het geven van adviezen aan particulieren en bedrijven.
De brandweermedewerker gaat zelf regelmatig op pad om voorlichtingen te geven bij appartementencomplexen of op basisscholen. "Een stukje bewustwording begint al op jonge leeftijd. We willen toe naar een brandveilige generatie." Paul merkt aan ervaringen in de praktijk dat tachtig procent van de kinderen en jongeren vaak verrassend genoeg al weten wat ze moeten doen bij brand. "De onwetendheid zit 'm met name bij de oudere generatie."
“Vlam in de pan staat in de top drie van oorzaken van woningbranden, dus als we vandaag één brand kunnen voorkomen, dan is dat al winst," zegt hij. De meest gemaakte fout? 'Mensen blijven niet in de keuken. Er gaat een klont boter in de pan, maar ze lopen weg als de voordeurbel gaat en vergeten dat er iets op het vuur staat. Komen mensen weer in de keuken, dan raken ze in paniek en willen meteen de hete pan in de gootsteen zetten. Of ze gooien er in paniek water op. Dingen die je absoluut niet moet doen."
Lees verder onder de afbeelding.
Wat dan wel? "De deksel op de pan doen, al kan het daar overigens ook nog mis gaan als mensen dit niet op de juiste manier doen. Een deksel op de pan gooien is zo'n fout." Paul laat een andere fout zien die wordt gemaakt en dat is de deksel van boven recht op de pan doen. Hij demonstreert het: "Kijk je ziet nu dat de vlammen er juist onderdoor willen."
Hij laat zien wat wel de beste manier is: "Gebruik de deksel gewoon als schild. Zet 'm schuin tegen de pan aan en schuif 'm er dan overheen." Een man die staat te kijken bij de brandende pan, wil het zelf ook weleens proberen. Hij slaagt niet meteen, maar krijgt de tweede keer een schouderklopje.
Wie wil, kan zich tijdens de open dag vakkundig een ‘nepwond’ op zijn arm laten zetten door vrijwilligers van Lotuskring De Boortoren. Dit is een organisatie die bestaat uit enthousiaste en geschoolde acteurs die getraind zijn om te helpen bij oefeningen en in de huid kruipen van slachtoffers. Compleet met verwondingen om de werkelijkheid zo goed mogelijk na te bootsen. De vrijwilligers van de stichting hebben net ook bij de demonstratie geholpen. "We doen dit zeker een paar keer per week bij oefeningen met brandweer, politie en ook ambulancediensten," zegt Christa Schippers, die betrokken is bij de stichting.
Een vijfjarig meisje kijkt vol spanning naar een nepwondje dat zojuist op haar arm is gezet. “Nu hoeft ze maandag niet naar school,” grapt een toeschouwer. “Oh jawel hoor, daar zorgen we wel voor,” lacht haar vader. “Of ik er ook eentje wil? Goed idee, dan kan papa maandag wel thuisblijven van z'n werk.”
De nieuwe brandweerkazerne is van binnen totaal verbouwd en verduurzaamd en is voorzien van onder meer warmtepompen, zonnepanelen, ledverlichting. Tijdens de open dag kunnen bezoekers via een vaste looproute door het vernieuwde pand wandelen. Van de onderhoudsgarage beneden tot de verblijfruimtes van de brandweerlieden, tot aan de kantoren en sport- en fitnessruimtes die modern en functioneel zijn ingericht.
Ondanks de tropische hitte trekt de open dag veel bezoekers. Met zoveel belangstelling is het meteen ook een ode voor het werk van de brandweer. Veel kinderen gaan moe maar voldaan en met rode wangen naar huis, sommigen misschien met de droom om zelf ook brandweerman of vrouw te worden.