Aan de wandel: Enschede zet Harry Bannink en Wilmink Wilmink in de spotlights

Wilmink die tikt op zijn schrijfmachine („Willem was niet zo van de pc”) met twee Duvels in de buurt. En: een piano met notenbalk die de onsterfelijke muziek van Bannink symboliseert. Bannink, die de teksten van zijn vriend zo geniaal tot leven wekt. Tijdens de Harry Bannink & Willem Wilmink Wandeling is de samensmelting van het werk van deze creatieve Enschedeërs het meest treffend te zien op de fonkelnieuwe panelen aan de Noorderhagen.

De gevelborden, met speelse cartoons van graphic designer Luvana, zijn ingrediënten van de wandeling die ruim een uur in beslag neemt. De voettocht door de geboorteplaats van componist en pianist Harry Bannink (1929-1999) en dichter, schrijver en muzikant Willem Wilmink (1936-2003) is een initiatief van onder anderen Ton Ouwehand en Annina Romita. Ouwehand (tekst) en Romita (fotografie) maakten twee boeken over Bannink en vonden dat er na de voltooiing van Harry Bannink, Toonzetter in Enschede een zichtbare plek voor de arrangeur moest worden ingeruimd.

„Die wens viel twee jaar geleden samen met de aandacht die De Wereld Draait Door destijds regelmatig besteedde aan Wilmink”, zegt Ouwehand. „Die publiciteit bracht Enschede Promotie ertoe om iets blijvends met Willem te willen doen.”

Eén plus één was twee. Het idee van de citymarketeers in de Langestraat, hartstochtelijk ondersteund door binnenstadbewoner Rein Kroes, leidde tot de wandeling die bij Enschede Promotie begint en met een folder in de hand kan worden gelopen. Romita: „Enschede heeft er een attractie bij.”

Het werk van Wilmink en Bannink zit in het nationaal geheugen gebakken. Althans, voor de Nederlander die de jaren 70 en later bewust meemaakte. Is het niet door gedichten van Wilmink als Ben Ali Libi en Enschede huilt die de lezer in het hart raken, dan is het wel door de muziek en liedjes die je als kind hoorde in De stratemakeropzeeshow, De film van Ome Willem en Het Klokhuis. Liedjes die je nooit meer uit het hoofd krijgt. Vaak versmolten tekst en muziek daarbij tot een evergreen die eeuwig voortleeft: ‘Deze vuist op deze vuist / en zo klim ik naar boven’. Of denk aan ‘Frekie’ dat zo prachtig wordt gezongen door Joost Prinsen: ‘Frekie’ woonde in de buurt / Maar zat niet op onze school / Hij was een imbeciele jongen / Een mongool’.

Een te scannen QR-code brengt de wandelaar in beeld en geluid langs zeventien Enschedese pleisterplaatsen die leven en werk van de twee mannen hebben bepaald. Café Het Bolwerk, waar Wilmink zijn Duvels op keldertemperatuur dronk ontbreekt niet, theater De Kleine Willem, de knusse kleine schouwburgzaal waar Bannink de Enschedese Jazzsociëteit oprichtte, evenmin. Niet in de route opgenomen: de geboortehuizen van het tweetal in de Lipperkerkstraat (Bannink) en de Javastraat (Wilmink).

Ouwehand: „Ze staan wel in de folder, daar volstaan we mee.” De wandelaar die er niet tegenop ziet een blokje om te lopen kan er dus wel langs. En zou, in het geval van Wilmink in de Javastraat even kunnen oversteken naar de Al Ummah-school, het monumentale gebouw dat model staat voor ‘De oude school’ van Don Quishocking: ‘Ach zou die school er nog wel zijn / kastanjebomen op het plein (…)’.

Ja, die school is er nog. Het geldt, in de binnenstad, niet voor de V&D in ‘Textielstad’. Het weemoedige gedicht over Enschede, metershoog geëtaleerd op de zijgevel van boekhandel Broekhuis, is vanzelfsprekend onderdeel van de wandeling. „Een tikje achterhaald is het wel”, zegt Ouwehand als hij in de Marktstraat op de hoek met de Noorderhagen omhoog kijkt. „Want los van het feit dat V&D die er niet meer is, is de boelevart (Boulevard 1940-1945, red.) allang niet kaal meer.”

Romita: „Een mooi gedicht hoor, ‘Textielstad’. „Maar ‘Echtpaar in de trein vind ik persoonlijk veel mooier. Omdat het zo mooi de verhouding tussen man en vrouw aangeeft. En wie de echte baas is in het huwelijk.”

Ouwehand vindt van de twee Bannink de grootste. Het stoort hem wel eens dat Wilmink ook zeventien jaar na zijn overlijden nog veel en vaak wordt geëerd, maar de postume roem voor Bannink beperkt is. „Er wordt wel eens gezegd dat Wilmink en een Annie M.G. Schmidt van die mooie liedjes maakten. Maar het was Harry die de tekst met zijn muziek zo ongelooflijk mooi liet spreken.”