Bijengezondheid was nog nooit zo belangrijk: Twentse imkers gaan in de leer
Imkers uit Twente maken zich zorgen om de gezondheid van de bij. Afgelopen winter zijn er meer bijen gestorven dan normaal. Volgens de Bijenstichting gaat het om zo’n 37 procent van de honingbijen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals bestrijdingsmiddelen of een gebrek aan nectar, maar vooral ziektes en mijten zijn een grote boosdoener. Imkers lieten zich daarom door topimker Jan Kruit informeren tijdens een lezing over bijengezondheid in het Natuurhus in Almelo.
Even met de buren overleggen
Circa dertig imkers namen plaats in een zaaltje van het Natuurhus op woensdagavond 5 april. Eén van die dertig imkers is meneer Tuynman. Tuynman vindt het houden van honingbijen een prachtige hobby, doet dit nu ongeveer drie jaar en heeft drie kasten in zijn achtertuin staan. “Maar ik moest het wel eerst even met mijn buren overleggen want ik woon midden in het centrum van Almelo”, zegt meneer met een lach. De reden van zijn bezoek aan de lezing is om zich nog beter te laten informeren over de ziektes die kunnen ontstaan bij bijen en hoe deze te bestrijden en te voorkomen. Deze reden delen de andere imkers in de zaal in Almelo.
Varroa destructor en nosema
Jan begint zijn presentatie over welke ziektes er leven onder de honingbij. Daaruit blijkt dat de meest voorkomende ziekte onder de bijen de varroa mijtziekte is. Een varroa, ook wel varroa destructor genoemd, is een parasiet die zich hecht aan het lichaam van de bij en het insect verzwakt door lichaamssappen op te zuigen. De varroa destructor is hierdoor de grootste bedreiging voor de honingbij omdat de parasiet zich alleen op deze bijen kan voortplanten. Naast varroa is ook nosema een veel voorkomende ziekte onder de honingbijen. Nosema is een parasiet die leeft in de darmen van een honingbij. Deze parasiet zie je vooral in het voorjaar na lange, koude, regenachtige periodes omdat er dan te weinig stuifmeel is geweest voor de diertjes.
Nog meer gevaar op de loer
De honingbij heeft het niet bepaald makkelijk. Naast de wintersterfte en de vele ziektes die de gestreepte beestjes kunnen krijgen, ligt er nog ander gevaar op de loer: de Aziatische Hoornaar. Deze hoornaar is ongeveer twee keer zo groot als een normale wesp. De Aziatische Hoornaar staat op de Europese lijst van ongewenste soorten omdat het dier het gemunt heeft op honingbijen en andere wilde bijen. De imkerverenigingen in Almelo, Hengelo, Enschede en Haaksbergen lieten zich op donderdag 16 maart informeren door bijengezondheidscoördinator Erwin Lankheet van de Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV). “Ik wil absoluut geen paniek zaaien over de komst van de Aziatische Hoornaar”, vertelt Erwin. “Maar het is wel van groot belang dat er bewustwording komt.”
Maken dat je wegkomt
De Aziatische Hoornaar is te herkennen aan zijn volledig zwarte borststuk. De poten van de hoornaar zijn ook zwart maar zijn ‘voetjes’ zijn knalgeel. “Als je zo’n hoornaar ziet en ze komt op je af, moet je wel maken dat je wegkomt”, zegt Erwin. “Ze heeft het gemunt op je gezichtsveld. Ze spuit namelijk gif richting de ogen.”
Aziatische Hoornaar bestrijden
Volgens Erwin is het belangrijk dat de Aziatische Hoornaar bestreden wordt. “De hoornaar ziet de leefomgeving van honingbijen eigenlijk als een soort supermarkt. Als er al twee hoornaren voor je kast vliegen dan ben je al drie volken kwijt.” Er leven gemiddeld 45.000 tot 60.000 bijen samen in één bijenkast. Erwin en zijn collega’s hebben meerdere selectieve vallen geplaatst tegen de hoornaar in Twente. Dit zijn bijvoorbeeld trechters waar de koningin in vliegt en vervolgens niet meer uit kan komen. “Het is ook heel belangrijk dat wij weten waar de Aziatische Hoornaar vliegt”, zegt Erwin. Erwin wil daarom mensen in Nederland op het hart drukken altijd een melding te maken via waarneming.nl. “Het is echt heel belangrijk om dat te doen, want de honingbij heeft het al niet makkelijk.”
De bij een handje helpen?
Bijen hebben nectar en stuifmeel nodig om te overleven en hun jongen te voeden. Natuurmonumenten geeft een aantal tips welke planten in trek zijn bij de bijen. De gestreepte insecten zijn namelijk gek op: komkommerkruid, lavendel, klimop, kamperfoelie en druifkruid. Ook kruiden zoals marjolein, oregano en tijm zijn geliefd. Daarnaast zijn bijen ook erg verzot op bloemen.
