Verkeer
Stuur appje
Zoek
Nieuws
Enschede

Waarom duurt de treinreis van Enschede naar Amsterdam CS net zo lang als in 1970?

451168 548706

Zonder overstap met de trein van Enschede naar Amsterdam Centraal is al een aantal jaar niet meer mogelijk. Wie anno 2020 naar het hart van de hoofdstad wil reizen, is op zijn snelst twee uur en negen minuten onderweg. Meer dan tien jaar geleden was er nog een directe verbinding tussen de steden, die je in minder dan twee uur naar het centrum van de hoofdstad bracht.

Bjorn Weinreder | Tubantia

De huidige directe verbinding met Amsterdam Centraal is in de meeste gevallen even snel als die van 1961, rond de twee uur en een kwartier. Met een goed getimede overstap in Utrecht ben je er net zo snel als in 1970, namelijk in 2.09 uur.

Minuut langzamer
Het was een klein zinnetje in de column van Quote-hoofdredacteur Sander Schimmelpenninck uit Diepenheim in de Volkskrant afgelopen weekend: De intercity van Amsterdam naar Enschede was in 1949 een minuut sneller dan nu; een regelrechte schande . Een zin die prikkelde, want klopt dat?

Het antwoord: nee. Volgens het spoorboekje uit 1949 duurde het namelijk twee uur en 46 minuten op om Amsterdam Centraal te komen vanuit Enschede. En dan moest je ook nog eens overstappen in Amersfoort. In tegengestelde richting was de reistijd in 1949 even lang. In 2020 is de reis Enschede - Amsterdam Centraal dus ongeveer een half uur sneller.

NRC checkte deze bewering al in 2016, na een zelfde uitspraak van Hyperloop-ontwikkelaar Tim Houter. Het feitje over het treintraject Amsterdam-Enschede staat veelal op internet , vertelde NS-woordvoerder Bartho Boer destijds. Het zou theoretisch kunnen dat in 1949 nog een snellere trein over het traject reed dan de drie uit het spoorboekje, al is dat onwaarschijnlijk omdat de NS destijds monopolist was.

Databank van oude dienstregelingen
Schimmelpenninck s geeft wel stof tot nadenken, want hoe heeft de treinreis tussen oost en west zich eigenlijk ontwikkeld in meer dan een eeuw tijd? Of beter gezegd, niet ontwikkeld. Via de website stationsweb.nl is voor iedereen uit te rekenen hoe lang het vroeger duurde om per trein van A naar B te komen. Een blik in die historische spoorboekjes levert een interessant inkijkje op in de evolutie van de lijn tussen Enschede en Amsterdam Centraal.

Wat betreft de treinverbinding naar de hoofdstad zijn we er de afgelopen decennia in Twente dus niet op vooruit gegaan. Klopt dit en waarom kan het niet sneller? We legden de kwestie én de oude spoorboekjes voor aan woordvoerder Michiel Jonker van de NS.

De verbinding tussen Enschede en Amsterdam Centraal duurt met twee uur en een kwartier ongeveer even lang als in 1961. Dat is wel erg lang, niet? We hebben er in de dienstregeling destijds voor gekozen om de snelle verbinding met Amsterdam vanuit Twente via station Amsterdam-Zuid te laten lopen. De rechtstreekse verbinding naar Amsterdam-Zuid duurt 1.59 uur. Je kunt daar overstappen, maar ook eerder op Utrecht. Een eindstation is meestal niet de eindbestemming. Reizigers moeten vaak in de stad zijn en dat is op deze manier met een overstap gemakkelijk te realiseren. De suggestie dat de verbinding tussen Amsterdam en Enschede is verslechterd geldt alleen in lichte mate voor de rechtstreeks verbinding tussen Enschede en Amsterdam CS.

Tot 2008 hadden we nog een rechtstreekse trein van Enschede naar Amsterdam Centraal. Waarom is die eigenlijk verdwenen?
Dat heeft vooral te maken met het antwoord op de vorige vraag. Er was - en is - meer behoefte aan een trein vanuit Enschede die doorrijdt naar Schiphol. De verbinding met Amsterdam loopt via Amsterdam-Zuid en daarna Schiphol. Voor vliegtuigpassagiers met koffers is dat wel zo handig. Nu de Noord/Zuidlijn gereed is, is de Amsterdamse binnenstad nog sneller te bereiken via een overstap op een ander station in Amsterdam.

In de loop der jaren is er veel veranderd op de lijn. Waarom gaan die spoorboekjes toch zo vaak op de schop?
Het zijn meestal relatief kleine aanpassingen, er verandert altijd wel wat. Soms komt er een station bij door bijvoorbeeld een nieuwe woonwijk, waardoor reisbehoeftes iets wijzigen. Ook stromen regelmatig nieuwe treinen in. Allemaal zaken die aanpassingen vergen. Echt grote aanpassingen zijn er pas als er nieuwe spoorlijnen bijkomen. Dat komt misschien één keer in de tien jaar voor en dat was in het verleden zelfs nog minder.

ProRail-topman Pier Eringa sprak vorig jaar over een snellere verbinding tussen de provincie en de Randstad. Die moet een half uur sneller kunnen. Wat vindt de NS hiervan? Wij mogen niet sneller rijden dan de maximum snelheid. Om sneller te rijden heb je ook sneller spoor nodig en dat vergt grote investeringen door de overheid. Dan wordt uiteraard gekeken waar de meeste vraag is. Daarover beslist niet de NS, maar de overheid. Als zo n besluit wordt genomen, zorgt ProRail voor de bouw. Op dit moment zijn er, voor zover ik weet, geen plannen voor een snellere verbinding vanuit en richting Twente. Wij hebben wel snellere treinen besteld, maar zoals gezegd: die mogen niet harder dan de maximum snelheid. Een andere optie om sneller te rijden is stations overslaan. Maar dan verlies je weer andere rechtstreekse verbindingen waar ook behoefte aan is.

Mogen Twentenaren hopen op de terugkeer van een rechtstreekse trein naar Amsterdam Centraal?
Er is wel degelijk een rechtstreekse trein vanuit Twente, namelijk de internationale trein uit Berlijn. Elke twee uur kun je met die trein vanuit Hengelo rechtstreeks naar Amsterdam Centraal. En als je dus iets breder naar Twente kijkt, dan kun je toch zeven keer per dag rechtstreeks naar het centrum van Amsterdam.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Emiel Muijderman
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.