Kant-en-klare plannen voor meer dan 5 zonneparken in Enschede: hoe ‘geheim’ zijn de locaties?

Die plannen lopen nu vertraging op, omdat de gemeenteraad eerder deze maand de Energievisie naar de prullenbak verwees. De Energievisie is belangrijk, omdat die – in combinatie met het nieuwe plattelandsbeleid – aanstuurt op zonnevelden op concrete plekken in het buitengebied. Voor initiatiefnemers betekent dit minder lange vergunningprocedures en dat er sneller aanspraak kan worden gedaan op (hogere) subsidies.

Hoe zat het ook alweer?

Op dinsdag 6 juli stemde de gemeenteraad, afgezien van coalitiepartijen Burgerbelangen en VVD, om verschillende redenen tegen de Energievisie. Met name de afkeuring van coalitiepartijen D66, PvdA en ChristenUnie was opvallend. Zij vonden dat het energieplan van Enschede totaal uitgekleed was geraakt, nadat BBE en VVD met een amendement afdwongen dat windmolens in Enschede in de toekomst niet hoger zouden mogen worden dan 150 meter.

Daarmee is het bouwen van een windmolen op Enschedees grondgebied voor marktpartijen financieel een stuk minder aantrekkelijk geworden. Wethouder Niels van den Berg zal na de zomer met een aangepast plan moeten komen om wel een meerderheid van de stemmen te krijgen. Maar het afschieten van de Energievisie heeft ook gevolgen voor initiatiefnemers. Zij zien hun plannen vertraagd zien worden.

Welke plannen?

De gemeente Enschede wil vrijwel niets kwijt over de plannen die ‘op de plank’ liggen. Zelfs de toekomstige omwonenden van die zonneparken weten in veel gevallen nog van niets. Onder de belofte van geheimhouding hebben raadsleden kennis genomen van de beoogde zonnevelden. Volgens een woordvoerder van de gemeente liggen er in de geheime kast ‘vijf tot tien projecten’ voor hen ter inzage. “Meer dan dat mag ik er echt niet over zeggen”, aldus de woordvoerder.

Eén van die plannen is onlangs al bevestigd. Enschede Energie wil op de oude vuilstortgronden in buurtschap Broekheurne, vlakbij recreatieplas Het Rutbeek, een zonnepark van 34 hectare realiseren. Van andere beoogde projecten is niets bekend. Geen exacte locatie dus, ook niet het postcodegebied of het stadsdeel en zelfs niet hoe groot ze worden.

We weten dus niets?

Feitelijk niet. Maar tussen de regels van ambtelijke stukken is veel te lezen. Met een totale omvang van ruim 1000 pagina’s is er bijna geen doorkomen aan, maar de Visie Landelijk Gebied (vastgesteld op 6 juli) en de afgeschoten Energievisie leggen min of meer vast waar in Enschede de komende jaren groene energie wordt opgewekt. Althans, welke route er bewandeld moet worden zonder in ellenlange vergunningprocedures te raken.

Als een zonnepark niet in een bestemmingsplan past, moet er namelijk een zorgvuldige procedure gevolgd worden, die minstens een half jaar in beslag neemt. Als in beleidsregels al mogelijkheden zijn gecreëerd om zonnevelden op bepaalde gronden aan te leggen, dan is de vergunningprocedure een stuk sneller.

Waar mogen zonnevelden dan komen?

Alle (landbouw)gronden in het buitengebied hebben in het plattelandsbeleid van Enschede een kwaliteitsbeoordeling gekregen: zeer hoog, hoog of basis. De gronden die een basiskwaliteit is toegedicht zijn volgens de regels bij uitstek geschikt voor het realiseren van zonneparken. In bijlagen van de Energievisie is zelfs een deel van deze gronden om tot 2030 (clusters van) zonneparken te ontwikkelen. Het gaat om de gronden die op de onderstaande kaart rood zijn gekleurd.

Lees verder onder de afbeelding

Waarom deze plekken?

Het gaat hier volgens de gemeente om gronden met een minder hoge landschappelijke en agrarische waarde. Nabij Het Rutbeek zijn bijvoorbeeld oude vuilstortgronden ingetekend. Echter spelen ook andere (praktische) zaken een rol. Een zonnepark moet namelijk worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Hoe verder van een verdeelstation verwijderd, hoe duurder het leggen van een kabel wordt en hoe krapper de businesscase van de ontwikkelaar.

De stroomverdeelstations in Enschede liggen allemaal in de stad en lopen bovendien tegen de grenzen van hun capaciteiten aan. Hooguit geschikt voor kleinere projecten aan de stadsrand. Er zal dus een nieuw verdeelstation gebouwd moeten worden. Maar Enexis zal dat niet voor een enkel zonnepark gaan doen. Toekomstige zonneparken en windmolens moeten daarom zo veel mogelijk geclusterd worden.

In Broekheurne liggen daarvoor grote kansen, omdat ook de gemeente Haaksbergen in het aanpalende gebied plannen heeft voor zonne-energie. Hetzelfde geldt voor het gebied ter hoogte van de N18 en zandwinning Rutbekerveld. Als daar zonneparken worden ontwikkeld, is er in de toekomst ook een ‘stopcontact’ voor de 2 (of 3) windmolens die het college er mogelijk wil maken.

Waarom is er haast?

De vijf tot tien initiatiefnemers van de projecten ‘op de plank’ hadden waarschijnlijk gehoopt dat de Energievisie toch door de gemeenteraad was aangenomen. Enschede Energie heeft in ieder geval al zijn teleurstelling uitgesproken over de vertraging die is ontstaan. Er is namelijk een vergunning nodig om een SDE++-subsidie aan te vragen. Zonder zo’n rijkssubsidie is er geen businesscase voor zonneparken.

De inschrijftermijn van dit najaar wordt voor de projecten op de plank dus niet gehaald. De eerstvolgende subsidieperiode is in het voorjaar van 2022. Dat betekent niet alleen dat er minstens een half jaar vertraging in de uitvoering van de zonneparken zit, maar waarschijnlijk ook minder subsidie. De bedragen die vanuit het SDE++-potje worden uitgekeerd worden namelijk steeds lager.