Stadsbouwmeester Jessica Hammarlund-Bergmann: ‘De stad is wat er tussen de gebouwen gebeurt’
Ruimtelijke kwaliteit. Samenhang van de openbare ruimte. Het zijn van die vaktermen waar stedenbouwkundigen zich van bedienen. En stadsbouwmeesters als Jessica Hammarlund-Bergmann, ruim honderd dagen in dienst van de gemeente Enschede. Maar zij houdt het simpel: “Wat voegen we toe, behalve stenen?”
Hammarlund-Bergmann wandelde en fietste honderd dagen door Enschede. “Een geamputeerde kennismaking met een stad in winterslaap”, zei ze in 1Twente Vandaag, met een verwijzing naar de door corona stilgelegde straten en stegen. De kennismaking leverde een getekende plattegrond met waarnemingen en ideeën op. Maar die is van alleen de fysieke stad.
100 dagen fietsen en wandelen
De nieuwe stadsbouwmeester is blij met het naderende einde van de lockdown - nu kan ze gaan doen waar het haar om te doen is” “Ik heb het casco bekeken, nu kan ik de geest van de mensen die erin wonen gaan begrijpen.”
Bij het station: geen idee waar het centrum is
En dat is nodig, volgens de nieuwe stadsbouwmeester van de grootste stad in Overijssel. Want de stad is wat er tussen de gebouwen gebeurt. “Hoe fijner het daar is, hoe meer we elkaar tegenkomen en hoe fijner het is om er te wonen en te werken.” Dat vraagt om meer dan een bouwplan. “Er moet een logische verbinding komen, een samenhang.”
Een voorbeeld? Hammarlund-Bergmann noemt de eerste ervaring op het moment dat je met de trein naar Enschede komt en het stationsplein oploopt. “Dan heb je eigenlijk geen idee waar het centrum is. Of dat er vlakbij prachtige parken zijn.” Het centrum is een fijne plek om te zijn, maar dergelijke plekken bevinden zich er ook vlak omheen. “In het centrum heb je geen idee dat er zoiets is als de Performance Factory.”
Centrumkwadraat, Kop van de Boulevard
Stadsbouwmeesterschap gaat dan niet over het plaatsen van pijlen en borden, maar over manieren van bouwen en ontwikkelen waardoor logische verbindingen ontstaan. “Zodat je vanzelf wordt geleid naar diverse plekken.” Het is met die blik dat de nieuwe stadsbouwmeester van Enschede naar projecten in de stad kijkt. Die projecten zijn ambitieus, vindt ze. “Neem het Centrumkwadraat, de plannen met het stationsplein, maar ook het Kennispark en de verbinding met de universiteit.”
Of die Kop van de Boulevard. “Een mega-ambitieus project, maar hoe zorg je er nou voor dat het een levendige buurt in de stad wordt.”
