Inwoners die door een persoonlijke noodsituatie snel een sociale huurwoning nodig hebben, worden gezien als 'urgentiegeval'. Zij krijgen voorrang bij de toekenning van een sociale huurwoning. Gemeenten zijn vanaf 1 juli 2026 waarschijnlijk verplicht om daarvoor regels op te nemen in een zogeheten urgentieregeling, maar in Twente maken nog maar weinig gemeenten daarvan gebruik. Het opstellen van die regels wordt daarom in regionaal verband opgepakt.
Bij urgentie gaat het vaak om (financieel) kwetsbare inwoners, die vanwege een medische of sociale omstandigheid behoefte hebben aan een betaalbare woning. Denk aan mensen die uitstromen vanuit de maatschappelijke opvang of vrouwenopvang, maar ook mantelzorgverleners of chronisch zieken die vanwege de omstandigheden moeten verhuizen. Asielzoekers met een verblijfsvergunning, ofwel statushouders, vallen (nog) niet onder deze groep, zolang gemeenten nog een wettelijke plicht hebben om hen via woningcorporaties te huisvesten.
Urgentieverklaringen worden ook nu al afgegeven, vaak door of in samenspraak met de woningcorporaties. Er is echter nieuwe wetgeving in voorbereiding waarin wordt vastgelegd welke doelgroepen per definitie recht hebben op voorrang op een sociale huurwoning. In diezelfde wetgeving worden gemeenten ook verplicht om te waarborgen dat urgente woningzoekenden evenwichtig over een regio verdeeld worden.
In de zogeheten huisvestingsverordening kunnen gemeenten deze regels vastleggen. Dat is op zichzelf een lokale aangelegenheid, maar gezien de regionale consequenties hebben de Twentse gemeenten besloten om de gevolgen van de nieuwe wet gezamenlijk op te pakken.
'Dit vraagstuk is een zoektocht naar wat een proportionele bijdrage is van iedere gemeente aan de evenwichtige indeling', staat in een raadsbrief van het Enschedese college. Met andere woorden: hoeveel sociale huurwoningen per jaar (en voor welke doelgroepen) kunnen de gemeenten straks jaarlijks aanbieden? Dat wordt de komende tijd verder uitgezocht.
De bedoeling is dat de Twentse urgentieregels klaar zijn als de nieuwe wetgeving ingaat. Op lokaal niveau zijn er dan eventueel nog aanvulling mogelijk. Zo wil Enschede uitzoeken in hoeverre het mogelijk is om inwoners met een economische of maatschappelijke binding met de de stad (ofwel 'eigen inwoners') ook voorrang te geven bij het zoeken naar een sociale huurwoning.