Nieuws

Gemeente Hengelo worstelt met Woo-verzoeken: helft niet binnen termijn afgehandeld

De gemeente Hengelo heeft vorig jaar 49 Woo-verzoeken ontvangen van inwoners of organisaties met het verzoek om informatie over een onderwerp openbaar te maken. Slechts 26 tot 50 procent van de Woo-verzoeken is binnen de wettelijke termijn van vier weken beantwoord, blijkt uit cijfers van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Zeker vijftig procent werd niet binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Volgens de gemeente Hengelo komt dit doordat sommige verzoeken erg complex zijn of veel tijd vergen. “Soms is er meer tijd nodig en halen we de deadline dus niet,” zegt een woordvoerder.

Emile Urban

Gisteren 12:00

Van alle ontvangen Woo-verzoeken in 2024 werden er 27 afgehandeld. Zes verzoeken zijn op dit moment nog in behandeling. Zestien verzoeken zijn afgewezen of ingetrokken vanwege het ontbreken van beschikbare informatie of omdat de gevraagde documenten al openbaar waren. In 2023 kwamen er 47 Woo-verzoeken binnen, twee minder dan afgelopen jaar.

Het afwikkelen van Woo-verzoeken zorgt in Hengelo voor een extra belasting van het ambtelijk apparaat. Bij omvangrijke dossiers kan het soms gaan om honderden tot duizenden documenten of pagina's die opgezocht moeten worden. De gemeente geeft aan daarvoor geen extra personeel in te huren. “Het afhandelen van verzoeken gebeurt door bestaande medewerkers. Dat betekent dat andere werkzaamheden blijven liggen als er veel Woo-verzoeken binnenkomen.”

Wet Open Overheid (Woo)

Iedereen heeft recht op informatie over wat de overheid doet, hoe ze dat doet en waarom. Overheidsorganisaties moeten die informatie uit zichzelf geven, of als iemand daarom vraagt. De informatie wordt dan openbaar. Dat is geregeld in de Wet open overheid (Woo). Zo kunnen journalisten, maar ook Kamerleden en zelfs burgers, de overheid controleren. En dat is weer van essentieel belang voor de democratie in ons land.

Onderwerpen

Over welke onderwerpen informatie werd opgevraagd in 2024 op grond van de Woo heeft de gemeente niet bekend gemaakt. De redactie van 1Twente heeft vorige maand bij de gemeente geïnformeerd naar de aard van de Woo-verzoeken, maar dat leverde niets op: "De onderwerpen zijn uiteenlopend. Daar kunnen we nu geen informatie over geven."

1Twente kreeg in 2024 wel een specificatie van het aantal Woo-verzoeken uit 2023 in handen. In dat jaar dienden verschillende inwoners en /of organisaties een Woo-verzoek in over onder meer: onveilige situaties bij het COA, de nieuwe vestiging van NX Filtration, integriteitsschendingen bij de gemeente Hengelo en over het Gezondheidspark.

Woo-verzoeken en beslissingen

Volgens artikel 3.3, lid 5 van de Wet open overheid (Woo) zijn overheden verplicht een Woo-verzoek te publiceren samen met de beslissing op het verzoek, inclusief de verstrekte informatie. Hengelo publiceert die besluiten niet en voldoet daarmee op dit punt nog niet aan de wet. De invoering van de Wet open overheid (Woo) riep in 2022 veel vragen op bij gemeenten over uitwerking en toepassing van de wet. De VNG heeft veel van deze vragen, vaak juridische, beantwoord, ook als het gaat om publiceren (openbaar maken) van Woo-verzoeken- en beslissingen. (pdf)

Screenshot van de website van de VNG:

Almelo en Enschede

Wat het inzichtelijk maken van Woo-verzoeken- en besluiten betreft, zegt de gemeente Hengelo hard te werken aan een openbaar platform waarop die automatisch gepubliceerd gaan worden in de toekomst. Gemeentes als Almelo en Enschede publiceren alle Woo-besluiten al sinds medio 2022/2023.

Reactietermijn

Wie een Woo-verzoek doet, moet binnen 4 weken een inhoudelijke reactie ontvangen. Is er meer informatie of tijd nodig, dan kan het termijn met twee weken worden opgeschoven. Is die periode nog niet voldoende, bijvoorbeeld omdat het om veel informatie gaat, dan kan de gemeente vragen of de indiener akkoord gaat om de gemeente meer tijd te geven. De beslistermijn wordt dan verder opgeschort.

Afwijzen verzoeken

Een Woo-verzoek kan worden afgewezen als deze onvoldoende concreet is, de gevraagde informatie niet aanwezig is of als documenten al openbaar zijn. Afwijzen gebeurt soms ook als een overheidsinstantie vindt dat deze niet is gedaan met het oog op het verkrijgen van informatie, maar bijvoorbeeld om de overheid te hinderen, te belasten of onder druk te zetten. Dat kan het geval zijn als iemand zeer grote aantallen verzoeken indient. In dat geval wordt een verzoek geweigerd op basis van de antimisbruikbepaling van artikel 4.6 van de Woo.

Wie het niet eens is met een afwijzing van een Woo-verzoek kan daartegen een bezwaarschrift indienen. Is de uitkomst van dit bezwaar ongegrond, dan is het nog mogelijk in beroep te gaan bij de rechtbank.

Woo-index

Overheidsinstellingen hebben onder de Woo-wetgeving een inspanningsverplichting en moeten informatie over beleid actief openbaar maken. Welke informatie en documenten gemeenten en overheidsinstanties zelf openbaar hebben gemaakt, zoals wet- en regelgeving, organisatiegegevens, raadsstukken, bestuursstukken en besluitenlijsten, is te vinden in de Woo-index. Daarvoor zijn categorieën vastgesteld, die nog niet allemaal verplicht zijn, maar de komende jaren stapsgewijs worden ingevoerd.

Actief openbaar maken

Hengelo zegt al meer informatiecategorieën actief openbaar te hebben gemaakt in de Woo-index dan wettelijk verplicht. Als het gaat om het voldoen aan de Woo-wetgeving, dan zegt de gemeente daarover in de jaarstukken van 2024: 'Regionaal nemen we samen met een aantal andere gemeenten een vooropgaande rol in het delen van informatie en aanpak aan kleinere gemeenten en Woo-plichtige organisaties.'

Woo-verzoek indienen

Als je een Woo-verzoek wil indienen om bepaalde informatie openbaar te laten maken die je gemeente zelf niet actief heeft gepubliceerd, kun je dat doen door een verzoek te sturen per post of via e-mail naar de gemeente waarin je woont. Bij de gemeente Hengelo kan dat online via dit webformulier (met of zonder DigiD) of kijk op de website van je eigen gemeente.

Oproep! Deel je ervaring!

Heb jij recent een Woo-verzoek gedaan bij een Twentse gemeente of bestuursorgaan? De redactie is benieuwd naar je ervaring op dit vlak. Misschien ben je heel tevreden over het verloop van je verzoek, kreeg je snel en goed antwoord? Of liep je wellicht tegen muren aan en kreeg je niet de informatie waar je om vroeg? Mail je ervaringen naar [email protected].

Heb je een andere tip voor de redactie over een belangrijke kwestie in je stad of dorp, maar wil je liever anoniem of via een beveiligde verbinding je tip doorgeven? Kijk dan even op deze pagina!

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?

Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.