Van uiensoepboom en walnoten tot vlierbes en Chileense aardbeiguave; 'Voedselbos door en voor Hengeloërs'

Een paar honderd mensen zijn zaterdagochtend naar het voedselbos in het Weusthagpark gekomen om een rondje te lopen tussen de verschillende planten. Een groepje bezoekers luistert tijdens een rondleiding aandachtig naar Jeroen Kleinsmann, die initiatiefnemer is van het voedselbos. Hij wijst naar een kleine boom: "Dit is een uiensoepboom. De bladeren smaken naar uien en die kun je zo in de soep doen."

170 bomen uit Nijverdal

Zo staan er honderden soorten planten en bomen in het één hectare grote voedselbos. Vorig jaar werd er gestart met de aanleg: "We hebben met vrijwilligers 170 bomen uit Nijverdal gehaald." Het voedselbos in die gemeente moest stoppen, waardoor deze bomen een plekje hebben gekregen in Hengelo. "Ze doen het goed." Een jaar later is het voormalige weiland omgetoverd tot een beginnend voedselbos met allerlei eetbare planten en kruiden en fruitbomen.

Kleinsmann is klein begonnen, namelijk in zijn achtertuin: "We zijn toen verhuisd naar een woning met meer grond en ik wilde wat gaan doen moet planten. Van een voedselbos had ik toen nog nooit gehoord", zegt Kleinsmann. Langzamerhand kwam hij in aanraking met het begrip en volgde allerlei cursussen. "Ik heb passie voor de natuur en vind het leuk om met een project bezig te zijn."

Pachtgrond

Hij vervolgt: "Vijf jaar geleden kwam ik in contact met Johan Keizer (bestuurslid van de stichting Erve Weusthag, red.) en ben toen wat dingen gaan doen in het Weusthagpark." Het balletje begon te rollen en met hulp van de stichting werd het zaadje voor een voedselbos geplant. Via de gemeente pachtte de stichting een weiland tegenover de heemtuin van IVN Hengelo.

Een voedselbos en een moestuin zijn volgens Kleinsmann niet met elkaar te vergelijken: "Dat zijn echt twee verschillende dingen. Bij een moestuin gaat het veel meer vanuit bacteriën in de bodem, terwijl er bij een voedselbos meer wordt gewerkt vanuit de schimmels in de bodem." Bij een moestuin werken de bacteriën sneller, waardoor je meer en sneller oogst hebt. Maar dit zijn vooral seizoensplanten. In een voedselbos laat je de natuur meer haar werk doen.

Waar je bij een moestuin druk bezig bent met het weghalen van onkruid, het tegengaan van slakken, moet dit in het voedselbos allemaal vanzelf gaan: "Daarom hebben we ook een bosplantsoen aangelegd. Dat is goed voor de biodiversiteit, de vogels eten de insecten en egels eten graag slakken."

De grootste uitdaging bij de aanleg van het voedselbos was het vinden van mensen: "Het vinden van betrouwbare vrijwilligers was de grootste uitdaging. Ik heb vooral mensen uit mijn netwerk benaderd." Het vinden vrijwilligers is voor veel verenigingen en clubs lastig, maar bij het voedselbos hebben ze inmiddels een groep van 20 vrijwilligers.

Waterbrigade

Tijdens deze droge tijden hebben de vrijwilligers een belangrijke taak: extra water geven aan de bomen. De zogenaamde waterbrigade gaat iedere dag een paar uurtjes water geven. "We zijn inmiddels twee keer rond geweest. De bomen moeten dan flink wat water hebben. Het duurt tien dagen om langs alle bomen te gaan", zegt vrijwilliger Monique te Lintelo. "Dan kunnen ze weer tijdje vooruit."

Volgens Te Lintelo is het belangrijk om de natuur te behouden. "Je moet het koesteren. We hebben in Hengelo, buiten het Tuindorpbad en het Prins Bernhardplantsoen, niet gek veel groen."

Gewipte tegels

In het midden van het perceel staat een hoge pyramide van tegels: "Dat is de kruidenpyramide. Alle tegens zijn 'gewipt' tijdens het NK Tegelwippen", zegt vrijwilliger Quinta Bies.

Nu het voedselbos officieel geopend is, zal er ieder jaar steeds ietsjes meer geoogst worden. "Het duurt zeker vijf jaar voordat we echt veel kunnen gaan oogsten." Volgens Kleinsmann is dat juist de schoonheid van een voedselbos: "Het is indrukwekkend om te zien hoe iets steeds meer groeit. Dat maakt het mooi."

"Mensen kunnen zich aanmelden voor de Oogst-WhatsAppgroep. Daar kondigen wij aan wanneer er iets geoogst kan worden." Voor een klein bedrag kunnen mensen de verse producten meenemen. "Alle opbrengsten komen ten goede van het voedselbos."