Hoge Hexel herdenkt omgekomen bemanning gecrashte bommenwerper met Fokker Four
In Hoge Hexel vindt op zondagmorgen 4 mei een bijzondere gebeurtenis plaats. Voor het eerst worden, tijdens een respectvolle ceremonie, de vier omgekomen bemanningsleden van een geallieerde bommenwerper persoonlijk herdacht, vertelt medeorganisator John Cornelius in de ochtendshow van Twente FM.
Drie Engelse soldaten en een Canadese militair vonden in de vroege morgen van 10 augustus 1942 de door in het buitengebied van Hoge Hexel. Het aangeschoten vliegtuig boorde zich om 04.18 uur in de grond. Vier van hen komen om: Wilbert George Webb, 29 jaar, Philip William Carr, 21 jaar, Stanley Glover, 19 jaar en John Desmond David Swinnard, 23 jaar. Het vijfde bemanningslid overleefde de crash; Stephen Douglas Read werd door de Duitsers overgebracht naar het kamp Stalag Luft 3 Saganand Belaria, Polen.
“Deze jonge mensen in de leeftijd van 19 tot 34 jaar, stierven voor ons, voor de vrijheid van Hoge Hexelaars, van Nederlanders”, zegt Cornelius. Hij geeft aan dat er tot nu toe niks speciaals ter nagedachtenis van hen gebeurd is. “Het is nu tijd om deze mensen en het offer dat ze gebracht hebben, te herdenken.
De herdenking is op zondagmorgen 4 mei, op de hoek van de Saamsweg 2 en de Piksenweg. Het terrein waar de crash 83 jaar geleden plaatsvond, is open vanaf 10.15 uur. De ceremonie begint om 10.50 uur. Na het welkomstwoord wordt de laatste vlucht van de vier omgekomen in verhaalvorm weergegeven.
The Highland Valley pipes and drums
Ook de internationaal vermaarde doedelzakkenband The Highland Valley pipes and drums komt naar Hoge Hexel en speelt de volksliederen. Leerlingen van basisschool De Driesprong zullen een gedicht voordragen en zelfgemaakte ‘happy stones’ leggen. Er worden kransen gelegd, burgemeester Doret Tigchelaar en wethouder Gertjan ten Brinke en Hans ter Keurst zijn aanwezig, evenals een groot aantal veteranen. De veteranen strijken en hijsen volgens militair protocol de Britse en Canadese vlaggen. En er komen bezoekers uit Canada, zegt Cornelius.
Cornelius: “We zijn blij dat we de kans hebben om dit nu te herdenken met een heel mooi eerbetoon, met onder andere de flyby en missing man van de Fokker Four.” Tijdens de flyby vliegen de vliegtuigen in een formatie met een ruimte waar één vliegtuig hoort te vliegen, symbool voor het vliegtuig dat ontbreekt. Bij de missing man formatie komt één vliegtuig los van de formatie, en symboliseert daarmee de omgekomen bemanningsleden.
Aan inwoners van Hoge Hexel wordt gevraagd zoveel mogelijk op de fiets te komen.
Lees verder onder de afbeelding.
De crash - korte versie van verhaal door Wim Bremmer
Zondagmiddag 9 augustus 1942, Vliegveld Snaith, Engeland. Het is laat in de avond als piloot Clover, waarnemer/bommenrichter Carr, marconist/waarnemer Webb, schutter Swinnard en navigator Read opstijgen in hun tweemotorige bommenwerper van het type Vickers Wellington. Webb is Canadees en behoort tot de Royal Canadian Air Force, terwijl zijn metgezellen onderdeel uitmaken van de Royal Air Force.
Ongeveer vijftien kilometer voor hun bestemming Osnabrück komen ze terecht in een mengeling van zoeklichten en afweervuur. Het beoogde doel is de ijzerfabriek waar onderdelen voor Duitse tanks gemaakt worden. De grote hallen zijn vanuit de lucht duidelijk waarneembaar. Carr drukt op de daarvoor bestemde knoppen. Bommen vallen. Opdracht uitgevoerd. ‘Back home.’
De Wellington-bemanning zet koers naar de thuisbasis. Boven Duitsland wordt de machine een aantal keren vol geraakt. Op volle snelheid vliegen kan niet meer, maar Snaith is met de gehavende machine nog steeds bereikbaar. Vliegend boven Twente worden ze plotseling vol onder vuur genomen door een van de zeer wendbare Duitse nachtjagers. De Wellington verliest snel hoogte. Een crash is niet te voorkomen.
In alle vroegte, iets over vieren, boort de Wellington zich in de Hexelse bodem. Hoge Hexel schrikt wakker. In het ochtendschemer dwarrelen Swinnard en Read aan hun parachutes naar beneden. Read overleeft de sprong, zijn kameraad Swinnard laat het leven. Bij het naderen van de gecrashte bommenwerper wordt al snel duidelijk dat niet één, maar vier levens verloren zijn gegaan. Carr, Glover en Webb hebben eveneens hun laatste levensadem uitgeblazen, omringd door de stilte van de Piksen.
Woensdagmiddag 12 april 1942, kerkhof Appelhofstraat, Wierden. Hexelaren en Wierdenaren brengen de laatste eer aan het kwartet geallieerde jongemannen. De Duitse bezetters zien het met lede ogen aan. Een grote hoeveelheid kransen en bloemen wordt op en rond de graven gedrapeerd. Een oprechte groet aan hen die niet terugkeerden naar Snaith en hun dierbaren.
Het volledige verhaal staat in 'Dorp zonder Straten'.
Download onze app
