In Enschede worden woningen tot 353.000 euro straks 'beschermd' tegen pandjesbazen
Investeerders die een woning in Enschede kopen om deze vervolgens te verhuren krijgen te maken met nieuwe spelregels. De grens voor de zogeheten opkoopbescherming wordt namelijk opgeschroefd. In de praktijk betekent dit dat woningen tot 353.000 euro straks in grote delen van Enschede verboden terrein zijn voor beleggers. Op dit moment geldt die regel nog voor woningen tot 288.000 euro.
De opkoopbescherming geldt sinds 1 januari 2023 in Enschede. De gemeenteraad meende de regel te moeten invoeren om ervoor te zorgen dat 'betaalbare woningen' ook beschikbaar blijven voor de doelgroep die daar aanspraak op maakt. Niet zelden, zeker in wijken zoals Twekkelerveld, werden starters overboden door beleggers, die de woning vervolgens beschikbaar stellen voor (kamer)verhuur. Indien het om kamerverhuur gaat, gelden daar overigens nog altijd aanvullende regels.
60 procent goedkoopste woningen
Opkoopbescherming houdt - kort door de bocht - in dat de nieuwe eigenaar zelf in de woning moet gaan wonen. In bijzondere situaties kan daarvan worden afgeweken via een vergunning, bijvoorbeeld als een (groot)ouder een huis koopt voor een (klein)kind. Nieuwbouwwoningen die jonger zijn dan drie maanden zijn uitgesloten van de regel, net als huizen in Glanerbrug en Stokhorst. Eigenaren die de regels schenden kunnen een boete krijgen die kan oplopen tot 90.000 euro.
De opkoopgrens van 288.000 euro (en straks 353.000 euro) is niet uit de lucht gegrepen. Onder deze grens vallen namelijk de 60 procent goedkoopste koopwoningen van Enschede. En dat percentage - gebaseerd op WOZ-waarden - is gekozen als uitgangspunt voor het opkoopverbod. Sinds invoering zijn de WOZ-waarden gestegen, dus moet ook de opkoopgrens met 65.000 euro verhoogd. De gemeenteraad moet dit nog wel officieel goedkeuren.
Waterbedeffect
Een nadeel van de opkoopbescherming (en een reden voor D66 en Forum voor Democratie om destijds tegen het voorstel te stemmen) is dat een deel van de woningmarkt 'op slot' wordt gezet voor investeerders. Die richten zich dan mogelijk op de goedkoopste woningen in het duurdere segment, waardoor er een waterbedeffect kan ontstaan. Bovendien, als het om kamerverhuur gaat, heeft dit gevolgen voor het aanbod 'goedkope' kamers in de stad.
Als de gemeenteraad akkoord gaat met de verhoging van de opkoopgrens, loopt de regel bovendien meer dan twee jaar achter op de realiteit. Het uitgangspunt is immers de WOZ-waardepeildatum van 1 januari 2022. Dit maakt het in een situatie van een plotselinge daling van huizenprijzen lastig om daarop te acteren.
