Documentairemaker geeft Turkse ouderen thuisgevoel dankzij klankkast Meral: 'Taal is zo ontzettend belangrijk'
Vorig jaar deed Marie haar intrede in de Twentse verzorgingshuizen, nu is het Meral die van zich laat horen. Het zijn twee vrouwen op leeftijd, die opbloeien als ze Twents (Marie) of Turks (Meral) horen. Let wel: ze zijn fictief. Marie en Meral komen allebei uit de koker van Lubert Priems, een Brabantse documentairemaker, die vindt dat we in de ouderenzorg veel meer aandacht moeten hebben voor taal: "Iemands moerstaal is ongelofelijk belangrijk voor het creëren van een thuisgevoel."
Dagbegeleidingslocatie Papatya
1Twente schreef er enkele weken geleden al over, kort na de opening van klankkast Meral in dagbegeleidingslocatie Papatya van Carintreggeland aan de Klimopstraat in Hengelo. Op vrijdag 8 december was Lubert Priems te gast in 1Twente Vandaag om er op bevlogen wijze over te vertellen.
Eerste generatie arbeidsmigranten
De Brabantse documentairemaker is samen met tekstschrijver Jacqueline Kerkhof de verhalen van de eerste generatie arbeidsmigranten gaan ophalen, nadat taalwetenschapper Leonie Cornips van de Universiteit Maastricht en cultureel antropoloog Jolien Makkinga van het Meertens Instituut het belang ervan hadden aangetoond.
Rol van taal in ouderenzorg
Priems: "Cornips en Makkinga zijn naar verzorgingshuizen gegaan en hebben gekeken naar de rol van taal in de ouderenzorg. Die rol blijkt ontzettend groot te zijn." Volgens Priems hechten ouderen vooral aan de taal van hun jeugd. Dat geldt niet alleen voor mensen met dementie, maar in principe voor elke oudere.
Onderschat
Het belang van taal is volgens Priems lange tijd onderschat geweest: "Taal is ongelofelijk belangrijk voor het creëren van een thuisgevoel. Neem Meral. Zij vertelt bijvoorbeeld over de taalbarrière die ze ervaart in de Nederlandse verzorgingstehuizen, maar ook over hoe het was om destijds in Nederland aan te komen.”
Spiegel
Daarnaast is Meral ook 'erg tof' voor zorgmedewerkers, legt Priems uit: "Er wordt hen een soort spiegel voorgehouden: hoe goed begrijp ik de mensen waarmee ik werk? Voor de medewerkers die geen Turks verstaan, hebben we een QR-code aan de kast gekoppeld. Als je daarmee verbinding maakt, krijg je de dochter van Meral te spreken, die haar moeders verhaal naar het Nederlands vertaalt."
Meral staat nog tot half januari in Hengelo. Daarna verhuist de klankkast naar Almelo, om vervolgens heel Nederland door te gaan. Priems hoopt dat het initiatief de ogen van zorginstellingen en andere betrokken partijen opent en dat ze meer gaan doen met taal in de ouderenzorg.
