Ook huis-aan-huis ingezameld plasticafval uit Twente flink vervuild: bijna 40 procent onbruikbaar
Niet alleen het 'aan straat' ingezamelde plasticafval, maar ook de kunststof verpakkingen die maandelijks huis-aan-huis bij Twentse huishoudens worden opgehaald laten aan kwaliteit ernstig te wensen over. Dat blijkt uit navraag van 1Twente bij Stichting Afvalfonds Verpakkingen. De plastic-, metaal- en drankverpakkingen (pmd) in de Twentse thuiscontainers zijn voor bijna 40 procent vervuild, waar officieel maximaal 15 procent vervuiling is toegestaan.
Eerder berichtte 1Twente al over de ernstige vervuiling in de pmd-containers bij milieupleinen of elders in de openbare ruimte van de negen gemeenten die bij inzamelaar Twente Milieu zijn aangesloten. Van het materiaal in die (ondergrondse) verzamelcontainers - voornamelijk afkomstig van hoogbouwbewoners - verdwijnt gemiddeld 98 procent bijna rechtstreeks in de verbrandingsovens van Twence in Hengelo.
Speciale deal: de tussencategorie
Ook het pmd-materiaal van bewoners van grondgebonden woningen, dat elke maand met vuilniswagens wordt opgehaald, voldoet niet aan de kwaliteitseisen. Die eisen houden kortgezegd in dat het plasticafval niet meer dan 15 procent aan 'stoorstoffen' mag bevatten. Dat kan restafval, gft of papier zijn, maar ook plastic producten - zoals kinderspeelgoed - die niet in de categorie verpakkingen thuishoren.
Opbrengsten en kosten
De huishoudens in de negen bij Twente Milieu aangesloten gemeenten zamelen samen ruim 22 miljoen kilo afval in dat als pmd wordt aangemerkt. Bij de keuring in Hengelo wordt het materiaal in categorieën ingedeeld. Die zijn bepalend voor de opbrengsten of kosten.
Goedkeur: Voor het afval dat direct wordt goedgekeurd geld een vergoeding van 245 euro per ton (duizend kilo). In de negen gemeente gaat het om een krappe 1 procent.
Tussencategorie: Voor het afval dat in de tussencategorie terecht komt, krijgen gemeenten een vergoeding van 130 euro per ton.
Afkeur: Het afval dat te vervuild is voor recycling, wordt verbrand. De gemeente draagt hiervoor de kosten (al met al 165 euro per ton). In Twente wordt 44 procent van het pmd rechtstreeks afgekeurd.
Afgekeurde vrachten kosten de gemeente geld. Voor de kosten van het vervoer en de uiteindelijke verbranding, maar ook vanwege de misgelopen vergoedingen die het Afvalfonds voor 'schone' vrachten verstrekt. De vervuilingsgraad in Twente komt waarschijnlijk al jaren boven de grens van 15 procent uit, maar komt aan het licht nu er strakker wordt gekeurd.
Om directe afkeur te voorkomen is er speciaal voor Twentse gemeenten een 'tussencategorie' in het leven geroepen. Het pmd dat bij de keuring bij PreZero (voorheen Suez) in Hengelo tussen 15 en 35 procent vervuild is, wordt door het Afvalfonds overgenomen tegen een lagere vergoeding. Dit bespaart gemeenten in ieder geval verbrandingskosten.
'Er is een bovengrens'
In de praktijk valt bijna al het huis-aan-huis ingezamelde plasticafval in de zogenoemde tussencategorie. Dit afval is volgens de keurmeesters in Hengelo te vervuild om ter recycling te worden aangeboden en kan het sorteerproces belemmeren. Vanaf het moment dat deze vrachten aan het Afvalfonds worden overgedragen zeggen de Twentse gemeenten het zicht en de verantwoordelijkheid op het verdere proces kwijt te zijn.
Uit navraag bij het Afvalfonds blijkt dat het pmd uit de tussencategorie in een aparte lading wordt gesorteerd door een installatie die de sorteerinstellingen kan aanpassen. Hierdoor kan het meer vervuilde materiaal ook nog gesorteerd worden, zonder dat er zuiver pmd verloren gaat. "Uiteraard is er een bovengrens aan wat ook deze installatie aan kan qua vervuiling", aldus woordvoerder Gabriëlle Bettonville van het Afvalfonds.
Deel wordt alsnog verbrand
Desgevraagd laat het Afvalfonds weten dat het Twentse pmd in de tussencategorie gemiddeld 38 procent aan vervuiling bevat. Opvallend, omdat de tussencategorie eigenlijk een maximale vervuilingsgraad van 35 procent heeft. Een verklaring hiervoor is dat de indeling per categorie (goedkeur, tussencategorie of afkeur) op het oog gebeurt, bij de keuring in Hengelo.
"Het percentage van 38 procent is bepaald op basis van sorteeranalyses (metingen), waarbij het pmd nader onderzocht is op de samenstelling", aldus woordvoerster Bettonville. Maar waar komt het Twentse plasticafval via het Afvalfonds uiteindelijk terecht? "De uitgesorteerde bruikbare stromen vervolgen hun weg in het recyclingsproces en de uitgesorteerde vervuiling komt in aanmerking voor verbranding met energieterugwinning."
Twee derde is te vervuild
Maar wat betekent dit concreet voor de kwaliteit van het Twentse plasticafval? Twente Milieu haalt in Enschede, Hengelo, Almelo, Borne, Oldenzaal, Hof van Twente, Wierden, Losser en Haaksbergen in totaal ruim 22 miljoen kilo pmd op via (ondergrondse) inzamelcontainers en de maandelijkse huis-aan-huisrondes.
Van al dit plasticafval wordt uiteindelijk bijna twee derde verbrand in een afvalenergiecentrale. De rest komt in aanmerking voor recycling. Het is bij gratie van de deal tussen het Afvalfonds en de Twentse gemeenten dat nog sprake is van een substantiële hoeveelheid recyclebaar materiaal. Zonder de tussencategorie was het afkeurpercentage in Twente bijna 100 procent geweest.
Unieke positie
Dat de Twentse gemeenten hierin een unieke positie bekleden, blijkt uit verdere navraag bij het Afvalfonds. "Dit jaar zijn het enkel de Twentse gemeenten", aldus Gabriëlle Bettonville. "Maar ook andere gemeenten die een verbeterplan indienen hebben de mogelijkheid - als het verbeterplan goedgekeurd wordt - om gebruik te maken van de tussencategorie."
Om de aard van deze afspraken te kunnen vaststellen heeft 1Twente het verbeterplan bij de gemeente Enschede opgevraagd. Duidelijk is in ieder geval dat op basis van de bevindingen wordt overwogen om in Twente weer over te gaan op pmd-inzameling via doorzichtige plastic zakken.
