Almeloër wil mini-kunsttorentjes behouden, alleen gemeente moet nog ‘ja’ zeggen

Al bijna twee jaar staan de kleine torentjes tegenover het stadhuis Almelo. Elke zes weken mag een andere artiest kunst maken in de mini-expo ruimtes. In maart is de permanente verblijfsvergunning aangevraagd om de openbare kunstruimtes te behouden. En totdat er zekerheid is? “Wij gaan gewoon door met de exposities”, zegt Heemskerk.

De kleine torentjes

Bijna twintig jaar geleden werden de kleine torentjes gemaakt door Twentenaar Koos Kroon. Het zijn kleine replica’s van het Kunst-Torentje naast het gerechtsgebouw. Nadat ze hier en daar een publieke verschijning maakten in onder andere de wijk Sluitersveld, worden ze zestien jaar lang in een depot bewaard. Totdat Kees Heemskerk, directeur van Nieuwe Twentse Kunst, ze inzet voor een tijdelijke expositie pal in het centrum. “Mensen waren al vergeten dat ze er waren.”

Goedkeuring gemeenteraad

Heemskerk strijdt al een tijdje om het kunstproject te houden. In november 2021 zijn de mini-torens geïnstalleerd langs de Waterboulevard door het project Schitterend Almelo. De bedoeling was tijdelijk. Vervolgens heeft Heemskerk geregeld dat de torentjes een jaar langer mochten blijven staan met met verschillende tijdelijke exposities. Daarna leek een permanente positie hem wel wat. “In maart heb ik in overleg met de gemeente een vergunning aangevraagd om ze voor altijd te houden.” Ofschoon de torentjes er al staan, is er toch een wijziging van het bestemmingsplan nodig dat door de gemeenteraad moet worden goedgekeurd. Het onderwerp staat alleen nog niet op de politieke agenda van Almelo.

Alleen maar positieve reacties

Om de vergunningaanvraag kracht bij te zetten, heeft Heemskerk de mening van de Almeloër gevraagd. “Ik heb alleen maar positieve inzendingen gezien, negatieve reacties blijven achterwege.” Inwoners die voorbij de torentjes zijn gelopen, vinden het een sieraad voor de stad. “Natuurlijk moeten de torentjes blijven! Sommige dingen moet je gewoon houden. Weghalen is geen kunst, maar armoede”, zegt er één. Een ander vindt het zonde geld om ze weg te halen: “Waarom eerst iets plaatsen en geld insteken en dan weer weghalen? Het past leuk in het straatbeeld.”

Geschenk van textielarbeiders

Het iconische Kunst-Torentje dat naast de rechtbank van Almelo staat, was een geschenk van arbeiders van de textielfabriek Ten Cate. De fabrikant richtte een pensioenfonds op en het personeel was er maar blij mee. Een jaar lang stonden arbeiders iedere week 5 cent van hun loon af om het te kunnen betalen. “Dat was een heel bedrag in die tijd”, zegt Heemskerk. In 1910 werd de toren opgericht op de hoek van textielcomplex Java. Om ervoor te zorgen dat arbeiders niet te laat kwamen, werd een klok als alziend oog toegevoegd. Toen het textielpand gesloopt werd in 1995 schonk Ten Cate het Kunst-Torentje aan de stad.

De acht gekloonde torentjes worden ook wel ‘Stuiver-torentjes’ genoemd door de wekelijkse bijdrage van de textielarbeiders.

Herinneringen Textielindustrie

Heemskerk is net één van de kleine torentjes aan het herinrichten voor de huidige expositie. Deze keer is dat die van Marleen Kappe. De expo moet herinneringen oproepen aan de textielindustrie. Achter de glazen ruiten van de grote toren en de acht kleine torentjes verwijzen de onderdelen naar weefgetouwen, machines en industriële gebouwen. De expo is te zien tot en met 24 september.

Ook exposeren?

Alleen beeldend kunstenaars kunnen exposeren in het Kunst-Torentje. Kunstenaars worden ervoor uitgenodigd of sturen een portfolio of motivatie in. Tot nu toe zijn al 55 kunstwerken tentoongesteld. “Ik hoop dat we grenzen kunnen verleggen in wat mensen waarderen en begrijpen van kunst”, zegt Heemskerk tot slot.