Enschede staat in Nederland sinds jaar en dag bekend als arme stad. Er is een relatief hoog 'granieten bestand' van inwoners dat eigenlijk altijd in de bijstand zit. Daar bovenop komen de langdurig werkzoekenden die maar geen geschikte baan kunnen vinden. De afgelopen tien jaar steeg het aantal bijstandsuitkeringen, mede door slechte economische ontwikkelingen, tot een kleine 7.000. En die kosten de gemeente veel geld: bijna 100 miljoen euro per jaar.
Geldpotjes
Voor een groot deel van die kosten krijgt de gemeente een bijdrage vanuit Den Haag. Er zijn ook aanvullende geldpotjes beschikbaar, maar om steden te stimuleren het aantal uitkeringen te verminderen, verplicht het rijk hen om een groot deel van de extra kosten zelf te betalen. Dit bedrag, in Enschede nu zo'n 4 miljoen euro, wordt uit de algemene middelen gehaald. Met geld dat ook aan een nieuw zwembad of een betere bereikbaarheid van en binnen Enschede uitgegeven kon worden, worden dus uitkeringen bekostigd.
Verwachte stijging
Maar aan het eind van dit jaar is alles waarschijnlijk anders. "Landelijk is er dit jaar een gemiddelde verwachte stijging van 1,5 procent van het aantal mensen in de bijstand", zegt wethouder Patrick Welman. "Wij verwachtten aan het begin van dit jaar een stijging van 0,5 procent in Enschede, maar als we zo door blijven gaan kan het zomaar een kleine krimp worden."
Dat betekent dat de stad geen aanspraak meer zou hoeven doen op aanvullende geldpotjes van het rijk. Welman: "Dat zou volgens mij voor het eerst in wel tien jaar zijn. Elke euro die we daarna minder kwijt zijn aan de bijstand, kunnen we dus investeren in de stad." Bijvoorbeeld aan acquisitie of de ontwikkeling van het Kennispark. Die kunnen zorgen voor een economische boost en dus minder werkloosheid. Een sneeuwbaleffect.
Omscholing
Aan bijstand kan je alleen geld minder uitgeven als je mensen naar een baan begeleidt. En dat vergt steeds meer creativiteit. De groep bijstandsgerechtigden die relatief makkelijk een baan kunnen vinden is inmiddels wel opgedroogd. De uitdaging ligt nu in de groep die een grote afstand op de arbeidsmarkt heeft. Omdat zij geen diploma hebben, bijvoorbeeld, of een opleiding en cv hebben dat niet aansluit bij de vacatures. "We gaan bij deze groep kijken waar kansen liggen. Bijvoorbeeld door omscholing", zegt Welman.
In Enschede zijn al werkzoekenden opgeleid tot astbestverwijderaar, maar ook naar chauffeurs of frezers is een grote vraag. Ook aan de andere kant van de grens. "Vorig jaar zijn 103 mensen naar een baan in Duitsland begeleid, dit jaar staat de teller al op 61 en hopen we op 120 uit te komen."
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en TV Enschede FM. Foto: Annina Romita