Je bekijkt nu een artikel uit het archief
Dit artikel is niet geoptimaliseerd voor de huidige 1Twente-website. Hierdoor kan het voorkomen dat de opmaak wegvalt, er media ontbreekt en/of metadata incorrect is.
Nieuws
Enschede
UT werkt aan ziektesnuffelaar
Het lijkt onvoorstelbaar: ziektes als kanker of diabetes opsporen via een blaastest. Toch komt het eraan. De eerste testen zijn al uitgevoerd. Prof. dr. ing. Guus Rijnders van de Universiteit Twente werkt aan het apparaat dat E-nose is genoemd.
Wat is de E-nose?
"Dat is een apparaat dat uitgeademde lucht analyseert. Het kan moleculen detecteren die bij bepaalde ziektes horen. Zo kun je achterhalen of iemand die ziekte heeft, en ook wat voor variant van die ziekte het is. Iemand met longklachten kan COPD hebben, maar het kan ook astma zijn, of longkanker. Door de ademlucht te onderzoeken weet je niet alleen welke ziekte het is, maar ook welk type van die ziekte. Wij werken momenteel aan chips die dit soort stoffen in de lucht kunnen detecteren."
Hoe werkt het?
"Op een chip maken we heel kleine bruggetjes. Als daar moleculen aan hechten, verandert de trilling. Dat kunnen we meten. Omdat we specifieke moleculen kunnen laten hechten, weten we precies welke trilling bij welk molecuul hoort. Zo kun je zien of een bepaalde stof in de lucht zit. Daardoor weten we of iemand een bepaalde ziekte wel of niet heeft. We kunnen nu moleculen als aceton meten. Dat is een stof die op diabetes wijst.
Zo zijn er tientallen stoffen, biomarkers genoemd, die bij allerlei ziektes horen."
Hoe ver is het onderzoek?
"We hebben inmiddels chips die bepaalde stoffen kunnen meten, maar het onderzoek is nog in een beginstadium. Een aantal UT-onderzoekers heeft al aan de blaastest gewerkt. Er is nu geld om iemand voor een jaar aan te stellen. Het netwerk groeit gestaag. Phillips, Fraunhofer, Saxion, MST en AMC in Amsterdam zitten ook in het project.
Het is een veelbelovend onderzoek. We hopen op termijn een klein apparaatje te kunnen maken dat bijvoorbeeld de huisarts kan gebruiken om te bepalen om welke aandoening het gaat. Gewoon door de patiënt even te laten blazen. Je kunt gelijk de goede medicijnen meegeven."
Hoe komen jullie aan ademlucht van patiënten?
"Omdat we op de UT niet met patiënten mogen werken, hebben we een systeem bedacht om die ademlucht bij het MST of het AMC op te halen. Samen met enkele specialisten laten we patiënten daar in speciale plastic zakken blazen. Die lucht pompen we over in buisjes. Die buisjes doen we hier op de UT in een machine die de lucht er weer uithaalt, en over de chip leidt. Zo doen we de metingen. Alle spullen liggen klaar. We zijn nu op zoek naar een onderzoeker die er mee aan de slag gaat."
Wanneer ligt de E-nose in de winkel?
"Dit is een project van lange adem. Het is een techniek waarbij heel veel verschillende partijen betrokken zijn. In de proefopstelling kunnen we al wel stoffen detecteren, maar er is nog veel onderzoek nodig voor het goed werkt en je de ene ziekte van de andere kunt onderscheiden. Dan wordt er een handzaam apparaat van gemaakt. Het kan dus nog wel even duren."
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en TV Enschede FM - Foto: Frans Nikkels
"Dat is een apparaat dat uitgeademde lucht analyseert. Het kan moleculen detecteren die bij bepaalde ziektes horen. Zo kun je achterhalen of iemand die ziekte heeft, en ook wat voor variant van die ziekte het is. Iemand met longklachten kan COPD hebben, maar het kan ook astma zijn, of longkanker. Door de ademlucht te onderzoeken weet je niet alleen welke ziekte het is, maar ook welk type van die ziekte. Wij werken momenteel aan chips die dit soort stoffen in de lucht kunnen detecteren."
Hoe werkt het?
"Op een chip maken we heel kleine bruggetjes. Als daar moleculen aan hechten, verandert de trilling. Dat kunnen we meten. Omdat we specifieke moleculen kunnen laten hechten, weten we precies welke trilling bij welk molecuul hoort. Zo kun je zien of een bepaalde stof in de lucht zit. Daardoor weten we of iemand een bepaalde ziekte wel of niet heeft. We kunnen nu moleculen als aceton meten. Dat is een stof die op diabetes wijst.
Zo zijn er tientallen stoffen, biomarkers genoemd, die bij allerlei ziektes horen."
Hoe ver is het onderzoek?
"We hebben inmiddels chips die bepaalde stoffen kunnen meten, maar het onderzoek is nog in een beginstadium. Een aantal UT-onderzoekers heeft al aan de blaastest gewerkt. Er is nu geld om iemand voor een jaar aan te stellen. Het netwerk groeit gestaag. Phillips, Fraunhofer, Saxion, MST en AMC in Amsterdam zitten ook in het project.
Het is een veelbelovend onderzoek. We hopen op termijn een klein apparaatje te kunnen maken dat bijvoorbeeld de huisarts kan gebruiken om te bepalen om welke aandoening het gaat. Gewoon door de patiënt even te laten blazen. Je kunt gelijk de goede medicijnen meegeven."
Hoe komen jullie aan ademlucht van patiënten?
"Omdat we op de UT niet met patiënten mogen werken, hebben we een systeem bedacht om die ademlucht bij het MST of het AMC op te halen. Samen met enkele specialisten laten we patiënten daar in speciale plastic zakken blazen. Die lucht pompen we over in buisjes. Die buisjes doen we hier op de UT in een machine die de lucht er weer uithaalt, en over de chip leidt. Zo doen we de metingen. Alle spullen liggen klaar. We zijn nu op zoek naar een onderzoeker die er mee aan de slag gaat."
Wanneer ligt de E-nose in de winkel?
"Dit is een project van lange adem. Het is een techniek waarbij heel veel verschillende partijen betrokken zijn. In de proefopstelling kunnen we al wel stoffen detecteren, maar er is nog veel onderzoek nodig voor het goed werkt en je de ene ziekte van de andere kunt onderscheiden. Dan wordt er een handzaam apparaat van gemaakt. Het kan dus nog wel even duren."
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en TV Enschede FM - Foto: Frans Nikkels
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
Download onze app
