UT-onderzoekster bakt kerstkoekjes voor onderzoek naar hartritmestoornissen

Verena Schwach is onderzoeker aan de afdeling Toegepaste Stamceltechnologie van de Universiteit Twente. Maar nu bakt ze kerstkoekjes. Dat vindt ze leuk om te doen. Maar deze keer is het om een heel bijzondere reden: om een onderzoek naar hartritmestoornissen bekostigd te krijgen. "Ik wilde ook graag iets persoonlijks doen", zegt de 33-jarige Enschedese. De verkoop valt helaas tegen. Ze heeft er nog geen een verkocht.

Het onderzoek van Schwach is een van de vijf projecten die de Nederlandse Hartstichting heeft uitgekozen voor een crowdfundingsactie. Als de onderzoekers tussen 14 oktober en 8 december minimaal 25.000 euro weten op te halen, legt de stichting er eenzelfde bedrag bij.

Koekjes is maar een van de dingen die Schwach als tegenprestatie aanbiedt. Donateurs kunnen bijvoorbeeld ook een rondleiding krijgen op het laboratorium bij de UT of een gesigneerd proefschrift van haar krijgen. Bedrijven mogen hun logo op haar website plaatsen. Alles voor een passende prijs. Na twee weken heeft ze 1730 euro op de teller staan, inclusief de verdubbeling van de Hartstichting. "Dat is wel een beetje frustrerend."

Een beetje eng
Ze denkt dat de tegenvallende opbrengst te maken heeft met het onderwerp van haar onderzoek: door kloppende menselijke hartspiercellen te kweken op een chip kan worden gezocht naar de oorzaken van hartritmestoornissen en kunnen er nieuwe medicijnen worden getest. "Dat klinkt voor veel mensen toch als sciencefiction." En veel mensen vinden stamceltechnologie al snel een beetje eng. Dan denken ze al snel aan klonen en het anderszins manipuleren van de natuur. Terwijl de technologie aan strenge eisen is gebonden, zegt Schwach. Het is een van de redenen dat ze haar onderzoek heeft aangemeld bij de Hartstichting. "Ik wil mensen graag laten zien wat er allemaal mogelijk is. En dat ze met een bijdrage een groot verschil kunnen maken in het leven van anderen.

Ze weet uit ervaring hoe het hebben van hartritmestoornissen kan ingrijpen in het dagelijks leven. Ook haar moeder heeft er sinds enkele jaren last van. "Ze ligt er soms hele nachten wakker van. Maar het is vooral ook heel beangstigend. Je kunt het op elk moment krijgen. Bijvoorbeeld als je achter het stuur zit. Inmiddels heeft ze de stoornissen met medicijnen redelijk onder controle. Maar als ze zich niet helemaal goed voelt, durft ze het toch niet aan om twee en een half uur in de auto te zitten om naar ons te komen. Daardoor ziet ze haar kleindochter minder vaak dan ze zou willen."

In Nederland leven bijna 400.000 mensen met boezemfibrilleren en duizenden mensen krijgen jaarlijks kamerfibrilleren. De impact van de aandoeningen is groot. Hartritmestoornissen kunnen leiden tot een hartstilstand, herseninfarct of hartfalen. Hartritmestoornissen zijn dus niet direct fataal, maar kunnen uiteindelijk wel leiden tot het overlijden van een iemand.

Stap tot stap
De techniek van het kweken van hartspiercellen op een chip bestaat al langer. Nieuw in het Enschedese onderzoek is dat er een zogenoemde microfluidics-apparaat aan wordt gekoppeld. "Zo kunnen we hartritmestoornissen nabootsen en onderzoeken hoe externe factoren, zoals alcohol en stress, er invloed op hebben. En we kunnen nieuwe medicijnen testen. Nu worden er vooral medicijnen met een brede toepassing voorgeschreven, zoals betablokkers. Maar die werken niet voor iedereen even goed."

Het zal nog wel een paar jaar duren voordat nieuwe medicijnen op de markt komen. "Het gaat van stap tot stap", zegt Schwach. Maar dan moet de eerste stap wel gezet kunnen worden. Daar is geld voor nodig. En daarom stopt ze momenteel flink wat tijd en energie in de crowdfundingsactie. Tijd en energie die ze ook zou kunnen besteden aan het onderzoek zelf. "Maar zoveel manieren zijn er niet om onderzoeken als dit te bekostigen. En elke euro is belangrijk.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Marieke Amelink