Verkeer
Stuur appje
Zoek
Nieuws
Hengelo

Hoe houdt De Nijverheid (en de rest van Hengelo) droge voeten?

Wateroverlast
Vanwege de vele bestraging in steden infiltreert water er minder goed in de bodem, met als gevolg dat de druk op de plaatselijke riolering toeneemt.
Beeld: Twente FM

‘Zware regenbuien zorgen vaak voor overlast’ en ‘het grondwater staat te hoog in de winter’. Het zijn zomaar twee reacties die studenten journalistiek aan Hogeschool Windesheim ophaalden met hun buurtonderzoek in de Hengelose wijk De Nijverheid. Wat is de oorzaak van de overlast en welke maatregelen worden genomen om het tegen te gaan? Wat is de rol van bewoners hierbij en hoe staat het ervoor met de bewustwording? De onder de vleugels van 1Twente opererende studenten zochten het uit.

Bekenstad

“Hengelo ligt op de flanken van de Oost-Twentse stuwwal. Enschede is hierop het hoogste punt, Almelo ligt aan de voet”, vertelt Rob Heukels, beleidsmedewerker waterhuishouding en riolering in de gemeente Hengelo. De stad kent veel beken, want van oorsprong ontspringen beken op een stuwwal en die stromen dan - uiteraard - naar beneden. “Het water kiest de weg van de minste weerstand. Hengelo is ontstaan op een samenvloeiingspunt van beken. Het wordt dan ook wel de bekenstad genoemd.”

In Hengelo wordt vuil rioolwater steeds vaker gescheiden van hemelwater om de druk op de riolering te verminderen en om wateroverlast tegen te gaan. “Dat noemen wij afkoppelen”, vertelt Heukels, die aangeeft dat de gemeente het liefst het hemelwater apart inzamelt en afvoert naar beken of naar bergingsvijvers. “Voorheen werd er één grote buis aangelegd in de straten voor zowel hemelwater als afvalwater. Dit moest bij de rioolwaterzuivering weer worden gescheiden.” Door afkoppelen hoeft dit meer.

icon_main_info_white_glyph

'Ik teken voor 80!'

Een groep van vijf studenten Journalistiek is momenteel in de Hengelose wijk De Nijverheid op onderzoek uit. Wat speelt er in de wijk? Wat gaat er goed en waar lopen bewoners tegenaan? Voor het project ‘Ik teken voor 80!’ maken zij producties voor 1Twente over deze wijk in Hengelo in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022. Met de naam 'Ik teken voor 80' sprak 1Twente Enschede bij de vorige verkiezingen de ambitie uit om 80% van de Enschedeërs naar de stembus te krijgen.

De Nijverheid

“Langdurige regenval in het najaar en het voorjaar leidt tot een stijging van de grondwaterstand, met als gevolg dat bewoners een natte kruipruimte hebben. Het vocht kan ook in de muren trekken, met name bij oude woningen”, gaat Heukels verder. “Dit probleem hadden wij ook in De Nijverheid.” Om de grondwaterstand te verlagen zijn er drainagebuizen aangelegd. “Dit lijkt succesvol te zijn geweest, want de klachten over grondwateroverlast zijn aanzienlijk afgenomen”, aldus Heukels. Overigens geeft Heukels aan dat vochtproblemen in kelders samenhangen met bouwkundige gebreken, niet met een te hoog grondwaterpeil. Voor het verhelpen daarvan zijn woningeigenaren of verhuurders zelf verantwoordelijk.

Slak
Lees ook
Slakken in oude Hengelose woning deren inwoner niet, maar ze horen er niet

Wateroverlast in Nederland

“Zware regenbuien zorgen vaak voor overlast”. Deze reactie van een wijkbewoner is volgens het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) niet zo raar. De regenbuien in Nederland worden namelijk steeds heftiger. De oorzaak hiervan: klimaatverandering. Door de opwarming van de aarde bevat de lucht in Nederland meer waterdamp. Dit neemt ongeveer met 6 tot 7 procent toe per graad opwarming. Uit bronnen van het KNMI blijkt dat de hoeveelheid neerslag die gemiddeld in een uur tijd valt, is toegenomen in vergelijking met de vorige eeuw. Het gemiddeld aantal dagen per jaar waarop meer dan 10 millimeter neerslag is gemeten in De Bilt is toegenomen van 19 dagen (periode 1931-1960) naar 24 dagen (periode 1991-2020). De verwachting is dat deze trend zich voortzet als de aarde verder opwarmt.

Verharde oppervlakten

Het gevolg is dat wateroverlast in stedelijke gebieden toeneemt. Vanwege de verharde oppervlakten als steen en asfalt infiltreert water minder goed in de bodem, met als gevolg dat de druk op de plaatselijke riolering toeneemt. Om deze druk te verminderen moeten er maatregelen worden genomen. Vanuit het Rijk is er in 2018 een plan opgesteld om Nederland in 2050 waterrobuust (= de openbare ruimte zodanig inrichten dat de gevolgen van enorme regenval beperkt blijft) en klimaatbestendig in te richten.

Anticiperen op klimaatverandering

Dit plan is onder de naam ‘Deltaplan Ruimtelijke adaptatie’ in het leven geroepen. “Er wordt onderzoek gedaan hoe je op klimaatverandering moet anticiperen”, vertelt Hans van Agteren, dagelijks bestuurslid van Waterschap Vechtstromen. “Uit het plan komen zeven ambities naar voren, waarvan de eerste een stresstest is.” Volgens Van Agteren is het de bedoeling om door middel van deze test in beeld te krijgen wat de gevolgen zijn van extreme regenval, extreme hitte en overstromingen voor een bepaalde regio. Alle 45 werkregio’s die deelnemen aan het Deltaplan hebben een stresstest gedaan.

Van Agteren: “We zijn nu met alle gemeenten in Nederland bezig om dit te duiden in een uitvoeringsprogramma. Wat moeten wij doen om bijvoorbeeld extreme regenval een halt toe te roepen?” Vervolgens worden projecten gecombineerd, vertelt hij. “Bij de aanleg van een nieuwe weg worden tegelijkertijd rioolbuizen vervangen. Daar is het hele Deltaplan op gebaseerd.”

icon_main_info_white_glyph

Samenwerking

Naast bestuurslid van het waterschap is Hans van Agteren voorzitter van een samenwerkingsverband dat specifiek over water gaat. Het Twents Waternet, de veertien Twentse gemeenten, de provincie Overijssel en het drinkwaterbedrijf Vitens zijn onderdeel van dit samenwerkingsverband en één van de 45 werkregio’s in Nederland. Uit de resultaten van de stresstest blijkt dat Twente vooral te maken heeft met extreme regenval en hittestress. “Met overstromingen hebben wij niet zoveel te maken”, zegt Van Agteren.

Maatregelen

Van Agteren: “Uit onderzoek blijkt dat er richting 2050 sprake is van een cumulatieve schade van meer dan 150 miljard euro als er geen maatregelen worden genomen tegen wateroverlast, overstromingen en hittestress.” Een voorbeeld van een van de maatregelen is de openbare ruimte in een stad gebruiken om hemelwater op een goede manier af te voeren en dus niet alleen via de vuilwaterriolen. Ook de aanleg van drainagebuizen, waterbergingen, beken en wadi’s zijn voorbeelden van maatregelen. “Wij stimuleren inwoners om tegels uit de tuin te halen en die te vervangen door gras en planten. Als het dan gaat regenen infiltreert het in de grond.”

Twents Waternet

Het Twents Waternet, één van de vier partijen in het samenwerkingsverband, heeft een subsidie toegekend gekregen van het Rijk om Twente waterrobuust en klimaatbestendig te maken. In totaal kan het Twents Waternet 7,9 miljoen euro subsidie opvragen, van de in totaal 200 miljoen euro voor alle werkregio’s. Volgens de voorzitter is dit niet genoeg: “Absoluut niet! Nee, ik zou zeggen dat het een druppel op een gloeiende plaat is, maar ik realiseer mij ook dat het een mooie stimulering is. Op deze manier worden allerlei gemeenten bewust van het probleem dat er is”, aldus Van Agteren.

Bewustwording

Via de communicatiewebsite Groenblauw Twente worden bewoners geïnformeerd wat zij zelf kunnen doen om hittestress en wateroverlast, bijvoorbeeld in De Nijverheid, tegen te gaan. Een onderdeel hiervan is het vergroenen van de tuin. Groen neemt namelijk beduidend meer water op dan steen en asfalt. Volgens Rob Heukels is het creëren van bewustwording hierover lastig. “Dat is een hele goeie, maar ook een uitdaging.” De beleidsmedewerker geeft aan dat het contact met een woningcorporatie als Welbions steeds beter wordt met betrekking tot klimaatadaptatie. “In samenwerking met bewoners en met name huurders zijn wij nu bezig om de tuinen meer te vergroenen. Wat mij betreft moet hier de woningcorporatie bij betrokken worden.”

Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.