Proef 'samenwonen in de bijstand' ook in Hengelo?

Tilburg

Deze week werd bekend dat in de gemeente Tilburg zo’n proef gaat draaien. Daar mogen bijstandsgerechtigden een half jaar samenwonen zonder dat het gevolgen heeft voor hun uitkering. Het moet voorkomen dat mensen uit angst voor sancties geen relaties meer aangaan. In een aantal andere gemeenten zou er inmiddels ook belangstelling zijn voor zo'n pilot, waaronder Den Haag en Breda.

Drempel

Wie een uitkering heeft en officieel gaat samenwonen, wordt meteen gekort op de bijstandsuitkering. Voor inwoners in de bijstand zou dit een drempel zijn om te gaan samenwonen. Veel bijstandsgerechtigden met een LAT-relatie blijven daarom apart wonen, maar lopen daarmee de kans om door de gemeente als samenwonend te worden aangemerkt als blijkt dat partners meer dan drie dagen en nachten samen zijn. Dit is ook het geval als door een sociaal rechercheur alle spullen van de ene partner worden aangetroffen in de woning van de andere partner, waaruit kan worden opgemaakt dat er sprake is van een gemeenschappelijke huishouding. Door de sociale dienst wordt dit gezien als fraude. Wie gepakt wordt, loopt kans gekort te worden op de uitkering, deze helemaal kwijt te raken of terug te moeten betalen inclusief een boete.

Haalbaarheid en consequenties

Janssen wijst erop dat invoeren van een 'proef samenwonen in de bijstand' haken en ogen heeft. Zo kan de gemeente meer geld kwijt zijn aan bijstandsuitkeringen. Aan de ander kant zou het ook een besparing op kunnen leveren doordat er minder gecontroleerd hoeft te worden. Janssen wil daarom weten of invoering in Hengelo haalbaar is en welke gevolgen het heeft. Hij wijst ook op de rechtsongelijkheid als de ene gemeente het wel gaat doen en de andere niet. "Je kunt een rare situatie krijgen dat in Hengelo het wel kan en in Enschede niet. Hoe zit de overheid hier dan in," vraagt hij zich af.

Situaties

De vraag is ook voor welke situaties een proef samenwonen in de bijstand moet gelden. Janssen vindt dat een dergelijk experiment ook uitgebreid moet worden met kinderen boven de 21 jaar die nog thuiswonen. Die worden nu versneld uit huis gejaagd, omdat hun ouders anders worden gekort op hun uitkering.

Het onafhankelijk raadslid wijst ook op andere situaties, bijvoorbeeld als er sprake is van mantelzorg. Janssen haalt een praktijkvoorbeeld aan, waarin een man met een eigen woning zijn vriendin verzorgde die ernstig ziek was. "Hij verbleef dus regelmatig bij haar. Een zure buurvrouw bracht hem aan en het einde van het liedje was dat die van bijstandsfraude werd beschuldigde en zelfs veroordeeld."