Soepeler regime in Enschede: aantal bijstandsstraffen gehalveerd

Stel: je mist een verplichte bijeenkomst voor bijstandsgerechtigden. Of je levert de door de gemeente gevraagde informatie met betrekking tot jouw uitkering niet op tijd aan. In zo'n geval kan de gemeente een strafmaatregel opleggen, ook als de overtreding niet met kwade opzet is gedaan. Om mensen minder snel in financiële problemen te brengen, is het strafregime in Enschede vorig jaar versoepeld.

Minder streng

In juni 2020 heeft de gemeenteraad besloten om het strafbeleid, de zogeheten maatregelenverordening, aan te passen. De percentages waarmee de uitkering wordt gekort zijn ongeveer gehalveerd ten opzichte van de oude situatie.

Wie bijvoorbeeld een opgelegde tegenprestatie niet uitvoert, zou volgens het vorige regime een volledige maand de uitkering moeten missen. Nu geldt voor dezelfde overtreding dat er voor de helft op het maandbedrag wordt gekort. De korting voor het niet verschijnen op een arbeidsbeurs is verlaagd van 20 procent naar 10 procent van de uitkering.

Eerst waarschuwen

Behalve lagere straffen, wordt er ook minder snel ingegrepen met financiële maatregelen. Bij de eerste keer dat een bijstandsgerechtigde zich schuldig maakt aan 'verwijtbaar gedrag' wordt er sinds een jaar een schriftelijke waarschuwing uitgedeeld. Wie binnen een jaar opnieuw in de fout gaat, krijgt wel een korting op de uitkering.

De bijstandsgerechtigde die een waarschuwing of maatregel opgelegd krijgt, wordt nu direct in de gelegenheid gesteld om zijn of haar eigen visie te geven. Het gaat om een nieuwe methode, waarvan nog slechts 9 keer gebruik is gemaakt. In zes gevallen is er vervolgens alsnog afgezien van het opleggen van de strafmaatregel.

Aantal straffen gehalveerd

De cijfers van de opgelegde maatregelen laten na een jaar een positieve ontwikkeling zien. Het aantal overtredingen is niet toegenomen, dus werpt het beleid om 'vanuit het vertrouwen in onze inwoners te werken' volgens het college zijn vruchten af. Al wordt er een slag om de arm gehouden: sinds de coronacrisis zijn er bijvoorbeeld geen verplichte DOEN-beurzen voor werkzoekenden geweest.

In 2019 zijn er 1111 bijstandboetes of maatregelen opgelegd, in 2020 waren dat er 560 en tot en met mei van dit jaar 225. Het aantal gevallen waarbij de zaak is afgedaan met een waarschuwing is gestegen van 14 procent (2019) naar 21 procent (2020, 2021). Het aantal ingediende bezwaarschriften daalde tussen 2019 en 2020 van 93 naar 50. In de eerste vijf maanden van dit jaar zijn er slechts 7 bezwaren ingediend.