OmArm Enschede: de kop is er af
Enschede is arm. Relatief beschouwd. Dat raakt de stad en haar inwoners. Veel inwoners, zelfs. Een op de drie inwoners moet zijn best doen om rond te komen. Alleen al bij de Stadsbank worden ruim drieduizend Enschedeërs geholpen met budgetbeheer en schulden. Behalve die Stadsbank zijn er nog zo’n twintig organisaties die mensen met weinig financiële middelen de helpende hand reiken. In de afgelopen weken heeft 1Twente Extra er in een eerste serie publicaties een indringend beeld van geschetst.
We wilden weten hoe groot het probleem in Enschede nou eigenlijk is en doken in de cijfers. Dat klinkt saai, maar als je bedenkt dat statistiek over mensen gaat, wordt ineens een hoop duidelijk. Armoede is “in your face”. Letterlijk tienduizenden mensen in onze stad hebben er dagelijks mee te maken. En dat zijn bepaald niet alleen de mensen van wie we dat altijd al wel dachten, integendeel. Er blijken veel meer mensen te zijn met een baan die in armoede leven dan bijstandsgerechtigden. Enschedeërs die hun kop niet boven water houden wonen ook in koophuizen en in gegoede wijken. In de afgelopen jaren is dat klassieke beeld erg veranderd. Armoede raakt niet alleen veel maar ook veel heel verschillende mensen. In heel de stad.
Enschede telt een twintigtal organisaties die op allerlei manieren hulp bieden aan mensen en gezinnen die moeite hebben om rond te komen. Meestal zijn het vrijwilligers die ze opzetten en runnen, vaak nadat bezuinigingen gaten sloegen in voorzieningen. Je kunt er terecht voor voedsel, kleding en huishoudelijke artikelen, maar ook als de schulden je boven het hoofd groeien, als je niet goed weet hoe je met geld om moet gaan of als je verdwaalt in formulierenland. Opnieuw: tienduizenden Enschedeërs zouden het zonder deze organisaties niet redden. Kinderen kunnen sporten, naar muziekles, zelfs naar school dankzij hun inzet. Jonge aanstaande moeders die zonder geld zitten kunnen toch een babykamer inrichten.
Wij zochten ze op en stelden een waslijst vragen aan zowel directeuren en bestuurders als de mensen op de werkvloer. Wat gaat er goed, wat niet? Wat is het effect van hun inzet?
Sommige onderwerpen lenen zich niet zo goed voor een artikel of een video. Ze verdienen meer tijd en aandacht dan die klassieke media kunnen bieden. Daarom is 1Twente Extra bij het vorige dossier 'Enschede aan Zee' begonnen het maken van podcasts.
Ook 'OmArm Enschede' is te volgen in podcastvorm. Dit zijn flinke documenten geworden. De 2 podcasts die inmiddels al online staan duren beiden ongeveer een uur, maar zeer de moeite waard voor wie de diepte in wil.
De eerste is een gesprek met Johan de Kruif, bestuurskundige aan de Radboud Universiteit en lid van de rekenkamercommissie van de gemeente Enschede. In beide hoedanigheden doet hij onderzoek naar de sociaal-economische positie van Nederlandse gemeenten. In deze podcast legt hij uit dat de kosten in de sociale sector Enschede uitkleden en gaat hij in op de ligging en de historie van de stad, als mede-oorzaken van armoede.
In de tweede podcast gaan Coen Luttikhuis (directeur van de Stadsbank Oost Nederland) en Jan Veldhuizen (voorzitter van het Diaconaal Platform) met elkaar in gesprek. Twee heel verschillende mannen, twee organisaties - een professioneel ambtelijk apparaat en een vrijwilligersclub - die nauw met elkaar samenwerken. Tot volle tevredenheid van zowel henzelf als hun cliënten. Een boeiend en inspirerend tweegesprek.
Alle informatie en publicaties die 1Twente heeft gemaakt en nog gaat maken in de komende maanden zouden niets voorstellen zonder de verhalen van de mensen om wie het gaat: Enschedeërs die zich met heel weinig moeten zien te redden en de mensen die zich hun lot aantrekken.
In de eerste aflevering van de serie ‘De Boodschap’ vertelt Ronald van Dorland wat het is dat hem op de been houdt als hij in de supermarkt alleen voor het hoogstnoodzakelijke terechtkan.
Ook waren we benieuwd studenten of zij weleens blut zijn en gingen we met publiek op straat in gesprek en vroegen wat zij merken van armoede in de stad.
Journalisten zijn net mensen. Met de regelmaat van de klok stuiten ook de redactieleden en beeld- en radiomakers van 1Twente bij dit onderzoek op verhalen en situaties die voor hen nieuw zijn. Verrassend, ontroerend soms.
Elke vrijdag vertelt 1 van ons op IGTV via het instagram-account van 1Twente zijn of haar ervaringen van die week in -soms meer dan- één minuut.
OmArm Enschede loopt door tot en met maart volgend jaar, is de inschatting. In de komende weken verschuift de aandacht naar de invloed die de geschiedenis van Enschede speelt in het relatief grote armoedeprobleem. Kapstok daarvoor is het verhaal van De Krim, de armste wijk van de stad in het begin van de vorige eeuw waarvan de laatste afdakwoning in 1934 werd afgebroken.
Parallel aan dat historische verhaal duiken we alvast in de wereld van wetten en regels: de manier waarop die hier worden uitgevoerd, de dilemma’s waarmee beleidsmakers worstelen en - dat vooral - wat dat betekent voor de mensen die ervan afhankelijk zijn. Daar is al jaren veel over te doen en wij zijn in ons onderzoek op opmerkelijke zaken gestuit die we gaan delen. Daarbij speelt mee dat er binnen de Enschedese politiek stemmen zijn opgegaan die roepen om een milder beleid, waaronder die van de verantwoordelijk wethouder. En in maart moeten de kaders voor nieuw sociaal beleid bekend zijn - alle reden om er in de komende periode over te publiceren.
