Onderzoekers botsen over Vuurwerkramp

Lucien Baard | Tubantia

Brandexpert Fred Vos verbiedt nu zelfs klokkenluider Paul van Buitenen om nog langer zijn analyse van de ramp te gebruiken. Van Buitenen heeft op zijn beurt het contact met Vos verbroken.

Bij de ramp kwamen 23 mensen om het leven, onder wie 4 brandweerlieden. Er vielen ongeveer 1000 gewonden. De wijk Roombeek werd weggevaagd; 200 huizen werden verwoest. De twee explosies waren de grootste in ons land sinds de Tweede Wereldoorlog. De materiële schade beliep tegen een half miljard euro.

Hoe de brand bij het ontplofte vuurwerkbedrijf S.E. Fireworks kon ontstaan is echter nooit opgehelderd. Dat wakkert met regelmaat complotten en nieuwe rampscenario s aan. Een uit de hand gelopen bedrijfsongeval. Sabotage. Brandstichting. Een onhandige inbreker...

Te veel, te zwaar
Volgens het officiële onderzoek van de Commissie Oosting lag er bij S.E. Fireworks te veel en te zwaar vuurwerk. Daardoor kon de brand uitmonden in twee zware explosies. De directie van het bedrijf is daarvoor veroordeeld.

Paul van Buitenen uit Breda strijdt nu voor rehabilitatie van het bedrijf, of in elk geval voor één van de directeuren, die zich altijd tegen zijn celstraf heeft verzet. Van Buitenen maakte in de jaren negentig naam als klokkenluider over misstanden bij het Europees Parlement. Hij is de ramp gaan onderzoeken op verzoek van met name ex-rechercheur Jan Paalman, die claimt dat er een doofpot bestaat. Tot die conclusie is de Bredanaar ook gekomen na vier jaren eigen onderzoek. Hij ijvert voor een parlementair onderzoek.
Beelden van die zwarte zaterdag uit 2000
Fred Vos is woonachtig in Kranenburg (Duitsland) en was ooit werkzaam bij de brandweer onder andere als instructeur. Hij is nu zelfstandig veiligheidsadviseur. Hij mengde zich als luis in de pels gevraagd en ongevraagd in tal van onderzoeken naar calamiteiten. Zoals de Schipholbrand en de ramp met het Herculesvliegtuig. Binnen brandweerkringen wordt zijn expertise echter ter discussie gesteld. Hij dook in 2000 al op de vuurwerkramp.

Beide onderzoekers - die ook geen verklaring hebben voor het eerste vlammetje - leken elkaar aanvankelijk te vinden. Van Buitenen claimt dat van hoger hand de schuld voor de ramp bij het ontplofte S.E. Fireworks is gelegd, om zo de schuld van de overheid te verdoezelen. Donderdag (6 februari) stond de Bredanaar bij de Tweede Kamer om politici in actie te krijgen.

Van Buitenen beschuldigt na vier jaar eigen onderzoek onder meer de recherche, de rijksoverheid, het NFI, TNO, de gemeente, het Openbaar Ministerie en de brandweer van vuil spel. Hij heeft dat vastgelegd in een 1400 pagina s dikke review. Omdat er naar zijn zin te weinig mee wordt gedaan, is hij sinds enige tijd begonnen om op internet namen te noemen van mensen, die volgens hem een kwalijke rol speelden voor en na de ramp.

Simpel
Vos meent echter dat de oorzaak veel simpeler is. Door het rijk, de gemeente en de bestuurlijke top van de brandweer, is de Brandweerwet niet nageleefd. Daardoor zijn er voor de fatale 13 mei 2000 de wettelijk verplichte preventieve taken niet uitgevoerd bij het bedrijf. Hierdoor is de ramp mogelijk gemaakt en zijn brandweerlieden op verkeerde wijze naar de vuurwerkbrand gestuurd. Aanvankelijk werkte hij met Van Buitenen mee en stelde zijn analyse aan hem beschikbaar. Inmiddels noemt hij hem een lawaaimaker, die veel onjuiste beschuldigende conclusies zou trekken.

De onmin tussen de twee experts is ontstaan, nadat Van Buitenen drie maanden geleden aangifte deed tegen de staat wegens ondermijning van de rechtsstaat. Vos constateert dat Van Buitenen daarin óók de uitgerukte brandweerlieden zelf belastert, inclusief de omgekomen mensen. Hij vind dat schandalig. Van Buitenen bestrijdt dat hij de omgekomen brandweerlieden mede-schuldig maakt.

Waar Van Buitenen al maanden raadsleden, kamerleden en justitie bestookt om nieuw onderzoek af te dwingen, maakt nu ook Vos er intussen een missie van om deze partijen van zijn gelijk te overtuigen. Bovendien heeft hij nu aangifte gedaan van het schenden van zijn auteursrecht door Van Buitenen.

Laatste review
Van Buitenen heeft nu in zijn laatste review die overigens nog altijd niet openbaar is en slechts in kleine kringen verspreid een disclaimer opgenomen, dat het Vos-rapport mogelijk geschrapt moet worden vanwege eventuele juridische problemen. Volgens hem maakt schrappen echter voor het totale rapport en de boodschap niets uit.

Vanuit Den Haag komt er vooralsnog geen actie voor weer nieuw onderzoek naar de ramp. Het OM komt mogelijk volgende maand met een reactie op de review en aangifte van Van Buitenen.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede. foto: Tubantia