Hengelose wethouder en Twentse collega's vragen Den Haag om miljarden: 'Je moet in iets meer dan 1 uur in de Randstad kunnen zijn'

Dat was tien jaar geleden lang niet zo vanzelfsprekend als nu: "Toen werd je uitgelachen als je zei dat we moesten gaan samenwerken, maar is dat is nu gewoon gebeurd. En inmiddels zitten de drie grote Twentse steden met elkaar om de tafel onder de vlag van Regionale Stedelijke Investeringsagenda (RSIA) om samen te komen tot een visie voor Twente in 2050."

Om als regio te kunnen overleven, heeft Twente volgens deze RSIA 69.000 extra woningen nodig om 100.000 extra inwoners te kunnen huisvesten. Daarbij moet er volop aandacht zijn voor het groen en de energiedoelen en voor kunst en cultuur. Gerrits: "Daarvoor hebben we 22 miljard euro nodig van het Rijk en de provincie."

Gerrits en z'n Enschedese evenknie Jeroen Diepenmaat zijn blij dat ze de laatste tijd steeds vaker ambassadeurs vinden in Den Haag. In de vorm van ministers en staatssecretarissen: "Bewindslieden komen naar Twente om te zien wat voor unieks wij hier doen. Demissionair minister Hugo de Jonge vroeg mij, toen hij laatst in Hengelo was, hoe het toch mogelijk was dat drie zo verschillende steden, die elkaar in het verleden de tent hebben uitgevochten, nu op dit niveau met elkaar samenwerken?"

Volgens Gerrits stappen de verantwoordelijke bestuurders in Twente nu over hun schaduw heen om ervoor te zorgen 'dat we de kansen die er zijn benutten en dat we zorgen dat we hier over twintig jaar nog steeds op hetzelfde niveau kunnen leven met dezelfde voorzieningen als we nu doen.'

Volgens Gerrits ziet de Haagse politiek ook wel dat het noodzaak is beter naar de regio's buiten de randstad te luisteren: "De BV Nederland heeft een probleem met de ruimte. Als je in het westen wilt bouwen, dan bouw je op drijfzand, onder NAP. Alleen met dure ingrepen kun je daar de komende decennia droge voeten houden. Wij in Twente hebben dat probleem niet. Daarnaast hebben we hier heel veel faciliteiten, waar we wel iets trotser op mogen zijn. Denk aan Universiteit Twente, Hogeschool Saxion, FBK Stadion, Grolsch Veste, IJsbaan Twente, Metropool. Door op al die gebieden de samenwerking te zoeken, staan we sterker naar buiten toe én hoeven we geen energie te steken in het beconcurreren van elkaar."

Hij geeft een voorbeeld: "Op de UT willen ze graag een nieuwe sporthal van Olympische afmetingen, terwijl ze daar bij het FBK Stadion in Hengelo ook wel oren naar hebben. Hemelsbreed op een paar kilometer van elkaar. Maak daarover afspraken, zodat je binnen de spoorzone tot één zo'n prachtige hal komt."

De noodzaak om er vaart achter te zetten, is volgens Gerrits groot: "Heel Nederland vergrijst, maar in Twente vergrijzen we meer dan gemiddeld en onze arbeidsbevolking groeit minder snel dan in de rest van Nederland. Onze achterstand wordt groter als we het talent niet voor de regio behouden of niet kunnen aantrekken. Het vertrekpercentage van UT-studenten bijvoorbeeld is veel hoger dan dat van universitaire studenten elders in het land."

Snel in Amsterdam

Maar wat is er mis met een kleine achterstand? "Dat zal ik je vertellen. Dan raken we onze voorzieningen kwijt. Geen huisartsen meer, geen wijkcentrum, geen schouwburg. En we komen straks handjes te kort aan het bed."

Dat de Twentse steden goed bereikbaar blijven vanuit de randstad is een eerste voorwaarde om niet zinloos geld in Twente te pompen. Gerrits: "Hugo de Jonge vroeg mij wat we in Twente als eerste nodig hebben om interessant te worden voor nieuwe Tukkers en voor nieuwe bedrijven. Ik zei: 600 miljoen. Dan kunnen we de spoorlijn tussen Zwolle en Almelo verdubbelen, want dan kunnen we in 1 uur en 20 minuten vanuit Twente op Amsterdam Centraal staan."

'Thales zoekt jaarlijks 300 mensen'

Om dat bedrag in perspectief te plaatsen, noemt Gerrits de 7 miljard die gereserveerd staat voor de Lelylijn. "Wij hebben maar 1/14 deel nodig. Waarop De Jonge lachend zei: 'Dan word je een forenzenstad van de randstad'. En misschien is dat wel zo, maar is dat zo erg? Thales zoekt jaarlijks 300 mensen personeel. Dat bedrijf zou zo'n snelle verbinding wel zien zitten. Nu halen ze 10 procent van de UT en voor de rest zijn ze aangewezen op het buitenland."