Inzameling en transport hulpgoederen vanuit Twente voor Oekraïne voorlopig ‘on hold’
Organisaties die goederen inzamelen en naar Oekraïne transporteren schorten hun activiteiten voorlopig op. Nieuwe regels vanuit Kyiv om belastingontduiking en fraude tegen te gaan, maken de organisatie van transporten voor vrijwilligersorganisaties vrijwel onuitvoerbaar.
Honderden Nederlandse organisaties hebben inmiddels een petitie ondertekend met een oproep aan Kyiv om versoepeling, maar vooralsnog gelden er vanaf 1 december nieuwe administratieve regels die voortzetting van transporten ernstig belemmeren. Het komt er op neer dat ieder vervoerd artikel apart geadministreerd moet worden.
‘Niet te doen’
“Dat is voor ons soort vrijwilligersclubs niet te doen”, verzucht Jan Molenaar van Stichting Oost Europa Dinkelland. “Je moet elk kopje, elk kledingstuk en ieder speelgoedartikel wegen en registreren op de transportlijst.” Dat is niet alleen heel veel werk, de kans op een tijdrovende controle aan de grens met Oekraïne is ook levensgroot. “Dat kan dan dagen duren. En dat kost geld.” Is er een fout gemaakt, dan lopen organisaties als die van Molenaar kans een boete te krijgen.
Of erger: het transport kan ook worden geweigerd. “Dan moet je de spullen in Polen ergens dumpen.” Molenaar heeft besloten om voorlopig geen goederen meer in te zamelen. Met pijn in zijn hart. “In elk geval tot en met januari. Dan kijken we verder. We hopen dat de regels worden versoepeld.” Eind deze maand vertrekt er nog een laatste transport vanuit Denekamp, het dertiende sinds de organisatie de hulplijn opzette.
Lees verder onder de afbeelding.
Voor grote transporten met bulkgoederen zijn de nieuwe maatregelen een minder groot obstakel. De paklijst van een vrachtwagen vol matrassen of met enkel aggregaten, is snel ingevuld. Maar organisaties als die van Molenaar zamelen allerlei goederen in, bestemd voor mensen die alles zijn kwijtgeraakt als gevolg van oorlogshandelingen.
Het is precies die variatie van goederen met de nieuwe regels het transport ervan vele malen omslachtiger maakt. Te omslachtig voor organisaties die werken met vrijwiligers en kleine budgetten voor opslag en transport.
Fraudebestrijding ten koste van persoonlijke betrokkenheid
De maatregelen zijn een gevolg van misbruik van de humanitaire corridor voor hulpgoederen. Transporteurs gebruiken die om marktgoederen het land binnen te loodsen tegen gunstiger belastingtarieven en om geld wit te wassen. Molenaar heeft begrip voor de inspanning van Kyiv om fraude de kop in te drukken, maar het besluit om voorlopig te stoppen gaat hem aan het hart.
“Wij weten heel precies waar deze spullen terechtkomen. En hoe nodig het is, hoe welkom ook.” De directe link tussen goederen, afkomstig van Twentse gevers, en Oekraïense ontvangers heeft in zijn ogen een belangrijke meerwaarde. “Dat schept een persoonlijke band.” Die is er niet als hulp alleen door de grote internationale organisatie wordt geboden.
De draad weer oppakken?
Molenaar kent een enkele grotere organisatie die na december een proeftransport wil laten rijden. Doel is om te kijken welke praktische consequenties de nieuwe maatregelen hebben aan de grens. Wordt de soep minder heet gegeten dan ‘ie nu is opgediend, of leiden protesten als de Nederlandse petitie in Kyiv tot aanpassing, dan wil zijn stichting na januari de draad weer oppakken. “Daar hopen we heel erg op.”
Lees verder onder de afbeelding.
Verslaggever Ernst Bergboer en cameravrouw Jessy Soepenberg reisden recent het twaalfde transport van de Denekampse organisatie achterna. Bij dat transport zat ondermeer de inventaris van De Zevenster, een school in Oldenzaal. Bestemd voor noodlokalen in de schuilkelders van een school in een dorp even buiten Kyiv.
In de komende weken en maanden verschijnt een serie reportages waarin zij verslag doen van die reis en de impact van kleinschalige, Twentse hulp naar Oekraïne. Een reisvlog en veel meer artikelen over Twentse betrokkenheid bij de oorlog in Oekraïne vindt je in het dossier op de website van 1Twente.
