Het waren bijzondere maanden. De tentoonstelling 'How on earth could this be art?!' die ik samenstelde voor Concordia was aanleiding om mijn nieuwste kunstproject te ontwikkelen: 'De Kamerplanttour'. Een excursie langs buitenlandse firma's die crimineel verdiend geld in Nederland stallen om belasting te ontwijken.
Wat dit project bijzonder maakt is dat het een samenwerking is die twee werelden bij elkaar brengt. Arno Wellens, die ik kroonde tot 'uw professionele Kamerplant Tourguide' is financieel journalist en wist nÃets van de hedendaagse kunstwereld. Tegelijkertijd was de financiële sector mij zó vreemd dat de nieuwigheid van alle informatie twee kanten op spatte. Ik geloof niet dat er een mogelijkheid bestaat dat twee mensen zó veel van elkaar leren in een paar maanden als wat wij hebben doorgemaakt. En met succes. Want kunst maken is verhalen vertellen en een verhaal wat goed wordt verteld komt bij je binnen.
Arno schreef al jaren over gruwelijke maffiapraktijken, maar financieel nieuws blÃjft nieuws voor een niche die zo gewend is aan corruptie, dat niemand er nog van wakker ligt. De excursie langs lege kantoren met slechts een kamerplant was zo'n bizarre vertelvorm dat het zorgde voor media-aandacht, Kamervragen, moties en zelfs verhuizingen. Hierdoor is onze ambitie gegroeid naar een groter vervolg om alles wat ruikt naar maffia ons land uit te bonjouren. Ik geloof dat dit kan lukken en dat is fantastisch.
En dan gebeurt er iets geks. Want misschien wel juist doordat dit project heel inhoudelijk is, een basis heeft die rust op onderzoeksjournalistiek, de journalist in kwestie Arno Wellens het gezicht is geworden van de excursie terwijl ikzelf veel buiten beeld blijf, en het politieke impact heeft, stellen mensen steevast de vraag: Hoezo is dit dan kunst? Kennelijk zit het er zó ingebakken dat kunst geen daadwerkelijke impact kan hebben en eigenlijk aan een muur moet kunnen hangen, en dat als het even heel anders gaat, direct het stempel 'kunst' bevraagd dient te worden. Dat is raar. Want nogmaals: wie naar de kern van de kunsten gaat kan niet anders concluderen dan dat kunst te allen tijde het vertellen van verhalen is. Of het nu een schilderij is, een film, muziek of een bustour. Er wordt altijd een verhaal verteld. Een goede kunstenaar die weet je zo te raken dat zijn of haar verhaal een deel van jou wordt. Zoiets heeft effect. Zodra je dit beseft, doet de vorm er niet meer toe. Dan is het logisch dat een kunstenaar altijd zoekt naar de beste manier om je te raken. Dat maakt kunst zo mooi en belangrijk. De hele wereld draait namelijk om het vertellen van verhalen.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en TV Enschede FM. Foto: Robin Hilberink