Jesse tekende uit pure verveling op zijn vorige school vaak onder de les. De tekeningen liet ik zien aan anderen. Ik leidde andere kinderen te veel af, vond de leerkracht. Jesse werd op den duur zo moeilijk te handhaven, dat hij s middags maar thuis moest blijven.
School en het samenwerkingsverband wilden Jesse doorverwijzen naar het speciaal basisonderwijs , vertelt directeur Gerard Regeling van CBS De Koning. Dat was Jesse s ouders een brug te ver. Ze haalden hem van school en plaatsten hun zoon over naar De Koning. Jesse zit daar nu in de plusklas en functioneert prima in groep 6.
Hooggevoelig
Het komt veel vaker voor dat hoogbegaafde leerlingen vastlopen in het basisonderwijs omdat ze onderpresteren of moeilijk gedrag vertonen, zegt specialist hoogbegaafdheid Henriëtte Dekker. Kinderen met een hoger IQ zijn vaak hooggevoelig , is haar verklaring. Ze vertonen sociaal gewenst gedrag. Als ze in groep 1 willen lezen en het antwoord is nee, dan vragen ze dat niet nog een keer. Zo zijn ze een meester in het camoufleren van hun eigen talent.
IQ-test
Dekker stelt dat leerkrachten en scholen niet allemaal voldoende kennis hebben van hoogbegaafdheid om die eigenschap bij een kind te herkennen. Scholen zouden daarom ook niet als enige criterium voor toelating tot de plusklas moeten hanteren dat het kind bij de IQ-test 130 of hoger scoort en de hoogste Cito-scores haalt.
Er moet breder naar het kind worden gekeken, bepleit ook directeur Regeling van De Koning. Op zijn school worden alle leerlingen in de groepen 1, 3 en 5 standaard gescreend. Is er een positieve signalering, dan diagnosticeert de school verder.
Opmars
In zijn algemeenheid kunnen leerlingen op steeds meer regionale scholen terecht in een plusklas. In Twente is sinds circa 2010 sprake van een opmars. Nergens wordt centraal geregistreerd hoeveel knappe koppenklassen er zijn, maar her en der navragen leert dat het er inmiddels tientallen moeten zijn.
Een greep: bij de Stichting Primair Onderwijs Almelo OPOA) hebben in ieder geval 4 van de 12 school een plusgroep (De Windhoek, De Weier, De Bonkelaar en De Tandem). Onderwijskoepel Katholiek Onderwijs Enschede (totaal 17 scholen) telt 6 plusklassen op de Paus Joannes, Schateiland en Triangel. De Dr. Schaepmanstichting (17 scholen totaal) in Hengelo heeft plusklassen op St. Jan, Titus Brandsma en Telgenkamp.
Bij de Schaepmanstichting gaan daarnaast jaarlijks 60 kinderen naar de bovenschoolse topklas voor groep 5 tot en met 8. Samen met twee andere schoolbesturen, Twickel en Grundel heeft de Schaepmanstichting bovendien een topklas voor 120 kinderen uit groep 8. Zij krijgen vanaf de herfstvakantie tot april lessen in het voortgezet onderwijs.
Makkelijk leren
Er zijn verschillende verklaringen voor de gestage groei van het aantal plusklassen. Onderwijskoepel KOE geeft aan dat in het verleden vooral aandacht uitging naar kinderen in de klas die zwakker presteerden dan gemiddeld. De leerlingen wie het leren heel makkelijk afging, die redden zichzelf wel, zo was de gedachte.
Daarin is geleidelijk aan verandering in gekomen. Hoogbegaafde kinderen liepen vast in het onderwijs. Steeds meer ouders vroegen aandacht voor het probleem. Schoolbestuur OPOA stelt dat het passend onderwijs een extra impuls gaf aan de plusklassen. Ieder kind heeft recht op een passend aanbod. Leerkrachten merken dat de onderwijsbehoefte binnen hun groep steeds diverse en complexer is geworden.
Specialist
Juist om die reden worden meesters en juffen bijgeschoold. Vaak werken scholen samen met specialisten hoogbegaafdheid. Schoolbestuur Katholiek Onderwijs Noordoost-Twente (Konot) werkt samen met een ambulant begeleider van het OnderwijsOndersteuningsCentrum (OOC). Bij de Schaepmanstichting heeft iedere locatie een specialist begaafdheid.
Onze leerkracht van de plusgroep is iemand van buiten de school. Dit is gespecialiseerd werk , zegt Gerard Regeling van De Koning. Volgens hem valt het niet altijd mee om geschikte lesstof te vinden voor de knappe bollen op school. Jesse heeft bijvoorbeeld een module wiskunde gedaan. Maar daar vloog ie doorheen. Nu is hij al weer toe aan iets nieuws.
Emotionele vaardigheden
Gerard Regeling is er geen voorstander dat hoogbegaafden lesstof van het voortgezet onderwijs krijgen voorgeschoteld. Want, wat moeten ze dan straks op de middelbare school nog leren? Beter is het om de kinderen andere vaardigheden aan te leren. Emotionele vaardigheden of oplossingsgericht werken bijvoorbeeld.
Hoogbegaafden denken anders. Ze maken grotere denkstappen dan andere leerlingen. Maar hebben moeite om daar ook naar te handelen. Vaak omdat ze in eerdere klassen te weinig begeleiding kregen. Ze zijn erg slim, dus dacht de leerkracht: Ach, dat kind redt zichzelf wel.
Kritische kanttekening
Hoogbegaafdheidspecialist Henriëtte Dekker beaamt dat. De kritische kanttekening die ik wil maken bij plusklassen is dat kinderen er maar een keer in de 14 dagen naartoe kunnen. Het is wel een heel mager dieet. De rest van de tijd zitten ze in de gewone groep. Ook daar moet de leerkracht ze verrijkingsstof aanbieden. Gewoon, omdat deze kinderen net zoveel recht hebben op begeleiding dan kinderen die zwakker presteren.
Leerling Jesse Faulstich zou graag vaker naar de plusgroep willen dan 1,5 uur in de twee weken. Dan zou ik me minder vervelen. Ik wil nu bijvoorbeeld graag Duits leren. Maar dat is best ingewikkeld. Want school moet dan speciaal hiervoor een lespakket aanschaffen. Ze moeten ook iemand vinden die me hierin les kan geven.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Cees Elzenga/Het oog.nl