"Het wordt een langdurige strijd", zucht Jacques van den Hoff van de gemeente Enschede. Hij inspecteerde onlangs het plantsoentje aan de Brakerhorst waar vorig jaar met een thermische lans de Japanse duizendknoop te lijf werd gegaan. De resultaten vallen tegen: de destructieve plant steekt de kop weer op.
GroenafdelingVan den Hoff is hoofd van de gemeentelijke groenafdeling en zit danig met de plant in zijn maag. De Japanse duizendknoop is een zogeheten invasieve exoot die aan banden gelegd, maar nog liever uitgeroeid moet worden. De woekerende exoot vernielt de inheemse beplanting en kan grote schade aanrichten aan bruggen, dijken, funderingen van gebouwen en het wegdek. Bijkomend probleem: de plant is nauwelijks uit te roeien.
Thermische lansEnschede probeerde het vorig jaar met de thermische lans, waarmee gloeiend heet water in de wortelstok werd gespoten. "Heet water heeft effect, maar het resultaat is nog niet om over naar huis te schrijven, want de plant laat zich dit groeiseizoen gewoon weer zien. Het een kwestie van lange, lange adem. Op den duur is dit mogelijk effectief", zegt Van den Hoff. "We gaan dit najaar gewoon weer verder met de thermische lans."
AanpakOndertussen woekert de duizendknoop gewoon verder. De gemeente inventariseerde waar de plant zich nestelde. En wat blijkt: "Je ziet het monster overal. Van Boekelo tot de Oldenzaalsestraat." De maaiwerkzaamheden zijn inmiddels aangepast. "We zetten op de plekken waar de plant voorkomt geen machines meer in. Daar maaien we handmatig. En we voeren het maaisel apart af, om verder verspreiding via de afgemaaide plantendelen te voorkomen", legt Van den Hoff uit.
WortelstokEen geluk bij een ongeluk is dat de plant zich niet kan uitzaaien. Verspreiding gebeurt via de wortelstok. Maar dat doet de plant dan weer zo agressief dat overblijfselen die achteloos achter worden gelaten zo weer wortel schieten. De duizendknoop ontwikkelt meterslange houtachtige wortels.
Van den Hoff verhaalt van een bewoner van het buitengebied. Die kieperde op een kwade dag een bloemstukje over zijn schutting. In dat bloemstukje was de japanner verwerkt. Het vervolg laat zich raden. De plant schoot wortel waardoor achter zijn huis de duizendknoop nu welig tiert.
Beheersen"We willen het beheersen. Verspreiding voorkomen door de plant te pesten. Anders gaan ze er in marstempo vandoor. Dat doen we onder andere met de thermische lans, afdekken van grond met zeil en handmatig afmaaien. We hebben een heel scala van methodes." Voorlopig zijn die nog niet echt succesvol. "Mijn conclusie: je komt er niet vanaf. Alles bestrijden? Zet het maar uit je hoofd, dat gaat niet lukken."
AmersfoortDe Enschedeër kijkt met belangstelling naar Amersfoort. Want die gemeente probeert het met gif. Amersfoort is de enige gemeente in Nederland waar de bestrijding van de Japanse duizendknoop eind vorig jaar op die manier ter hand werd genomen.
BudgetInventarisatie in die stad leverde vierhonderd plekken op. De plant nestelde zich onder bruggen, groeide door straattegels, tastte funderingen aan. De gemeenteraad gaf de bestrijders een budget van ongeveer 600.000 euro om een definitief einde aan het ongemak te maken.
GifIn het najaar werden alle stengels van de plant handmatig geïnjecteerd met gif (glyfosaat), omdat gedurende de herfst de sapstroom van de plant naar de wortels gaat en die neemt dan het ingespoten gif mee. "We doen dat drie jaar. Dat zou genoeg moeten zijn", zegt Brugt Groenevelt van de gemeente Amersfoort. Heel zeker is dat niet, omdat ook hier blijkt dat de eerste inspuiting niet afdoende is. De plant komt weer op.
FlyersGroenevelt meldt ook dat Amersfoort de bevolking met flyers en persoonlijke brieven informeerde over de manier waarop Amersfoorters mee kunnen helpen de plant in toom te houden. "Bewoners die de plant in de tuin hebben, kunnen zich bij ons melden en dan wordt op onze kosten de duizendknoop bestreden." Op de website van Amersfoort wordt voorzichtig opgemerkt dat 'we verwachten dat de planten veel kleiner blijven dit jaar'.
Zes tips ter bestrijding
Bestrijding van de Japanse duizendknoop is intensief. Zes tips om zelf aan de slag te gaan.
1. Als de plant zich eenmaal in de tuin heeft gevestigd, moet hij in de hand worden gehouden. In het groeiseizoen wekelijks afmaaien of afknippen van de plant kan de plant uitputten.
2. Alle maaisel en afgeknipte delen apart afvoeren. Behandelen als restafval (grijze container). Nooit in de groencontainer of in de compostbak. Dan begint het feest opnieuw.
3. Afgraven kan, maar bedenk dat de plant 7 meter diep kan wortelen. Dit is een optie als de plant zich net heeft genesteld.
4. Langdurig afdekken van de groeilocatie met dik, lichtwerend zeil.
5. Bestook de plant intensief met heet water.
6. In Amersfoort worden bewoners opgeroepen om groeilocaties te melden. Opdat de gemeente met glyfosaat aan de slag kan.
Let wel: bovenstaande tips bieden geen garantie op succes.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - Foto: Emiel Muijderman