Jan Smit, RouwmaatNiet alleen rotondes, maar hele wegen, tunnels en vloeren van gebouwen zullen in de toekomst van beton zijn waarin vervuilend cement niet voorkomt. Er is nog onderzoek en experiment nodig, maar directeur Jan Smit van betonproducent Rouwmaat uit Enschede gelooft er in. Rouwmaat ontwikkelde in zijn vestiging in Enschede geopolymeerbeton waarin cement is vervangen door een chemische stof. Volgens Smit is het duurzamer omdat de cement na de vliegtuigindustrie de meest vervuilende bedrijfstak ter wereld is.
Een jaar geleden werd het eerste project uitgevoerd: de rotonde in de Vliegveldweg pal bij de Technology Base. Onlangs is ergens in Overijssel de eerste vloer van geopolymeerbeton gestort, maar Smit mag nog niet zeggen waar. De aannemer wil daarmee naar buiten komen.
Smit zegt dat nauwkeurig in de gaten wordt gehouden hoe de rotonde zich houdt. "Het overtreft onze verwachtingen", zegt hij. Het beton heeft vorst en hitte en bandendruk zonder kleerscheuren doorstaan. Het krimpt en zet minder uit onder invloed van temperatuurwisselingen. Daardoor zijn er minder naden nodig dan in wegen van cementbeton. Smit zou zo het beton in de Duitse snelwegen willen vervangen door het naadloze alternatief. "Dan zijn we af van het 'gedeng, gedeng door die naden. " Maar in eerste instantie doet hij een dringend beroep op Nederlandse provincies en gemeenten om het geopolymeerbeton meer kans te bieden met serieuze opdrachten. Het mag nu niet stilvallen. Er zijn meer meters nodig, om te leren en om de prijs omlaag te brengen. Het cementloze beton doet er langzamer over om op sterkte te komen, maar is daarna sterker. Daarnaast gaat het langer mee dan asfalt. De ontwikkeling ervan heeft vier jaar geduurd.
Steven van Roon, Maxon MotorDe motoren van Maxon Motor vind je in de meest verschillende producten. In een fototoestel van het merk Leica en in een onderzeeër, schetst ontwikkelaar Steven van Roon het speelterrein van de in Enschede gevestigde onderneming. Dat fototoestel kost wel 25.000 euro, voegt hij toe. "Maar wij maken ook de beste motoren die er zijn." Van Roon troost vervolgens lachend de fotograaf van Tubantia. "Ik heb ook een Nikon."
Achter hem maken kinderen van een batterij, een paar draadjes en een wieltje een motor. Als hij nadenkt over de vraag op welk gebied motoren van Maxon Motor een bijdrage gaan leveren aan toekomstige veranderingen, dan denkt hij dat het in ieder geval op agrarisch gebied zal zijn. Van Roon praat met de Universiteit van Wageningen over de problemen in de landbouw, over het gebruik van de grond, de uitputting, over het aanstampen ervan door zware trekkers. "Er vindt verdikking van de grond plaats, die soms zo dicht wordt dat wormpjes er niet meer doorheen kunnen", schetst hij.
Van Roon verwacht dat er kleinere landbouwterreinen komen die een hogere opbrengst hebben. Voor het bewerken ervan moeten voertuigen ontwikkeld worden die lichter zijn, wellicht onbemand. Elektromotoren op gelijkstroom van Maxon Motor kunnen daarvoor worden ontwikkeld. Van Roon zegt dat zijn bedrijf nadrukkelijk die markt onderzoekt. "Food en agro worden voor ons steeds belangrijker", zegt hij.
Vincent Bos, Demcon-Nymus3DVincent Bos gelooft niet dat kennisoverdracht in de toekomst alleen via beeld plaatsvindt. De gedetailleerde voor velen onbegrijpelijke tekst van onderzoek en proefschrift zal onmisbaar blijven. Maar het beeld zal de toegankelijkheid vergroten.
Bos is directeur/manager van Demcon-Nymus3D. Het bedrijf vertaalt complexe wetenschap in begrijpelijke, prachtige animaties. De essentie van ingewikkeld onderzoek verbeeldt in een video, maakt kennis toegankelijk voor de leek. Maar ook de wetenschappers zelf, farmaceuten en sponsoren krijgen het graag zo helder en aangenaam mogelijk voorgeschoteld.
Hoe de toekomst verandert door deze manier van verbeelden kan Bos niet zeggen. Wel is hij ervan overtuigd dat zijn bedrijf een bijdrage levert aan het oplossen van problemen door wetenschap inzichtelijk te maken. Hij beschrijft dat kankeronderzoek uit heel veel verschillende eilandjes bestaat, waartussen door de complexiteit maar beperkt uitwisseling van kennis plaatsvindt. Door die kennis samen te vatten in korte aantrekkelijke filmpjes, komt daar wél wat van terecht. Tijdens de open dag van de Technology Base laat Nymus3D belangstellenden via een VR-bril (virtual reality) naar producties kijken. Bos zegt dat het bedrijf VR maar sporadisch gebruikt. Op twee beeldschermen zijn films te zien van zenuwcellen, antilichamen en 'super gedetailleerd de schil van een cel.' Het is niet zoals het er werkelijk uitziet, maar een verbeelding en een interpretatie van de realiteit. Voor de kennisoverdracht is het ideaal dat alleen dat te zien is wat er toe doet, in kleuren rood, blauw en groen, zodat het opvalt. Nymus3D maakt ook animaties buiten medisch terrein. Zo doet ze bijvoorbeeld opdrachten voor Cern in Zwitserland.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede - foto's: Emiel Muijderman