Enschede-Münster als Culturele Hoofdstad: 'mooi idee'

Het is een idee, nog geen plan. In de bestuurlijke vrijage die Enschede en Münster sinds een paar jaar in een innige omhelzing houdt, viel een paar weken geleden, tijdens een treffen tussen de burgemeesters Onno van Veldhuizen en Marcus Lewe, een opmerkelijke ambitie op te tekenen. Toen Lewe tijdens de lunch aangaf dat zijn Münster en Enschede zich, naast de nauwe samenwerking op tal van sociaaleconomische terreinen, ook nadrukkelijk zou moeten profileren als één cultuurregio, viel ineens de suggestie van Culturele Hoofdstad van Europa.

Het zou mooi zijn, die primeur , beaamde Oberbürgermeister Lewe bij die gelegenheid. Het kan een instrument zijn om ook cultureel naar de, door beide steden gewenste gezamenlijke grensoverschrijdende identiteit toe te groeien, meende de Duitse bestuurder.

Vrede
,,Een mooi idee , zegt Friso Wielenga vanuit Münster, waar de Nederlander al sinds mensenheugenis directeur is van het Zentrum für Niederlande-Studien. Ik denk dat het een prima antwoord kan zijn op het cynisme en geklaag over Europa en de Europese Unie dat we tegenwoordig overal om ons horen. Met de Brexit en alle problemen rond de immigratiepolitiek die in de EU spelen. We hebben een gedeelde geschiedenis met Münster , doelt Wielenga op de gelijknamige vrede van 1648. Dus zou het mooi passen.

Prominent
Wielenga zegt geen idee te hebben of het tot een kandidatuur komt. Maar het zou eindelijk een keer een positieve Europese ontwikkeling kunnen zijn. Je maakt de grensregio dan een keer prominent zichtbaar. Dat kan geen kwaad. We zien dat men in Den Haag het vizier vooral op Berlijn en Düsseldorf als hoofdstad van Noordrijn-Westfalen heeft gericht. Wil men echt wat, dan moeten een paar creatieve en verstandige mensen bij elkaar gaan zitten.

Rob Welten wil daar - desgevraagd - best bij horen. ,,Als ze me vragen, laat ik me bescheiden opstellen, waarom niet? In dat geval wil ik best ondersteunend en waar mogelijk stimulerend zijn. Welten, voorzitter van het grensoverschrijdend samenwerkingsverband Euregio, heeft nog niets meegekregen van het prille idee. Ik ben geen kunst- en cultuurkenner, maar nu me het zo wordt gevraagd, zeg ik: als Leeuwarden culturele hoofdstad kan worden, waarom Enschede-Münster dan niet? Enschede heeft stevige culturele voorzieningen, denk aan het Rijksmuseum Twenthe, het Wilmink-theater en de Nationale Reisopera en Münster ongetwijfeld ook. Ik weet niet of ze het breder willen trekken, als het er ooit van komt, maar ook in de regio hebben we wat te bieden.

Pareltje
Als Welten wordt gevraagd of hij in dat geval denkt aan het jaarlijkse Afrika-festival in 'zijn' Hertme, zegt hij: Dat is als evenement natuurlijk een pareltje.

Een eventuele kandidatuur vergt ongetwijfeld jaren. Sinds 1985 wordt elk jaar een Culturele Hoofdstad van Europa gekozen, met als doel de rijkdom en verscheidenheid van de Europese culturen tot hun recht te laten komen. Sinds 2004 valt die eer te beurt aan twee steden in Europa. In 2018 staan Valletta (Malta) en Leeuwarden in de schijnwerpers. In Friesland is een opbrengst van 79 miljoen euro begroot, al bestaat er gerede twijfel of dat bedrag wordt gehaald.

Budget
De bekroning van een gezamenlijke Nederlands-Duitse kandidatuur zou een Europese primeur zijn. Wil Enschede hier met Münster werk van maken , zegt directeur Arnoud Odding van Rijksmuseum, dan moeten ze met elkaar aan tafel gaan zitten. Ik zou dat toejuichen. Maar willen Enschede en Münster hier echt iets mee, zou er ook budget moeten komen.

Odding en zijn Rijksmuseum Twenthe zijn er zelf het voorbeeld van dat Enschede met de eigen kunstschatten al volop de verbinding zoekt. Oók met Münster. Als musea ontkom je er niet aan elkaar op te zoeken en samen te werken. Denk aan een gezamenlijke tentoonstelling een paar jaar geleden met De Fundatie. Met het Kunstmuseum Picasso in Münster gaan we in 2020 hetzelfde doen: een dubbeltentoonstelling over schilderen en tekenen. Veel meer valt er op dit moment niet over te melden, we zijn er meer bezig , zegt Odding over de contacten met zijn Duitse collega Markus Müller.

Collectie
Over hoe die samenwerking tot stand kwam: Je ontmoet elkaar een keer, praat met elkaar over wat je aan collectie te bieden hebt. Dat leidt tot nog een ontmoeting en uiteindelijk tot het plan een gezamenlijke tentoonstelling op te zetten. Dat kan ook als we het over die Culturele Hoofdstad hebben. Maar dat gaat niet zonder geld.