Hier staat het , zegt Ronald van Vliet, die meteen de passage in het stuk van B en W van 13 november over de komende jaarwisseling in Enschede aanwijst. De gemeente wil zo min mogelijk slachtoffers en schade voor de stad en de inwoners. Dan denk ik: zo min mogelijk? Ik wil helemaal geen slachtoffers, nul dus. Ik wil dat ze op de spoedeisende hulp van het ziekenhuis met oud en nieuw niks hebben te doen en de hele avond en nacht oliebollen zitten te eten. Maar daar is het beleid dus niet op gericht.
Onbestaanbaar
En dat is teleurstellend. Van Vliet (52) meldde zich vorig jaar vol overtuiging voor de vuurwerkdialoog die een jaar geleden tot het burgerbesluit leidde. Hij is één van de Enschedeërs die het ongelimiteerd afsteken van vuurwerk zat is. Het kan niet zo zijn dat zijn hond al twee weken voor de jaarwisseling uit pure angst voor het oorverdovende geknal onder de bank wegkruipt. En het is onbestaanbaar dat hij in de aanloop naar oud en nieuw de boodschappen voor zijn moeder moet doen, omdat de vrouw, bang als ze is voor vuurwerk, niet meer naar het winkelcentrum durft.
Afsteekverbod
En dus nam hij deel aan de vuurwerkdialoog en werd naderhand lid van de werkgroep vuurwerkvrije zones. Die heeft na de jaarwisseling vorig jaar, toen bij het ziekenhuis MST, de dierenopvang en de kinderboerderijen een beperkt aantal verplichte vuurwerkvrije zones werd aangewezen, talloze vrije uren gestoken in de uitbreiding van dat aantal zones. In die zones zou op 31 december 2018 vanaf 18.00 uur tot en met 1 januari 2019 om 02.00 uur een afsteekverbod moeten gelden.
We zijn daar oneindig druk mee geweest , zegt Van Vliet, die een A4 tje met verplichte vuurwerkvrije zones, met tientallen locaties, voor zich heeft liggen. Dit is zoals de stad het wil en zo zou het ook worden uitgevoerd. Des te teleurstellender is het dat de gemeente dit niet heeft overgenomen.
Ondoenlijk
Enschede heeft voor de jaarwisseling gekozen voor een bescheiden uitbreiding van het aantal verplichte vuurwerkvrije zones. Nieuwe verplichte locaties waar een afsteekverbod gaat gelden zijn het Volkspark, het Van Heekpark, het Ledeboerpark, Florapark en Erve t Stroink.
Een uitbreiding zoals Van Vliet voor ogen heeft is ondoenlijk, meent men in het stadhuis. Het zou een groot deel van de stad bestrijken, waardoor handhaving van het verbod een vrijwel onmogelijke zaak zou zijn.
Wrang
Dat van het handhaven is geen argument , vindt Van Vliet. Rotterdam en Den Haag kiezen wel voor een forse uitbreiding van het aantal vuurwerkvrije zones. En volgend jaar, als de wetgeving verandert en gemeenten veel meer bevoegdheden krijgen om een verbod op vuurwerk af te kondigen, kunnen ze nog een stap verder gaan. Dan worden daar zones aangewezen waar vuurwerk wel is toegestaan, maar geldt op alle andere plekken een verbod. Zo hoort het. Het is wrang om te constateren dat dit soort steden veiliger zijn dan Enschede.
Signaal
Kunnen we niet handhaven? , herhaalt Van Vliet de vraag. Dat was bij het rookverbod ook onmogelijk, werd gezegd. Toch zijn mensen zich daar naar gaan gedragen. Daarom zeg ik: Verbied het gewoon. Als krachtig signaal, dan volgt de gedragsverandering vanzelf.
Burgerbesluit
Hij is inmiddels lid van de zogeheten monitorgroep, die de voortgang van het burgerbesluit nauwlettend volgt. Binnen dit gezelschap, dat behalve de kritische Van Vliet ook de nodige vuurwerkadepten telt, wordt echter niet eensluidend over het onderwerp vuurwerk gedacht.
Zo is Loes Schippers, voorzitter van de monitorgroep, van mening dat de gewenste gedragsverandering rond vuurwerk tijd vergt. Het gaat erom dat bij mensen het stemmetje van hun geweten wakker wordt en dat ze gaan beseffen dat vuurwerk ongepast is. Dat gaat niet van het ene op het andere moment. Ik vergelijk het met mensen die hun hond op straat laten poepen. Dat gebeurde vroeger overal, maar nu weet elke hondenbezitter: dat kan niet meer. En nu loopt iedereen met zo n zakje rond. Met vuurwerk zullen we mensen er steeds weer op moeten wijzen dat er iets moet veranderen.
Het moet te handhaven zijn
De discussie over vuurwerk in de stad houdt ook dit jaar niet op en zal ook het komend jaar worden gevoerd , zegt burgemeester Onno van Veldhuizen. Over de keuze voor de verplichte vuurwerkvrije zones zegt de burgemeester: Dat er wel gehandhaafd moet kunnen worden. Kiezen we voor een zo grote uitbreiding als anderen voor ogen staat, dan zal dat niet mogelijk zijn. Bovendien hebben we met het kostenaspect te maken.
Over de stelling van Van Vliet, dat een afkondiging van een vuurwerkverbod vanzelf leidt tot een gedragsverandering, zegt Van Veldhuizen: Ik hoop van harte dat hij daarin gelijk heeft, maar ik moet er ook ernstig rekening mee houden mee dat dat niet zo is.
De burgemeester wil niet vooruitlopen op het Enschedese vuurwerkbeleid van volgend jaar. Dat komt in 2019 wel en dat gaan we het komend jaar wel bekijken.
Burgerbesluit
Tijdens het burgerbesluit na de G1000-dialoog zijn in 2017 drie voorstellen aangenomen:
- Een stadsbrede voorlichtingscampagne met als doel het bereiken van een cultuuromslag ten opzichte van vuurwerk.
- Voorlichting op scholen in de stad.
- Het instellen van vuurwerkvrije zones, zowel verplicht als vrijwillig, met als doel minder overlast voor mens en dier.
- De stadsbrede campagne en de campagne op scholen worden voor dit jaar opnieuw opgepakt.
- Als verplichte vuurwerkvrije zones zijn voor de komende jaren de volgende locaties aangemerkt:
- het gebied rond MST, het dierenopvangcentrum en de kinderboerderijen De Wesseler, Noord en Erve t Wooldrik, het Volkspark, het Van Heekpark, het Ledeboerpark, het Florapark en Erve t Stroink.
- Het afsteekverbod geldt op 31 december vanaf 18.00 uur tot en met 1 januari 02.00 uur.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Annina Romita