Will you come by my parents house and drink a kop of koffie? Op het schoolplein van de Alfonsusschool haalde Jopie ter Beek in 1945 haar beste Engels boven en nodigde de Canadese soldaat Jack Beamer uit. Hij was 23, zij 12. Het was de tijd waarin diverse geallieerde eenheden na de bevrijding door Enschede trokken. De school was veranderd in een werk- en verzamelplek voor militairen.
Waarom nodigde ze uitgerekend Jack uit? De soldaat reageerde zo lief toen ze hem vertelde dat ze last had van een bloedvergiftiging. De reden ook waarom haar arm in een verband zat. In oorlogstijd nam ze deze vriendelijke, maar onbekende jongeman mee naar huis. Ben je nou helemaal gek? reageerde Jopie s vader. Haar moeder vond vooral dat de Canadees erg stonk en waste zijn kleren. Jack Beamer bleef bijna een half jaar bij de familie Ter Beek aan het Van Heutzplein in Enschede.
Penvrienden
Dit zijn de herinneringen waar Linda Beamer-Soderberg (69) voor naar Nederland is gekomen. Haar vader Jack stierf zeven jaar geleden. De Canadese zocht daarna contact met Jopie van alle brieven uit Enschede . En ook zij bleven penvrienden. Elk jaar met kerst worden er kaarten en brieven geknutseld, geschreven en verstuurd. Linda heeft ze allemaal bewaard, Jopie niet. Na kerst gooide ik altijd alle kaarten weg. Dat had ik natuurlijk nooit gedaan als ik wist dat het zo zou lopen, zegt Jopie Schulte - Ter Beek (86).
E-mail
Twee weken geleden kregen Jopie en haar dochter Margot onverwachts een e-mail. Linda en haar man waren voor een familieaangelegenheid in Zweden. Ze zouden graag doorreizen naar Nederland om Jopie Schulte - Ter Beek na al die jaren eindelijk eens te zien. Onwerkelijk vindt de 86-jarige de ontmoeting in het restaurant van Huize Hölterhof. Ik heb vannacht geen oog dicht gedaan , zegt ze. Van de spanning natuurlijk. Dochter Margot is er vandaag in Huize Hölterhof bij, want het Engels van haar moeder is nog steeds niet zo best. Margot: Ik heb m n hele leven alle kaarten en brieven voor mijn moeder vertaald en herschreven. Het waren verhalen over huwelijken, geboortes, overlijdens, maar ook over het alledaagse leven. De ontmoeting met de dochter van Jack is ook voor Margot bijzonder. Nu kunnen we als kinderen de verhalen nog uit eerste hand horen, over een paar jaar is de generatie van mijn moeder er niet meer.
Die eerste ontmoeting tussen Jopie en Jack op het schoolplein in Enschede, daar wist dochter Linda niets van. Moeder Jopie vertelt dat Jack Beamer hier overdag tankwagens repareerde, verkeer leidde en werkte als bewaker. In Engeland was hij getraind voor D-day, maar hij werd niet opgeroepen. Jack kwam bij ons thuis om te relaxen. Elke avond voor het slapengaan wenste hij de familie a good night . En elke ochtend riep haar moeder dat Jacks kleren weer schoon voor hem klaar lagen. Het zijn details die voor Linda veel betekenen nu haar vader er niet meer is.
Chocolate
Ook Jopie Schulte leert na bijna zeventig jaar briefverkeer haar penvriend nog beter kennen. Linda begint over chocolate , ze veren beide op. Na een lange dienst gaf Jack een chocolaatje uit zijn eigen rantsoen aan de zus van Jopie. Dat kregen ze in Enschede niet met voedselbonnen. Ze had het jaren niet gezien of geproefd, het gezicht van de kleine meid straalde. Zoveel blijdschap en geluk en dat allemaal door een klein chocolaatje. Linda: Toen werd mijn vader nog meer duidelijk hoe hard Nederland door de oorlog was geraakt. Hij wilde iedereen zo graag helpen. In Canada had hij later verschillende ondernemingen, van auto- tot veevoederbedrijven. Als er een Nederlander kwam solliciteren, dan werd die meteen aangenomen.
Jopie Schulte had geen idee dat die reactie op dat kleine chocolaatje zo n impact op Jack had. Jack Beamer is dat verhaal altijd blijven delen, hoort ze nu van zijn dochter. Ook nieuw is het verhaal dat de Canadese soldaat over de hele wereld penvrienden had. Linda: Families in Engeland en Schotland en drie gezinnen in Nederland. Mijn vader was dol op schrijven. De brieven hielden de soldaten en hun verhalen in leven. Het is heel bijzonder dat hij mensen een paar weken of maanden kende en dat die contacten zijn hele leven zijn gebleven. Samen schreven ze de oorlog van zich af.
Sparen
Wat had Jopie Schulte haar Jack na al die jaren graag nog een keer in de ogen willen kijken. We zouden sparen voor een reis naar Canada, maar het kwam er niet van. Je moet zoiets in het leven altijd doen. Niet zeggen: Dat komt nog wel een keer . Want dan gebeurt het niet, weet ze nu. Er waren meer gezinnen in Enschede die stiekem een soldaat in huis namen. Bijzonder is het dat Jack en Jopie daarna bijna zeventig jaar briefcontact hielden. De tranen schieten in haar ogen. We zijn van Jack gaan houden. Hij was voor mij als een broer. Het is niet alleen de herinnering aan deze bijzondere Canadese soldaat die haar vandaag zo ontroert, het zijn ook de gedachten aan de oorlog en de bevrijding in Enschede die haar opnieuw raken. Dit had ik ook echt niet verwacht , verontschuldigt ze zich. Ze is Linda Beamer ontzettend dankbaar dat ze Jopie uit Enschede nooit zijn vergeten. Ik hoop dat ik nog veel kaarten van je mag krijgen.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Annina Romita