Een gloednieuw zwempark met een officieel wedstrijdbad, een sportbad en een warmwaterbad: het gaat er niet van komen op Het Diekman. Als gevolg van nieuwe financiële tekorten moet het college keiharde maatregelen nemen. Een van die bezuinigingen is een halvering van het budget voor zwembaden. Daarmee is de bouw van het beoogde zwempark uitgesloten.
Enschede is genoodzaakt dekking te zoeken voor een structureel tekort van 9 miljoen euro. Door incidentele uitgaven in 2021 en 2022 is dat tekort in die jaren tijdelijk zelfs 14 miljoen euro. De gemeente kiest er voor om de komende jaren de eigen gemeentelijke spaarpot maximaal aan te spreken. Dat is mogelijk, meent het college, omdat het zogeheten weerstandsvermogen binnen de door de gemeenteraad gestelde norm blijft. Vanaf 2021 ziet het college zich echter genoodzaakt om pijnlijke maatregelen te moeten nemen. Een van de zwaarste maatregelen is die van het zwembad.
7 ton bezuinigen
Los van onderhoudskosten maakt de gemeente nu 1,4 miljoen euro per jaar over aan sportbedrijf Sportaal voor de exploitatie van recreatiebad Aquadrome en Het Slagman. Vanaf 2023 wordt dat budget gehalveerd. Met de overgebleven 7 ton kan Sportaal onmogelijk het bestaande niveau van zwemvoorzieningen en personeelskosten overeind houden.
Het was de bedoeling dat Aquadrome en Het Slagman zouden verdwijnen in ruil voor een nieuw wedstrijdbad, sportbad én warmwaterbad naast de Diekmanhal. Door gestegen bouwkosten is dat vorige maand bijgesteld: Het Slagman zou nog tot 2028 open blijven en in plaats van Aquadrome zouden een sportbad en warmwaterbad worden gerealiseerd. Wat er nu gebeurt is uiterst onzeker. In alle scenario s van de zwembadvisie is rekening gehouden met een gelijk of hoger budget ten opzichte van de huidige situatie.
Voor de hand ligt dat Het Slagman open blijft voor wedstrijdzwemmers. Mogelijk blijft het sportbad van Aquadrome gehandhaafd en wordt het recreatiebad ingeruild voor een warmwaterbad. Wethouder Niels van den Berg sluit dat niet uit, maar wil niet op de zaken vooruitlopen. Nog voor oktober volgt een plan. Het probleem zit hem onder de koepel , zegt Van den Berg. Als het geld tegen de plinten klotst is een recreatiebad geweldig. Maar de vraag is of we nu nog wel een bad met whirlpools, glijbanen en golven moeten hebben.
Kleine clubs de klos
Een andere bezuiniging met grote gevolgen is die van 200.000 euro op sportvelden. Al jaren neemt Enschede een afwachtende houding aan met betrekking tot het fuseren of verhuizen van voetbalverenigingen, maar dat is binnenkort afgelopen. Het college wil druk uitoefenen op clubs die te klein zijn of te weinig maatschappelijke bijdrage leveren. In de praktijk treft dit vooral (kleine) voetbalclubs.
De gemeente Enschede gaat sportverenigingen zo nodig dwingen om te verhuizen. Concreet voorbeeld is het Wethouder Horstmanpark. Voetbalclubs SVV 91 en TVV, rugbyclub ERC en American footballclub Broncos moeten dus op zoek naar een andere thuisbasis. Opvallend is dat het college de gedwongen verhuizing wil combineren met een sanering onder sportverenigingen . Er worden straks alleen nog verenigingen ondersteund die voldoende omvang hebben en/of aantoonbaar aan een maatschappelijk doel bijdragen.
Ambities in de prullenbak
Andere bezuinigingen treffen de ondersteuning in het huishouden. Het college wil de thuishulp vanaf 2021 inrichten volgens het principe van het zelfoplossend vermogen van cliënten. Een nadere invulling volgt. Het onderhoudsbudget voor wegen wordt versoberd. Er is geen geld meer voor dienstverlening aan bedrijven. Slechts een kwart van de vierhonderd ambtenaren die de komende jaren met pensioen gaan, wordt vervangen door een nieuwe collega.
Wat pijn doet , zegt wethouder Jurgen van Houdt, is dat we als college onze ambities niet kunnen waarmaken. Een groot deel van de wensen in het coalitie-akkoord is door de tekorten onuitvoerbaar. Dat had een investering van 6 tot 7 miljoen euro gevraagd. Dit betekent onder meer dat er een streep gaat door investering in drones op het vliegveld. Ook een aanpak van brommers en scooters in het centrum gaat niet door. Een onderzoek naar een nieuwe locatie voor woonwagenbewoners wordt voorlopig ook niet uitgevoerd.
Het is de paradox van een bloeiende stad die een problematische begroting overlegt. Of, zoals burgemeester Onno van Veldhuizen eerder al met blijdschap en bitterheid vaststelde: met de stad gaat het goed, met de gemeente heel wat minder.
Contrast
De zorgwekkende staat van de lokale financiën leidde gistermorgen, bij de presentatie van de zomernota door het college, tot de opmerking van wethouder Eelco Eerenberg dat Enschede ondanks de hoogconjunctuur zelf nauwelijks profiteert van de economische voorspoed. Dat contrast is nog groter geworden .
De ingrijpende bezuinigingen die op stapel staan, zijn een rechtstreeks gevolg van die economische bloei en vloeien daarnaast voort uit de systematiek die het rijk hanteert bij de verdeling van financiën in de richting van gemeenten. Door de groei van de economie zijn de loon- en pensioenkosten fors gestegen. Dat voelen we in de portemonnee , schetst Eerenberg de schaduwzijde van de economisch vette jaren. Wat ons ook in de weg zit is dat het rijk bij de verdeling van het geld via het gemeentefonds een trap-op, trap-af-principe hanteert. Geeft het rijk minder uit, bijvoorbeeld omdat geplande investeringen in wegen uitblijven, dan volgen kortingen door het rijk in het jaar daarop. Dat wordt doorvertaald naar de gemeenten en raakt ons hard. Dat is idioot, als je erbij nadenkt.
Lapmiddel
Om de tekorten te dekken, haalt Enschede nu 14 miljoen uit de eigen spaarpot. Dat kunnen we lijden. Maar het is een lapmiddel. Op de lange duur is dit niet houdbaar. Door de reserves zo fors aan te spreken, geven we ook een signaal af: zo kan het niet langer.
Dat signaal dient in Zwolle - bij de provincie Overijssel die toezicht houdt op de gemeentefinanciën - en Den Haag te worden opgepakt, vindt Eerenberg. René Paas (commissaris van de Koning in Groningen, red.) heeft in een brief richting kabinet al geschreven dat het zorgelijk is gesteld met de gemeenten. Het zou mooi zijn als dat wordt opgepakt.
Het bezuinigingspakket dat op stapel staat, is het gevolg van zorgvuldige afwegingen. Je kunt niet zeggen: we ontzien het sociaal domein, want dan zet je de stad op slot , zegt Eerenberg over de moeilijke en pijnlijke keuzes. En weer de ozb verhogen om structureel 4 miljoen binnen te halen, dat willen we ook niet. Dus moet je gericht prioriteiten stellen.
Zomernota 2019
De zomernota schetst een beeld van de financiële staat van de gemeente Enschede. De stad heeft de afgelopen jaren voor meer dan 115 miljoen euro moeten bezuinigen en ontkomt ook tot medio 2023 aan forse ingrepen.
De gemeente bezuinigt
8,5 miljoen
Een greep uit de maatregelen- Enschede legt geen geld meer bij voor bijstandsuitkeringen en volstaat met geld van rijk
- Andere aanpak ondersteuning huishouden via zelfoplossend vermogen samenleving
- Halvering bijdrage exploitatie zwembaden
- Versneld clusteren sportvelden
- Betaald parkeren thuiswedstrijden FC Twente
- Verhoging parkeertarieven ook in 2023
- Onderhoud wegen: veilig maar sober
- Toeristenbelastingen op niveau brengen
- Einde Right to challenge (recht inwoner om met goede ideeën/initiatieven te komen)
De gemeente investeert5 miljoen
Een greep uit de investeringen- Stedelijke ontwikkeling
- Verouderde onderwijshuisvesting
- Transformatie sociaal domein
- Sportaccommodatie Boekelo
- Sportcampus Diekman
- Museum Buurtspoorweg
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Pixabay