Nieuws
Enschede
Opnieuw recorddroogte in Twente en Achterhoek: het lijkt wel herfst
In het oosten van het land is het voor het tweede jaar op rij even droog als in het recordjaar 1976. Dat heeft grote gevolgen voor de natuur: bomen kleuren geel, verliezen blad en laten eikels vallen.
In Twente en de Achterhoek is het neerslagtekort volgens de waterschappen deze zomer nu al even groot als in 1976, het droogste jaar ooit gemeten. In het oosten en zuiden van het land viel de afgelopen weken aanhoudend minder regen dan in de rest van Nederland. Juist deze gebieden, de hoge zandgronden, zijn afhankelijk van neerslag voor hun watervoorziening. Zij krijgen namelijk geen water aangevoerd via rivieren of kanalen.
Door de hittegolf van afgelopen week nemen de grondwaterstanden verder af. Die waren al zeer laag voor de tijd van het jaar, doordat ze nog niet hersteld waren van de recorddroogte van de zomer van vorig jaar.
Overlevingsmodus
In de natuur zijn de gevolgen al goed zichtbaar. Het begint wel herfst te lijken, zegt Floris Hoefakker, boswachter in de omgeving van Breda. ,,Sommige boomsoorten, zoals eiken, beuken en vuilbomen, worden bruingeel en sterven af. De blaadjes dwarrelen naar beneden. De natuur komt in overlevingsmodus: bomen gaan in de ruststand om energie te sparen. Eikenbomen laten hun eikels vallen, omdat ze geen energie meer hebben om ze te laten volgroeien. Soorten die gevoelig zijn voor droogte, zoals de beuk, staan dit jaar dun in het blad doordat ze nog niet hersteld waren van de droogte van vorig jaar.''
Bloemenzee
Zelfs in de uiterwaarden van de Waal en de Rijn, die afgelopen winter nog onder water stonden, verkleuren de bomen. ,,Ik zie hier meidoorns die al bijna kaal zijn, zwarte populieren die geel en oranje kleuren en wilgen die het loodje hebben gelegd'', zegt Twan Teunissen, boswachter in dat Gelderse gebied.
De droogte heeft echter ook verrassende effecten, ziet hij. ,,Op plekken waar grassen vorige zomer zijn verdroogd, grijpen nu bloemen en wilde kruiden hun kans. Ik sta hier nu in een zee van witte bloemetjes, van de wilde peen. Afgelopen tijd zag je ook overal ooievaarsbek en reigersbek, roze en blauwe geraniumachtige bloemen. Die zijn nu verdord. Maar er is een goede kans dat ze na een flinke bui weer mooi gaan bloeien.''
Insecten
Insecten, rupsen en vlinders die van zulke bloemen leven, hebben dus een goed jaar. Andere soorten hebben het juist moeilijk, zoals de kleine vos. ,,De rupsen van die vlinder leven op jonge brandnetels, maar die zijn vorig jaar massaal verdord. Dit jaar gebeurde dat weer, dus de weinige rupsen die er nu zijn, hebben niks te eten'', zegt Teunissen.
Door het wisselvallige weer verschillen de gevolgen van de droogte sterk per regio. Op de Veluwe valt het met de droogte nog wel mee, zegt boswachter Laurens Jansen. Zo staat in de poelen waaruit de herten en wilde zwijnen drinken, nog steeds water. ,,Vorig jaar moesten we die bijvullen. De wilde zwijnen hebben het nu wel lastig. Vorig jaar zijn veel bosbessen, die ze normaal in deze periode eten, verbrand. Maar we zien niet meer sterfte dan in andere jaren.''
Nectarkroegen
Op de Veluwe werden vorige zomer ook 'nectarkroegen' gebouwd om de bedreigde kleine heidevlinder voor uitsterven te behoeden. Op de dorre stuifzandvlakte van Radio Kootwijk, de enige plek in Nederland waar het kieskeurige diertje leeft, was geen nectar meer te vinden. Dus zetten vrijwilligers van De Vlinderstichting en Staatsbosbeheer er 32 speciekuipen vol bloeiende planten neer.
Deze zomer is de situatie beter. ,,De oude heidepollen hebben wel een tik gehad van de zomer van vorig jaar, maar de jonge staan er nog vitaal bij. Her en der komen ze al in bloei. Als er de komende dagen neerslag valt (en daar ziet het wel naar uit, red.), zal dat een positief effect hebben'', zegt Jansen.
Of de nectarkroegenactie effect heeft gehad, is overigens nog niet bekend. De bruine fladderaartjes zijn alleen de komende weken actief. Dan gaan vrijwilligers de hei op om ze te tellen.
Neerslagtekort
Landelijk is het neerslagtekort nu gemiddeld 176 mm. Dat is nog altijd aanzienlijk minder dan in 2018 en in 1976. Toen bedroeg het landelijk tekort zo'n 250 mm. Het huidige neerslagtekort is wel fors groter dan het langjarig gemiddelde voor deze tijd van het jaar, circa 100 mm.
De verschillen tussen regio's zijn dus fors. In Twente en de Achterhoek is het neerslagtekort nu het grootst, respectievelijk 269 mm en 242 mm.
Ook voor de landbouw heeft het groeiende gebrek aan vocht grote gevolgen. Zo mogen boeren en tuinders hun gewassen niet beregenen met water uit sloten en beken. In de omgeving van kwetsbare natuurgebieden gelden ook onttrekkingsverboden voor grondwater om de natuur te beschermen.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Pixabay
Door de hittegolf van afgelopen week nemen de grondwaterstanden verder af. Die waren al zeer laag voor de tijd van het jaar, doordat ze nog niet hersteld waren van de recorddroogte van de zomer van vorig jaar.
Overlevingsmodus
In de natuur zijn de gevolgen al goed zichtbaar. Het begint wel herfst te lijken, zegt Floris Hoefakker, boswachter in de omgeving van Breda. ,,Sommige boomsoorten, zoals eiken, beuken en vuilbomen, worden bruingeel en sterven af. De blaadjes dwarrelen naar beneden. De natuur komt in overlevingsmodus: bomen gaan in de ruststand om energie te sparen. Eikenbomen laten hun eikels vallen, omdat ze geen energie meer hebben om ze te laten volgroeien. Soorten die gevoelig zijn voor droogte, zoals de beuk, staan dit jaar dun in het blad doordat ze nog niet hersteld waren van de droogte van vorig jaar.''
Bloemenzee
Zelfs in de uiterwaarden van de Waal en de Rijn, die afgelopen winter nog onder water stonden, verkleuren de bomen. ,,Ik zie hier meidoorns die al bijna kaal zijn, zwarte populieren die geel en oranje kleuren en wilgen die het loodje hebben gelegd'', zegt Twan Teunissen, boswachter in dat Gelderse gebied.
De droogte heeft echter ook verrassende effecten, ziet hij. ,,Op plekken waar grassen vorige zomer zijn verdroogd, grijpen nu bloemen en wilde kruiden hun kans. Ik sta hier nu in een zee van witte bloemetjes, van de wilde peen. Afgelopen tijd zag je ook overal ooievaarsbek en reigersbek, roze en blauwe geraniumachtige bloemen. Die zijn nu verdord. Maar er is een goede kans dat ze na een flinke bui weer mooi gaan bloeien.''
Insecten
Insecten, rupsen en vlinders die van zulke bloemen leven, hebben dus een goed jaar. Andere soorten hebben het juist moeilijk, zoals de kleine vos. ,,De rupsen van die vlinder leven op jonge brandnetels, maar die zijn vorig jaar massaal verdord. Dit jaar gebeurde dat weer, dus de weinige rupsen die er nu zijn, hebben niks te eten'', zegt Teunissen.
Door het wisselvallige weer verschillen de gevolgen van de droogte sterk per regio. Op de Veluwe valt het met de droogte nog wel mee, zegt boswachter Laurens Jansen. Zo staat in de poelen waaruit de herten en wilde zwijnen drinken, nog steeds water. ,,Vorig jaar moesten we die bijvullen. De wilde zwijnen hebben het nu wel lastig. Vorig jaar zijn veel bosbessen, die ze normaal in deze periode eten, verbrand. Maar we zien niet meer sterfte dan in andere jaren.''
Nectarkroegen
Op de Veluwe werden vorige zomer ook 'nectarkroegen' gebouwd om de bedreigde kleine heidevlinder voor uitsterven te behoeden. Op de dorre stuifzandvlakte van Radio Kootwijk, de enige plek in Nederland waar het kieskeurige diertje leeft, was geen nectar meer te vinden. Dus zetten vrijwilligers van De Vlinderstichting en Staatsbosbeheer er 32 speciekuipen vol bloeiende planten neer.
Deze zomer is de situatie beter. ,,De oude heidepollen hebben wel een tik gehad van de zomer van vorig jaar, maar de jonge staan er nog vitaal bij. Her en der komen ze al in bloei. Als er de komende dagen neerslag valt (en daar ziet het wel naar uit, red.), zal dat een positief effect hebben'', zegt Jansen.
Of de nectarkroegenactie effect heeft gehad, is overigens nog niet bekend. De bruine fladderaartjes zijn alleen de komende weken actief. Dan gaan vrijwilligers de hei op om ze te tellen.
Neerslagtekort
Landelijk is het neerslagtekort nu gemiddeld 176 mm. Dat is nog altijd aanzienlijk minder dan in 2018 en in 1976. Toen bedroeg het landelijk tekort zo'n 250 mm. Het huidige neerslagtekort is wel fors groter dan het langjarig gemiddelde voor deze tijd van het jaar, circa 100 mm.
De verschillen tussen regio's zijn dus fors. In Twente en de Achterhoek is het neerslagtekort nu het grootst, respectievelijk 269 mm en 242 mm.
Ook voor de landbouw heeft het groeiende gebrek aan vocht grote gevolgen. Zo mogen boeren en tuinders hun gewassen niet beregenen met water uit sloten en beken. In de omgeving van kwetsbare natuurgebieden gelden ook onttrekkingsverboden voor grondwater om de natuur te beschermen.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Pixabay
Heb je een nieuwstip of nieuwe informatie?
Tip onze redactie via mail of telefoon. Deze vind je op onze contactpagina.
Download onze app
