Het Twentse overlegmodel waarmee geprobeerd wordt de sociaaleconomische structuur te verbeteren, moet op de schop. Dat staat in een rapport van het voormalig VVD-Tweede Kamerlid Han ten Broeke. Hij sprak op verzoek van het Platform Ondernemend Twente met vijftig Twentse ondernemers in het midden- en kleinbedrijf.
Privaat rentmeesterschap, waarin Twentse ondernemers samen in het geweer komen als een partij in moeilijkheden dreigt te raken, is aan het verdwijnen, constateert Ten Broeke. Twentse bedrijven komen steeds vaker in buitenlandse handen, wat vergaande gevolgen heeft voor de bereidheid mee te doen aan allerlei vormen van overleg, deelname aan projecten en sponsoring.
Geen herkenning
Mkb-ondernemingen herkennen zich vaak niet in de besluiten die worden genomen via de huidige overlegstructuren in Twente. Het gaat om overlegtafels als Twente Board, Twente Top, Industriële Kring Twente, De Industry Board, Elan, Ondernemend Twente en tal van informele bijeenkomsten. Een wildgroei , zegt Ten Broeke in zijn rapport. Ondernemers voelen zich verantwoordelijk voor de welvaart en het welzijn van de regio en komen dus getrouw opdagen, maar vragen zich ook af hoe zinvol al die koffietafels zijn.
Het moet efficiënter en effectiever. Daarbij wordt gekeken naar de wijze waarop het rond Eindhoven is georganiseerd. Dat model moet niet gekopieerd worden, zegt Ten Broeke, want Brainport Eindhoven is qua omvang immers niet met Twente te vergelijken. Maar elementen zijn bruikbaar voor Twente.
Radicale stap
De meest radicale stap: de Twentse wethouders met economie in de portefeuille zouden bereid moeten zijn hun bevoegdheden voor de economische programma s te delen met een ongekozen directie, bijvoorbeeld een Twente Board nieuwe stijl . Het is de enige manier om effectief regionaal beleid op overtuigende en succesvolle wijze uit te voeren , aldus Ten Broeke. Ondernemers gaan zo meebeslissen over de economische plannen.
De Twente Top, een niet-publiek overleg tussen de politiek, het bedrijfsleven en het onderwijs, zou als een soort raad van commissarissen toezicht moeten houden. Deze Twente Top zou een regionaal boegbeeld moeten aanstellen; iemand die bekend is bij een breed publiek en de weg kent in de regio, politiek Den Haag en in Brussel.
Actielijst van vijftig Twentse ondernemers
De vijftig mkb-ondernemers van het platform Ondernemend Twente die kritiek hebben op de overlegstructuur in Twente hebben ook prioriteiten bepaald voor de sociaal-economische versterking van Twente.
Han Ten Broeke destilleerde uit deze prioriteiten negen actiepunten. Het is niet zomaar een verlanglijstje waar de ondernemers mee komen. Het zijn de meest genoemde prioriteiten, die hij optekende toen hij voor het platform Ondernemend Twente gesprekken voerde met de vijftig Twentse ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf.
De ondernemers zien grote kansen voor Twente om een substantiële bijdrage te leveren aan de nationale energietransitie. Twentse bedrijven, zowel de industrie als agrariërs, ontwikkelen al tientallen jaren slimme oplossingen voor nieuwe bronnen van energie. Dit verdient opschaling en exploitatie, zodat Twente de duurzame energieproducent voor en van Nederland wordt , vinden ze. De actiepunten van de ondernemers presenteert Ten Broeke vandaag aan de Twente Top, een besloten overleg van bepalende bestuurders en ondernemers uit de politiek, bedrijfsleven en onderwijs.
Regiodeal
De Twente Top is zaterdagmorgen in het Experience Center van de Voortman Steel Group in Rijssen. Er wordt ook gesproken over de regiodeal van 150 miljoen euro, die het Rijk met Twente sloot. Het Rijk stelt 30 miljoen euro beschikbaar, de rest moet uit de regio en provincie komen, ook van bedrijfsleven en kennisinstellingen.
Prioriteiten per sector
Arbeidsmarkt en scholing
Pak het onbenut arbeidspotentieel aan. (30.000 arbeidskrachten).
Richt een regionaal detacheringsbureau op om schommelingen in de arbeidsmarkt op te vangen.
Zet uitkeringsgelden om in scholingsbudgetten en verklein de afstand tussen mkb en onderwijs.
Woningbouw en vestigingsklimaat
Bouw met voorrang door Twentse ondernemingen starterswoningen onder de 200.000 euro en kleine gezinswoningen onder de 250.000.
Verruim mogelijkheden om leegstand van kantoor- en andere panden in stadscentra om te zetten naar appartementen.
Infrastructuur
Alle regionale en bestuurlijke inzet richten op meer en snellere treinverbindingen van Twente met de Randstad.
Zet alles op alles op Twente als stopplaats op een hogesnelheidslijn tussen Amsterdam en Berlijn.
Landbouw/innovatie
Twente moet gemeenschappelijk uitstralen dat het boerenbedrijf niet de veroorzaker van problemen is, maar oplossingen biedt. Gemeenten en Cogas moeten ruimte bieden aan boeren met biogas. Twente CO2-neutraal in 2030. Ook een positievere benadering kiezen, naast Mineral Valley aanwijzen als experimenteergebied. Erkennen dat boeren ook energieleveranciers en -vervoerders mogen worden.
© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Lars Smook