Nieuw avontuur voor Orkest van het Oosten: €˜Het is geen gesneden koek €™

Piertje Feenstra uit Borne is nu bijna tien jaar trompettiste bij het Orkest van het Oosten. Haar instrument speelt doorgaans een bescheiden rol bij klassieke concerten, waar de violisten meestal met de eer strijken.

Maar bij het jazzy Wonderful Town is het bijna andersom. Hier wordt van de blazers juist iets extra's gevraagd. ,,We doen andere dingen met klank. En we wisselen veel met dempers. Ik heb er zelfs een tafeltje voor nodig, want het is een hele choreografie met al die dempers. Ik ben flink aan het studeren."

Ook collega Marjolein van Dingstee moet aan de bak. De Amersfoortse maakt als aanvoerder van de tweede vioolgroep nu twaalf jaar deel uit van Het Gelders Orkest. ,,Het ritme in Wonderful Town is anders dan we gewend zijn. Klassieke muziek is strak. Maar bij jazz is niks recht, jazz beweegt altijd. Het moet klinken alsof je het ter plekke verzint. En dat met zoveel musici samen. Het betekent dat ik mijn oren moet openzetten en extra goed moet luisteren."

Weinig verschil
Feenstra en Van Dingstee spelen sinds 1 september in één gefuseerd orkest, want het Orkest van het Oosten en het Gelders Orkest zijn samengegaan. Voor de buitenwereld lijkt dat een grote verandering. Maar de orkestleden zelf merken weinig verschil, zegt Feenstra.

,,Ik werkte voor 50 procent in Enschede. De overige tijd schnabbelde ik als remplaçant bij in allerlei orkesten: het Koninklijk Concertgebouw Orkest, het Noord Nederlands Orkest, het Radio Filharmonisch Orkest en ook Het Gelders Orkest. Daardoor weet ik hoe het is om in andere gezelschappen te spelen en me aan te passen.

,,Of de culturen verschillend zijn? Valt mee. Het is wel zo dat ik me bij het Orkest van het Oosten net iets meer op m'n gemak voelde, omdat ik wist dat hij voor mij hadden gekozen. Als remplaçant word je ingehuurd voor één productie en daarna ga je weer verder."

Vrijheid
Van Dingstee was voor 60 procent in dienst bij Het Gelders Orkest, al had ze best meer uren kunnen maken. ,,Ik wilde juist de vrijheid hebben om in andere orkesten te spelen. Dat heb ik ook gedaan, ook bij het Orkest van het Oosten. Daar heb ik nog Jaap van Zweden meegemaakt, die altijd zei dat je ook de musici achterin moet kunnen horen.

,,Dat zeg ik nu ook tegen mijn tweede violisten. Ik heb het altijd een enorme verrijking gevonden om met al die verschillende gezelschappen te spelen. Dat blijf ik ook doen, ook al ben ik nu meer gaan werken voor het gefuseerde orkest."

Mahler kan weer
De fusie komt niet uit de lucht vallen, want beide orkesten werkten en speelden al enige tijd samen. Beide musici zien vooral pluspunten. Ze houden in principe hun oude standplaats. Feenstra werkt bij de kern Enschede, Van Dingstee bij de kern Arnhem. Verder staan er nu meer optredens in beide provincies (Overijssel en Gelderland) gepland en kunnen weer grotere producties worden gespeeld.

,,We konden als relatief klein orkest niet meer een productie met Mahler of Bruckner draaien. Dat heb ik altijd jammer gevonden", zegt Van Dingstee. ,,Nu we samen groot genoeg zijn kan het weer. Dat is heel fijn, want elke musicus verlangt ernaar om in een grote productie te spelen.

Vorige maand was er al een voorproefje van het grote werk. Het fusieorkest speelde met een gezelschap van 240 musici en zangers het War Requiem tijdens de herdenking van Market Garden in Arnhem.

Ook Wonderful Town is een grote productie, want er is samenwerking gezocht met de Nederlandse Reisopera. De muzikale comedy, geschreven door Leonard Bernstein, had eerder veel succes op Broadway. ,,De muziek is lichter dan we gewend zijn", zegt Van Dingstee, ,,Sfeervol, met glitter en glamour, maar van een ongelooflijk hoge kwaliteit. Wat Bernstein doet is het orkest gebruiken op het allerhoogste niveau. Hij wordt wat mij betreft terecht vergeleken met George Gershwin."

Superjazzy
Feenstra is blij met dirigent Wayne Marshall, die bekend staat als een Bernstein-specialist. ,,Hij is geknipt voor deze productie. Ik was ooit bij een concert van Philharmonie ZuidNederland, waar Marshall toen dirigeerde. Hij gaf na afloop een superjazzy toegift op het orgel. Dat is me altijd bijgebleven. Er zit veel energie in die man.

In het verhaal van Wonderful Town draait het om de twee ambitieuze zussen Ruth en Eileen Sherwood, die samen op reis gaan om hun geluk in New York te beproeven. Een avontuur dat enigszins vergelijkbaar is met de weg die het fusieorkest is ingeslagen.

Voor violist Van Dingstee is ook de combinatie jazz en klassieke muziek een avontuur: ,,Bij reguliere producties met bijvoorbeeld Haydn weet ik wat ik kan verwachten. Nu weet ik dat niet. Ik moet het zelf ontdekken, want de muziek is voor mij geen gesneden koek. En dat geldt ook voor mijn collega's. Het dwingt ons om onze oren open te zetten en nóg beter naar elkaar te luisteren. We moeten nu extra goed samenwerken."

Wonderful Town met Het Gelders Orkest/Orkest van het Oosten onder leiding van Wayne Marshall, de Nederlandse Reisopera en Consensus Vocalis. Met o.a. Esther Maas en Laetitia Gerards in de rollen van de zussen Ruth en Eileen Sherwood en acteur Guido Spek als verteller.

Première op 4 oktober in het Muziekcentrum Enschede, daarna in Zwolle (5 okt.), Nijmegen (6 okt.), Doetinchem (10 okt.), Apeldoorn (11 okt.) en Arnhem (12 okt.).

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Charlie Best