Toeval? Enschede en Hengelo verklaren elkaar de liefde in de coalitieplannen
De band tussen Enschede en Hengelo was in het verleden niet altijd even goed. Zeker niet na het mislukken van de fusie tot Dubbelstad. Maar de laatste jaren groeien de twee grootste steden van Twente dichter naar elkaar toe. Zo dicht zelfs, dat de nieuwe coalities in hun programma voor de komende vier jaar uitgebreid stil staan bij samenwerking met hun buurgemeente. En dat is best bijzonder.
Het lijkt een nietszeggende of algemene passage in beide coalitieakkoorden, maar het feit dat er tekstueel zo veel aandacht wordt besteed aan de directe buurstad is voor zowel Enschede als Hengelo een zeldzaamheid. De afgelopen acht jaar is daar in ieder geval naar buiten toe weinig aandacht aan gegeven (zie onder). Een ingewijde stelt zelfs dat Almelo de passage dan ook niet in dank heeft afgenomen.
Niet eens benoemd
Enschede: In het coalitieakkoord Trots, Lef, Bouwen, Kansrijk Enschede uit 2018 staat slechts de nietszeggende passage 'We zien meerwaarde in de stedelijke samenwerking met Hengelo en Almelo'. In 2014 werd in het bestuursakkoord (Duurzaam, samen, sterker!) slechts in het algemeen gesproken over een samenwerking binnen Netwerkstad Twente.
Hengelo: In 2018 is Enschede niet eens genoemd in het coalitieakkoord Een programma voor Hengelo. Vier jaar eerder was dat eigenlijk niet anders. In 2014 (Samen aan de slag voor een energiek en aangenaam Hengelo) wordt slechts de samenwerking tussen culturele instellingen in beide steden benoemd.
'Agglomeratie van 250.000 inwoners'
'Steeds duidelijker wordt dat naast de kracht van het totale stedelijk gebied in Twente, door de fysieke ligging, de samenwerking tussen Hengelo en Enschede steeds vaker om afstemming vraagt. Groter nog dan met de andere Twentse gemeenten. Uit de pendel tussen beide steden blijkt dat sprake is van een grote verwevenheid.'
Deze passage uit het nieuwe coalitieakkoord van Enschede staat met bijna exacte dezelfde bewoordingen ook in het akkoord in Hengelo. Sterker: in Hengelo, waar het akkoord enkele weken eerder werd gepubliceerd, gaat de tekst nog verder. Na een verwijzing naar ambtelijke en bestuurlijke samenwerking eindigt de passage met: 'We gaan ons vanuit onze eigen autonomie gezamenlijk positioneren als grootstedelijke Twentse agglomeratie met bijna 250.000 inwoners, waarbij iedere stad zijn eigen identiteit behoudt.'
Afstemmen met elkaar
"Een gunstig toeval", zo noemt fractieleider en coalitieonderhandelaar Han Daals van BurgerBelangen Hengelo het feit dat er zowel in zijn eigen gemeente als in Enschede gewag wordt gemaakt van de onderlinge samenwerking. Volgens hem is er geen onderlinge afstemming geweest, althans niet tussen de onderhandelende politieke partijen in beide steden
Dubbelstad en Twentestad
"Het is alleen maar toe te juichen", vervolgt Daals, die benadrukt dat hij weg wil blijven van aloude discussies over een fusie. Begin jaren 90 sneuvelde het plan voor de Dubbelstad tussen Enschede en Hengelo (en Borne). Een paar jaar later kwam het idee terug als Twentestad, inclusief Almelo en Oldenzaal, maar dat werd nooit concreet.
"Het samenwerken, vanuit onze eigen identiteit, is heel belangrijk. Ook richting Den Haag", zegt Daals. Als voorbeeld noemt hij de Spoorzone tussen station Enschede, Kennispark Twente en station Hengelo. "Juist door samenwerking stemmen we af wie wat doet. Met name in de Spoorzone moeten we niet allebei dezelfde dingen doen."
'Enschede zal leiderschap tonen'
Volgens Barry Overink, fractieleider van Burgerbelangen Enschede, is het helemaal geen toeval dat de passages over samenwerking in beide coalitieakkoorden terecht zijn gekomen. "Dat is in overeenstemming met elkaar afgestemd", aldus Overink. Al is dat blijkens het antwoord van Daals niet tussen vertegenwoordigers van de onderhandelende partijen in beide gemeenten gegaan, maar op op bestuurlijk niveau.
De passage in het Enschedese coalitieakkoord is iets beknopter dan in de buurgemeente. Overink: "Wij zien behalve de samenwerking met Hengelo ook samenwerking in groter verband als een goede ontwikkeling. Bijvoorbeeld in de driehoek met Deventer en Zwolle. Maar ook binnen Twente." Over de Twentse samenwerking staat in het coalitieakkoord overigens dat Enschede 'leiderschap' zal tonen.
