VIDEO | Collectief winkelverbod is terug in het centrum van Enschede

De zondaar die in winkelcentrum Klanderij-Twentec over de schreef gaat, is een gewaarschuwd mens. Een sticker op de voorruit van zestig zaken is de zichtbare uiting waarmee diefstal en andere misdragingen worden aangepakt: het collectief winkelverbod. Wie twee keer over de schreef gaat - door goederen niet af te rekenen of het plegen van ernstige overlast - wordt de toegang tot de deelnemende winkel voortaan voor ten minste een jaar ontzegd. Bij nog ernstiger overtredingen kan zelfs een verbod voor twee jaar worden opgelegd.

Het was vrijdagmorgen Onno van Veldhuizen die de eerste blauwe sticker in De Klanderij op de voorruit van Expo plakte. De burgemeester deed dat samen met Jeroen Visser. De eigenaar van de cadeauwinkel gaf aan in vergelijking met collega-winkeliers nog redelijk gevrijwaard te blijven van omvangrijke winkeldiefstallen. Het gebeurt hier natuurlijk ook, maar in vergelijking met andere winkels valt het nog mee. Maar ik doe natuurlijk mee, omdat het verstandig is om als winkeliers hier als één front op te treden.

Dat doen de ondernemers in het winkelcentrum overigens al geruime tijd met de groepsapp Houd de dief . Daarmee waarschuwen we elkaar wanneer een van ons een verdacht persoon, of iemand die wel vaker iets heeft gestolen, ziet lopen of over de vloer krijgt. Zo langzamerhand weet je als ondernemer wel om wie het gaat. Dan sturen we een appje, zodat de collega s alert zijn.

Rechter
Tien jaar geleden gaven binnenstadondernemers in Enschede al eens de aanzet tot een soortgelijk project, dat toen echter na korte tijd strandde bij de rechter. Iemand die destijds een collectief winkelverbod kreeg opgelegd, heeft toen een zaak aangespannen , zegt Marcel Wildeboer van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CVV). Dat had succes, omdat de rechter van mening was dat de politie als publieke instantie geen gegevens had mogen delen met een private partij, de winkelier dus.

Van die juridisch weeffout is in de nieuwe opzet geen sprake meer. Wildeboer: Het enige wat nu wordt opgeslagen door de winkelier, is een foto van de pleger en de datum van de overtreding. De winkelier maakt dat beeld in zijn eigen winkel en mag dat daar doen. Het kan zijn dat hij een foto van de pleger maakt, al zal dat in de praktijk niet gemakkelijk zijn, omdat die pleger waarschijnlijk niet vrijwillig op de foto gaat. In dat geval kan de winkelier terugvallen op camerabeeld , aldus Wildeboer, die aangeeft dat NAW-gegevens (naam, adres, woonplaats) niet worden opgeslagen.

Fasen
Het collectief winkelverbod kent verschillende fasen. Een eerste diefstal of misdraging leidt tot een waarschuwing en een individueel winkelverbod. Wildeboer: In dat geval mag de pleger alleen de winkel waar de diefstal is gepleegd niet betreden. Gaat zo n persoon nog eens in de fout, dan volgt er een collectief winkelverbod voor een of twee jaar.

Dat zal strikt worden nageleefd, zo laat Wildeboer zien nadat Van Veldhuizen en Expo-eigenaar Visser de eerste sticker hebben opgeplakt. Zet een pleger één stap over deze streep , zegt Wildeboer, terwijl hij één been in de cadeauwinkelzet, dan gaat er een telefoontje naar de politie wegens huisvredebreuk.

Het collectief winkelverbod is bittere noodzaak, weet Wildeboer, die voor het CVV in Noord- en Oost-Nederland actief is en zelf in Enschede woont. Waar je ook komt, winkels worden soms compleet leeggeroofd. Daar , zegt Wildeboer, terwijl hij wijst naar Xando, verkoper van Apple-producten en accessoires, kunnen de dure spullen nog zo goed aan een ketting zitten, die gasten schrikken nergens voor terug.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Reinier van Willigen