Rapport ontlast Enschede: opvragen medische gegevens in bijstand is niet de standaard

Teun Staal | Tubantia

Het is een regelmatig gehoorde beschuldiging: in het contact met inwoners die zich melden voor een bijstandsuitkering, schromen ambtenaren in Enschede niet om naar medische dossiers te informeren. Die aantijging wordt echter ontkracht in een onderzoek van de onafhankelijk opererende gemeentelijke Functionaris Gegevensbescherming (FG) naar de privacyschendingen.

Excuses Het rapport bevestigt het beeld dat ik al had, namelijk dat we niet stelselmatig naar medische informatie van mensen vragen , zegt Arjan Kampman. De wethouder maakte onlangs wel zijn oprechte excuses aan een bijstandsmoeder bij wie in het verleden wél bij herhaling naar haar medische achtergrond is geïnformeerd. Daar zijn we in de fout gegaan , aldus Kampman, die in een excuusbrief aan de vrouw schreef het te betreuren dat zij zich onheus bejegend heeft gevoeld.

Hardnekkig
De hardnekkige aanwijzingen voor meerdere privacyschendingen rond medische dossiers van bijstandsgerechtigden, leidden uiteindelijk tot het nu voltooide onderzoek van de Functionaris Gegevensbescherming. Dat pleit Enschede dus vrij van het vermoeden dat het opvragen van medische dossiers beleid is.

Verstrekken of weigerenKampman: Met de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming, red.) is veel striktere privacywetgeving van kracht. Dat is ook voor gemeenten een zoektocht. We mogen naar medische gegevens vragen om na te gaan of iemand wel of niet in staat is te werken, maar het staat de inwoner vrij die info te verstrekken of te weigeren.

Dat leidt tot de vraag of aanvragers van een bijstandsuitkering wel expliciet is gezegd dat ze kunnen afzien van de verstrekking van medische achtergronden. Kampman: Dat is een van de redenen dat we de instructies aan onze medewerkers sinds medio november hebben aangepast: we vragen helemaal niet meer naar medische gegevens. Als mensen die uit eigen beweging willen geven, dan weigeren we die gegevens voortaan. Het is niet relevant.

Autoriteit PersoonsgegevensDat bij Werk en Inkomen toch medische dossiers zijn te vinden, is formeel een fout, erkent de wethouder. Dat melden we ook bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Dat er gegevens zijn opgeslagen, is vaak ook het initiatief van de mensen zelf geweest. Die brachten dan bij de aanvraag van een uitkering hun medische dossier mee. Ze wilden daarmee aantonen dat ze niet in staat zijn om te werken. Volgens Kampman wordt al deze informatie volgens de wettelijke termijnen automatisch uit de bestanden verwijderd.

Kampman zegt de confrontatie met de Autoriteit Persoonsgegevens niet te vrezen. Die krijgt ook te maken met de klachten over de vermeende Enschedese privacyschendingen rond medische bijstandsdossiers die René Beunders (Sociaal Hart) bij de privacywaakhond gaat neerleggen. Er ligt een gedegen rapport, dus dat oordeel zie ik met vertrouwen tegemoet.

ContactpersonenEnschede zal een aantal aanbevelingen van de Functionaris Gegevensbescherming ter harte nemen. Zo zal ook bij andere gemeentelijke afdelingen scherper naar de omgang met medische informatie worden gekeken. Ook wil de gemeente contactpersonen privacy aanstellen.

© Newsroom Enschede, de samenwerking tussen TC Tubantia en 1Twente Enschede, foto: Reinier van Willigen