Met een ferme slok Huttenkloasbier, waarmee anders, opende Oldenzaal deze maandagmiddag in de Stadstuin het Huttenkloasjaar. De beruchte Twentenaar vormt het middelpunt van een historisch project dat de voormalige hoofdstad van Twente op de kaart moet zetten. Inmiddels bevat de agenda voor het komende half jaar al veertig activiteiten met als absoluut hoogtepunt een theaterspektakel over Huttenkloas op het Hulsbeek, dat tien keer wordt opgevoerd en waar duizend bezoekers per avond naar toe kunnen. “Twee voorstellingen zijn nu al uitverkocht”, zegt directeur Bas Wolters van Stadspromotie Oldenzaal.
“En dat is nog maar het begin”, aldus mede-organisator Daniëlle van der Stelt. Ze verwacht veel meer initiatieven. “Een stoelendans op het plein rond Huttenkloasstoelen. Daarmee gaan we aan het werk”, tovert ze een idee tevoorschijn die naast de fietstochten, theaterproducties, workshops, lezingen, educatieve programma's op de scholen en bezoekjes aan de rechtbank Almelo allemaal een plekje in het programma krijgen.
Onder het tentdoek in de Stadstuin zijn opnamen te zien van de fietstocht van burgemeester Patrick Welman met Huttenkloas van Bentelo naar Oldenzaal. Als de fietstocht op beeld ten einde is, rijdt de burgemeester in levende lijve met een soort bakfiets met Huttenkloas op zijn stoel het terrein op.
Klaas Annink, want dat is de werkelijke naam van Huttenkloas, en diens vrouw worden voorgesteld, het Huttenkloasbier wordt rondgedeeld aan enkele tientallen genodigden en daarmee is het jaar geopend. “Dit is een heel mooie haak voor dit jaar. Dit verhaal is het ultieme voorbeeld hoe we Oldenzaal als historische stad willen neerzetten”, zegt Wolters.
Met de voorstelling over Huttenkloas, willen Nikki Olde Monnikhof en Daniëlla van der Stelt van de Oldenzaalse Musea ook het achterliggende verhaal over de rechtspraak en de sociale omstandigheden in de 18e eeuw vertellen. In Oldenzaal - de oudste stad van Twente - werd in die tijd ook recht gesproken. Misdadigers werden opgesloten in de kerker onder het toenmalige stadhuis. Zo ook Klaas Annink, alias Huttenkloas, die volgens de overlevering meer dan 100 dagen geboeid op een houten martelstoel vastzat, om zo een bekentenis af te dwingen. Samen met zijn vrouw Aarne en oudste zoon Jannes werd hij veroordeeld voor twee moorden. In de kelderruimte van het oude stadhuis, waarin sinds kort restaurant Ma Rêve is gevestigd, is nog altijd de originele houten deur van de kerker waar Huttenkloas zat opgesloten, te zien. De houten stoel waarop hij vast zat behoort tot de collectie van het Palthe Huis en zal in dit ‘Huttenkloas-jaar’ een ereplaats krijgen in het voormalige koetshuis van het Palthe Huis.
Twee jaar geleden stelde VVD-forumlid Erwin Iepma voor om een krediet van 100.000 euro beschikbaar te stellen voor een cultureel en educatief programma rond de berechting van de rover en moordenaar Huttenkloas in 1775. Dat idee vond weerklank bij de gemeenteraad van Oldenzaal en werd opgepakt door de Oldenzaalse Musea. Met als resultaat dat er talloze activiteiten worden gehouden en dat in september dit jaar – 250 jaar na dato – de berechting en gruwelijke terechtstelling van Klaas Annink, diens vrouw en oudste zoon opnieuw tot leven wordt gewekt met een groots opgezet muziektheaterspektakel in recreatiepark Het Hulsbeek.
Het Twentse verhaal wordt echter niet in het Twents verteld. “Dat hoeft ook niet”, vindt Wolters. Het is mooi dat Twents erin zit, maar hoeveel mensen kunnen onze taal spreken? Zo’n theaterspektakel mag wat mij betreft ook wel bovenregionaal en zelfs landelijke uitstraling hebben. En dan moet iedereen het kunnen verstaan.”
Burgemeester Welman wil er niet te veel van zeggen. “Dat is een keus van de producent en de regisseur. Maar van mij had het in het Twents gemogen, dat geeft een mooie dimensie.” Hij vindt vooral de extra promotie van zijn stad belangrijk. “De oudste stad van Twente is meer dan alleen textiel. Heel veel mensen weten niet dat we een vestingstad zijn en dat we in de Middeleeuwen de hoofdstad van deze streek waren. Als je de historische verhalen niet weet, snap je de ziel van Oldenzaal niet. Huttenkloas is zo’n verhaal, waarin Oldenzaal een hoofdrol speelt, omdat in onze stad recht werd gesproken.”
Hij hoopt dat het niet blijft bij de uitwerking van het verhaal van de struikrover en moordenaar Klaas Annink. "Over een aantal jaren hoop ik weer op zo’n thema om de geschiedenis op te pakken.”