Waterschap voorziet forse stijging kosten zuivering in Twente: 'Zou voor hoogste heffing in het land zorgen'
Als Waterschap Vechtstromen zich aan de landelijke doelen wil houden voor de waterkwaliteit, dan gaan de inwoners dat in hun portemonnee voelen. Die verwachting spreekt het dagelijks bestuur uit in een informatiebrief. Landelijk worden er eisen gesteld aan de maximale concentraties stikstof en fosfor in oppervlaktewater. Aanpassingen die daarvoor nodig zijn bij rioolwaterzuiveringsinstallaties lopen flink in de papieren. Die kosten betalen huishoudens in Twente en Zuidoost-Drenthe terug via de zuiveringsheffing in de waterschapsbelasting.
Spil in het verhaal is de zogeheten Kaderrichtlijn Waterkwaliteit (KRW). Daarin staat onder meer vastgelegd hoe hoog de concentraties stikstof en fosfor in het oppervlaktewater mogen zijn. In de regio Twente wordt die norm in drie- tot viervoud overschreden volgens het waterschap. Hoewel beide stoffen in het water thuishoren, zou een te hoge concentratie bijvoorbeeld algengroei veroorzaken. Dat wordt als onwenselijk gezien, omdat daarmee het waterleven wordt verstoord.
'Zeer forse tariefstijging'
Agrariërs krijgen daarom waarschijnlijk te maken krijgen met ingrijpende maatregelen, zoals bufferzones langs beken en sloten, om uitspoeling van de stoffen in te perken. Ook de rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI's) moeten zo worden ingericht dat er zoveel mogelijk stikstof en fosfor uit het water wordt gefilterd. Opvallend is dat zo'n 20 procent van deze stoffen in het Twentse oppervlaktewater afkomstig is uit Duitsland [bron: WUR, p.121], waar minder strenge normen gelden.
Waterschapsbelasting
Alle ingezetenen van een waterschap betalen belasting, ook bedrijven. In het gebied van Vechtstromen worden ongeveer 1,1 miljoen 'eenheden' aangeslagen. De betaling verloopt over een periode van tien maanden via het GBLT. Waterschapsbelasting bestaat uit twee componenten: de zuiveringsheffing en de watersysteemheffing, vernoemd naar de bijbehorende taken van het waterschap. Twentse huishoudens betalen dit jaar 71,20 euro aan zuiveringsheffing en 92,78 euro watersysteemheffing. Bij elkaar brengt het GBLT dus 163,98 euro, ofwel 16,40 euro per betaling, in rekening.
Toch zegt het waterschapsbestuur dat zij niet aan maatregelen ontkomt. Voor wat betreft de RWZI's zijn de eerste kostenprognoses van de benodigde aanpassingen al in kaart gebracht. Hoewel deze nog worden doorgerekend en niet openbaar zijn gemaakt, zijn de bestuurders geschrokken. De kosten vallen namelijk stukken hoger uit dan begroot.
'Dit zou leiden tot zeer forse tariefstijgingen', schrijft het dagelijks bestuur van Vechtstromen. 'De zuiveringsheffing zou dan tot de hoogste van Nederland kunnen oplopen'. Ter informatie: in waterschap Delfland is de zuiveringsheffing op dit moment het hoogst met iets meer dan 106 euro. Dat is bijna 35 euro (per jaar) hoger dan in deze regio.
Best beschikbare technieken
In de plannen van Vechtstromen is verspreid over een periode van vier jaar rekening gehouden met 'slechts' 75 miljoen euro voor het beter filteren van stikstof en fosfor. Hoewel het een en ander nog wordt doorgerekend, gaat dus om immense bedragen. Dat roept de vraag op: waar komen die prognoses ineens vandaan? Volgens het waterschap is zij verplicht om bij het 'nabehandelen' van het oppervlaktewater uit te gaan van de best beschikbare technieken. En dat mag dus wat kosten.
In Twente en Zuidoost-Drenthe staan 23 rioolwaterzuiveringsinstallaties, waarvan de meeste een update moeten hebben en soms ook gerenoveerd moeten worden. Om de concentraties stikstof en fosfor te verlagen is bijvoorbeeld extra beluchting nodig of moet er een zand- en of doekenfilter worden gerealiseerd. Bij deze kosten zitten overigens nog niet de maatregelen die op termijn nodig zijn om ook aan normen te voldoen voor de concentratie medicijnresten.
Onhaalbare norm
Winstwaarschuwing: wie denkt dat de opgave van het waterschap daarmee wordt behaald heeft het mis. Zelfs met de best beschikbare technieken zal de concentratie stikstof in het oppervlaktewater tot twee keer zo hoog blijven als de gestelde norm, met name door praktische beperkingen rondom de RWZI's van Enschede en Hengelo.
Het waterschapsbestuur komt later dit jaar voor een moeilijke keuze te staan tussen kwaliteitsverplichtingen en (financiële) haalbaarheid. Besparen op de mogelijke maatregelen heeft ook direct gevolgen voor de te bereiken kwaliteit van het gezuiverde rioolwater. Het dagelijks bestuur gaat daarom in overleg met de provincie en het Rijk.
