Heeft Enschede de rechter voorgelogen in de zaak Ardesch?
Enschede verklaarde een jaar geleden bij de rechter dat belangrijke informatie over een incassoprocedure tegen ondernemer Ardesch niet meer toegankelijk zou zijn. Het deurwaarderskantoor dat de procedure voor de gemeente uitvoerde was overgenomen, dossiers van zaken die daar liepen zouden niet meer op te vragen zijn. Maandagavond verklaarde wethouder Harmjan Vedder dat de dossiers van het inmiddels failliete kantoor nog wèl gewoon beschikbaar zijn en ook blijven.
Het gaat hier om Deurwaarderskantoor Enschede (DWK), bij bestaan gevestigd aan de Enschedese Lasondersingel, waarmee de gemeente tot 2020 regelmatig zaken deed. Ook de incassoprocedure tegen de ondernemer Gertjan Ardesch, eind 2016, werd belegd bij DWK. Het conflict met Ardesch leidde naderhand tot een hoop commotie en vragen over de rol van de gemeente, waarbij die incassoprocedure een belangrijke rol speelt.
Incassoprocedure: wat is er nou precies gebeurd?
In het onderzoek naar de kwestie is dan ook meermaals informatie opgevraagd over die incassoprocedure. Daarbij ging het vooral om de precieze opdracht van de gemeente aan het incassobureau, zowel bij de start van de procedure als tijdens de uitvoering ervan. Daarbij heeft Ardesch altijd gesteld dat de gemeente de incasso, na de eerste aanzegging en de start van de procedure tegen hem, weer van DWK overnam. Die bewering strookt met alle andere aanwijzingen in het dossier, maar is nooit hard gemaakt.
Om te kunnen vaststellen wat er rond de incasso is gebeurd, en met name welke opdrachten de gemeente daarbij aan de deurwaarder gaf, is de correspondentie tussen de gemeente en DWK van belang. De communicatie daarover vond plaats via e-mail en werd opgeslagen in een elektronisch dossier, waartoe alleen DWK toegang had, zo heeft de gemeente altijd gesteld. Nadat DWK in 2020 werd overgenomen door een ander bureau, zou het niet meer mogelijk zijn geweest om informatie over het dossier Ardesch aan te leveren.
Lees verder onder de afbeelding.
Op 4 januari jongstleden werd DWK failliet verklaard. Dat faillissement leidde maandagavond tot vragen over de dossiers van de zaken die de gemeente bij dat kantoor belegde. Waaronder dus ook dat van de zaak Ardesch. In de beantwoording van die vragen gaf Vedder aan dat de dossiers van gemeentelijke zaken die door DWK werden afgehandeld beschikbaar zijn en blijven.
Verklaring onder ede: ‘Wij kunnen niet meer bij de stukken’
Begin vorig jaar diende er een hoorzitting in een beroepszaak over niet aangeleverde informatie, aangespannen door Ardesch zelf. Tijdens die zitting verklaarde de gemeentelijke vertegenwoordiger dat de stukken over de incassoprocedure bij het deurwaarderskantoor lagen, maar niet meer konden worden aangeleverd omdat DWK inmiddels was overgenomen.
Een opmerkelijke verklaring, vond ook de rechter, die alleen weinig anders kon dan daar genoegen mee nemen. In zie zaak lag de vraag voor of de gemeente een redelijke verklaring had voor het niet aanleveren van opgevraagde documenten, niet of zij zich hield aan de verplichtingen uit de Archiefwet.
Wethouder Vedder: ‘Stukken zijn gewoon beschikbaar’
Wethouder Vedder stelde maandag, na vragen van D66’er Gertjan Tillema, dat de dossiers van DWK in 2020 zijn overgedragen aan het deurwaarderskantoor in Hoorn dat het Enschedese bedrijf overnam en daar opvraagbaar en toegankelijk zijn. Daarbij stelde hij dat ook de gemeente zelf de documenten die op dat soort zaken betrekking hebben opslaat en bewaart, zoals de Archiefwet dat voorschrijft.
Lees verder onder de afbeelding.
Die verklaring staat in schril contrast met wat de gemeente begin vorig jaar in de rechtbank beweerde. Een verklaring voor die tegenstrijdigheid kon Vedder maandagavond niet geven; hij kent de zaak Ardesch niet (daar gaat zijn collega Jeroen Diepemaat over) en kon alleen in het algemeen antwoorden op vragen over de beschikbaarheid van dossiers en documenten over de zaken die de gemeente met DWK deed.
De Archiefwet: zorgvuldige vastlegging verplicht
De gemeente heeft geen formele rol in de afwikkeling van dat faillissement, maar is wel verplicht om ervoor te zorgen dat alle informatie (over alles wat zij doet) zorgvuldig wordt bewaard. PVV-raadslid Hidde Heutink wees Vedder maandagavond nadrukkelijk op die bewaarplicht.
Die geldt zeker gevoelige zaken, zoals incassoprocedures die een gemeente tegen inwoners of bedrijven voert. Net als bij rechtszaken staat dan een burger tegenover een machtige overheid. De manier waarop die macht dan wordt uitgeoefend, moet controleerbaar zijn. Ook achteraf.
De incassoprocedure tegen Ardesch: een paar achtergronden
De kwestie van de incassoprocedure tegen de ondernemer Ardesch ligt gevoelig. Uit onderzoek is inmiddels vast komen te dat Ardesch ten onrechte door de gemeente voor de rechter is gebracht. In die zaak heeft de gemeente op tal van momenten kwalijk gehandeld. Waaronder in die incassoprocedure. Dit is wat blijkt uit dat onderzoeksdossier.
In aanloop naar die incasso werd een lopende betalingsregeling gestopt. De schuldenpositie van Ardesch werd veel hoger voorgesteld dan hij feitelijk was en DWK, de deurwaarder waarom het in dit artikel gaat, kreeg de opdracht om een incassoprocedure te starten. Met de expliciete boodschap om die zo in te richten dat er zo snel mogelijk een rechtszaak gestart kon worden.
DWK stelde Ardesch aanvankelijk voor om contact op te nemen, onder meer om een nieuwe betalingsregeling af te spreken. De gemeente liet DWK prompt weten dat zij geen nieuwe betalingsregeling wilde, een boodschap die de deurwaarder doorgaf aan Ardesch. Het was betalen of naar de rechter.
Dit speelde vlak voor de kerstvakantie (en het reces) van 2016. Toen Ardesch na de jaarwisseling contact met DWK opnam, kreeg hij te horen dat de gemeente de incasso had overgenomen en die zelf verder zou afhandelen. Deze lezing van Ardesch strookt weliswaar met de feiten die in het onderzoek over de zaak naar boven zijn gekomen, maar is nooit hard gemaakt. De gemeente heeft altijd ontkend dat de incasso destijds werd overgenomen.
In het jaar dat volgde, voerde de gemeente op basis van ondeugdelijke en gemanipuleerde gronden een rechtszaak tegen Ardesch die hem financieel en mentaal vloerde. Daarbij werd onder meer de Nationale Ombudsman op een dwaalspoor geleid. Vragen over de kwestie door raadsleden en 1Twente zijn niet, niet volledig of niet naar waarheid beantwoord.
Alleen al om die reden is de gemeentelijke verklaring dat de informatie in het elektronische dossier van DWK zat en niet meer beschikbaar was van meet af aan opmerkelijk geweest; de gemeente had die stukken ook zelf moeten hebben (en heeft die volgens Vedder dus ook).
Nu de dossiers van de zaken die Enschede met DWK deed toch toegankelijk en opvraagbaar blijken, rijst ook de vraag of de gemeente de rechter op dit punt heeft voorgelogen.
Meer weten? Kijk in het uitgebreide dossier op de website van 1Twente, waarin onder meer een tweedelige documentaire over de zaak te vinden is.
