André brandt al zeven kerstmissen achtereen kaarsen op de graven van 51 geallieerde soldaten in Enschede
André van Aarsen (67) schiet vol als hem gevraagd wordt naar het waarom van zijn actie. Tja, waarom zet iemand op kerstavond lichtjes bij de graven van 51 in de gemeente Enschede begraven geallieerde soldaten? "Dat heb ik te danken aan de prachtige oorlogsverhalen van mijn vader, aan mijn fascinatie voor alles wat met Engeland te maken heeft en aan het feit dat ik vind dat we moeten blijven herdenken, opdat onze bevrijders niet vergeten worden."
Emotie
De Glanerbrugger praat vol emotie over al die jonge mannen die hun leven gaven voor een land waar ze nog nooit geweest waren en waar ze mogelijk nog nooit van gehoord hadden. Mannen wiens leven eindigde in Enschede of omgeving en die nu al zo'n tachtig jaar begraven liggen in de Twentse grond.
"Daar word ik verdrietig van. Helemaal als je weet dat er nog altijd oorlog wordt gevoerd. Waarom leren mensen hier niet van? Dat is de hoofdreden dat ik dit al jaren doe met m'n familie en een handjevol anderen. Lichtjes plaatsen op kerstavond bij vijftig graven op de Oosterbegraafplaats. Dat we er iets van leren."
Verteller
Hij heeft dat gepassioneerde van z'n vader. "Ja, dat was pas een verteller. Vol vuur kon hij praten over zijn ervaringen in de oorlog. Hij heeft overigens niet hoeven vechten en is nooit tewerkgesteld. Je zou kunnen stellen dat-ie geluk heeft gehad dat-ie TBC heeft opgelopen in de jaren voor de oorlog. Enkele dagen voor de oorlog begon, kwam hij na een jarenlang verblijf in het sanatorium in Soest terug naar Enschede. Hij was volledig hersteld, maar de Duitsers waren enorm bang voor mensen die TBC gehad hadden, dus ze lieten hem ongemoeid."
Grebbeberg
Kort daarop sneuvelde zijn zwager Jacob Krikke door het oorlogsgeweld. Hij was kapper in Buurse en overleed op 13 mei 1940 op de Grebbeberg. "Mijn tante, zijn zus dus, bleef achter met de kapperszaak en een kind van 3. Mijn vader is de hele oorlog bij haar gebleven om haar te helpen. In de omgeving van Buurse maakte hij in die jaren van alles mee. Die verhalen kwamen na de oorlog steeds voorbij op verjaardagen. Dat plantte een zaadje bij mij. Ik heb me altijd geïnteresseerd in de oorlog en verbondenheid gevoeld met onze bevrijders."
Lees verder onder de afbeelding.
Oosterbegraafplaats
Om die reden adopteerde André van Aarsen jaren geleden de lichtjesactie, die overal in Nederland al werd gehouden. Bij zo’n 21.000 oorlogsgraven van geallieerden in heel Nederland wordt op kerstavond een kaars aangestoken. Sinds zes jaar dus ook op de Enschedese Oosterbegraafplaats, waar vijftig geallieerden hun laatste rustplaats vonden.
Kostbare kaarsen
Dat wil hij nog graag jaren blijven doen met z'n vrouw, dochter en schoonzoon, maar de kosten groeien hem inmiddels boven het hoofd en daarom plaatste hij een oproep op Facebook: "In het begin kocht ik kaarsen voor een euro per stuk. Tegenwoordig kosten ze al 1,30. Ik ben elk jaar zo'n tachtig euro kwijt. Dat is geen wereldbedrag, maar je moet het wel steeds weer ophoesten. Gelukkig krijg ik altijd wat donaties op de avond zelf, maar dan nog is het niet genoeg. Vandaar die oproep."
Lang hoefde hij niet te wachten op antwoord. De organisatie van de Enschedese Dinsdagmarkt wil de actie dit jaar sponsoren. "Prachtig, toch?"
Bescheiden ceremonie
Mensen die op kerstavond willen meelopen in de stille tocht over de Oosterbegraafplaats moeten zich kort voor half vijf melden bij de ingang aan de Noord Esmarkerondeweg. "Daar verzamelen we ons. Vooraf hebben mijn vrouw, dochter, schoonzoon en een goeie kameraad al oliefakkels langs het pad gezet. Om klokslag half vijf gaan we lopen. Aangekomen bij de graven houd ik een overdenking. Dan ontsteken we de kaarsen. Aan het eind laten de Vanekerblazers hun midwinterhoorns klinken en terug bij de ingang gaat de kofferbak van mijn auto open voor koffie en warme chocolademelk."
Gezicht
Hij hoopt dit mooie werk te kunnen voortzetten, zolang hij kan lopen. "En daarna hoop ik dat iemand het overneemt. Er zijn gelukkig veel mensen die zich hiervoor interesseren en er een warm hart voor hebben. Zo is er een groep al lange tijd bezig om bij elk van de vijftig graven een gezicht te vinden en dat is voor een heel groot deel al gelukt."
51e graf
O ja, er liggen vijftig geallieerden in Enschede, maar er zijn 51 graven in de gemeente. Hoe zit dat, meneer Van Aarsen? Hij glimlacht: "Eén graf ligt op de rk-begraafplaats in Lonneker. Ook daar brandt op 24 december een kaars. Mijn dochter rijdt er onderweg vanuit haar woonplaats Hengelo speciaal voor via Lonneker naar Enschede."
