Europees geld voor spoorlijn Zwolle-Twente-Münster lonkt: 'Achter de schermen maanden aan gewerkt'
De ontwikkeling van een intercity tussen Zwolle, Twente en Münster volgens het 'droomscenario' vraagt om een investering van wel 3,5 miljard euro. Op landelijke schaal lijkt dat onbegonnen werk, maar de kans wordt steeds groter dat de Europese Unie een flinke duit in het zakje doet. Als het aan het Europees Parlement ligt wordt de grensoverschrijdende spoorlijn namelijk aangemerkt als 'verbinding van belang'. Een voorstel daartoe van CDA-Europarlementariër Tom Berendsen is donderdag aangenomen.
De Euregio mag blijven hopen op geld voor de vurig gewenste spoorverbinding. Zonder Europese subsidie is een volwaardige lijn Zwolle-Twente-Münster eigenlijk onhaalbaar. Maar als het spoortraject in zijn geheel niet door de EU wordt erkend als belangrijke grensoverschrijdende verbinding is een subsidieaanvraag kansloos. Dit jaar wordt de lijst met belangrijke Europese verbindingen geactualiseerd. Er hangt dus nogal wat af van de besluitvorming in Brussel.
Maandenlang werk
Alle belangrijke grensoverschrijdende weg-, spoor-, water- en luchtverbindingen in de EU zijn vastgelegd in de zogeheten TEN-T, dat staat voor Trans-European Transport Network. De kernverbindingen (zoals Genua-Keulen-Rotterdam) hebben de hoogste prioriteit, daarna volgt het zogeheten uitgebreide netwerk. Op dit moment staat de spoorlijn naar Münster niet op het prioriteitenlijstje.
Een eerste stap naar Europese erkenning is dat het Europees Parlement als medewetgever het belang van de lijn Zwolle-Twente-Münster vastlegt. Dat is donderdag gebeurd. Europarlementariër Tom Berendsen van het CDA, dat in het parlement deel uitmaakt van de EVP-fractie, zag zijn voorstel om de spoorlijn op te nemen in het 'uitgebreide netwerk' aangenomen worden. "Achter de schermen hebben we hier maandenlang aan gewerkt", zegt Berendsen in een reactie.
Om samen met zijn Nederlandse collega's van de PvdA en de VVD ook parlementariërs uit de andere EU-landen van het belang van een grensverbinding in Twente te overtuigen, moest er veel water bij de wijn. Er is flink onderhandeld. "Al die parlementariërs hebben natuurlijk zelf ook wel wat verbindingen in gedachten die zij belangrijk vinden. Uiteindelijk hebben we in het parlement een heel pakket met verbindingen vastgesteld die wat ons betreft in het Europese netwerk moeten worden opgenomen."
Wachten op de ministers
Behalve Zwolle-Twente-Münster moet ook de spoorlijn Emmen-Rheine in het uitgebreide netwerk worden opgenomen. Dat betekent dat deze verbindingen - en alles wat daar voor nodig is - in 2050 'optimaal' moet zijn. Toch moet er een slag om de arm worden gehouden. Het Europees Parlement kan, anders dan de Tweede Kamer in Nederland, geen zelfstandig besluit nemen.
Eerst moet ook de Raad van de Europese Unie (kortweg de Raad van Ministers of 'de Raad') groen licht geven voor de wijzigingen. In deze raad zitten alle ministers van infrastructuur uit alle EU-lidstaten. "Het signaal vanuit het Europees Parlement is hiervoor wel heel belangrijk", zegt Tom Berendsen. "Maar het is in de Raad ook belangrijk dat de Nederlandse en Duitse minister zich voor het belang van deze verbinding uitspreken. In de Raad van Ministers wordt niet het hele pakket vastgesteld, maar wordt de hele lijst één voor één behandeld."
Sneltrein binnen 10 jaar
Hoe dan ook: Zwolle-Twente-Münster staat op de Europese agenda. De komende maanden worden spannend. "Het is belangrijk dat die lijn er komt", vertelt Europarlementariër Berendsen. "Er kan nu EU-steun komen om de kracht van deze regio te benutten. Het gaat niet alleen om het netwerk in de Randstad, maar ook om een goede verbinding in deze grensregio."
Overigens is voor een 'simpele' intercity van Zwolle, via Enschede, naar Münster geen Europese subsidie nodig. De eerste 100 miljoen euro is al toegezegd. Met dit geld kan het traject tussen Enschede en Gronau geëlektrificeerd worden, zodat de huidige dieseltreinen vervangen kunnen worden voor elektrische dubbeldekkers. Ook worden de stootblokken op Enschede Centraal verwijderd, zodat de intercity Zwolle-Enschede en de stoptrein Gronau-Münster aan elkaar gekoppeld worden.
Zo kan er mogelijk in 2032 één intercity per uur het hele traject afleggen. Maar voor de ultieme grensverbinding wordt er gelobbyd voor drie sneltreinen per uur naar Duitsland. Dat vraagt om grote infrastructurele aanpassingen, zoals een dubbelspoor tussen Zwolle en Wierden. Al met al een geschatte investering van 3,5 miljard euro. Daarvoor zal er grote aanspraak moeten worden gedaan op Europese geldpotten.
